Zimna wojna na granicy NATO. Najgroźniejsze incydenty w Berlinie i podzielonych Niemczech.

Cześć. W związku z ostatnimi wydarzeniami w Polsce postanowiłem przygotować odcinek poświęcony incydentom granicznym, do których dochodziło w czasie zimnej wojny na granicy między NRD a RFN. To właśnie tam przebiegała linia podziału między Wschodem a Zachodem, czyli najważniejsza oś geopolitycznego napięcia w powojennej Europie.Po II wojnie światowej mocarstwa okupacyjne utrzymały obecność wojskową, zabezpieczając swoje strefy wpływów zdobyte w 1945 roku. Wkrótce powstały dwa niemieckie państwa, NRD i RFN wspierane przez Moskwę i Waszyngton. Choć każde z nich miało własne służby graniczne, to granice ochraniały również jednostki armii sojuszniczych. Na tym tle dochodziło do wielu niebezpiecznych incydentów.W najnowszym odcinku przypominam kilka z nich, a w tym m.in. kryzys z października 1961 roku, kiedy Sowieci, we współpracy z władzami NRD, rozpoczęli budowę muru dzielącego Berlin. Nikita Chruszczow próbował w ten sposób zmusić Zachód do uznania legalności NRD. Dotąd państwa zachodnie uznawały jedynie RFN jako reprezentanta narodu niemieckiego. Tymczasem wschodnioniemieccy pogranicznicy zaczęli zatrzymywać amerykańskich dyplomatów na granicy Berlina, co było złamaniem ustaleń z 1945 roku. Uznanie takiej kontroli oznaczałoby de facto akceptację NRD. To doprowadziło do poważnego kryzysu. Przy Checkpoint Charlie stanęły naprzeciw siebie czołgi amerykańskie i sowieckie. Jak zakończyła się ta konfrontacja – o tym opowiem w dalszej części odcinka.

Cześć! W najnowszym odcinku serii Powojnie opowiem Wam o jednym z najtragiczniejszych miejsc w dziejach świata. Tym razem spojrzę na Auschwitz nie przez pryzmat II wojny światowej i niemieckiej fabryki śmierci, lecz tego, co działo się tam tuż po wyzwoleniu obozu przez Armię Czerwoną. To temat praktycznie nieobecny w polskich mediach, a wydarzyło się naprawdę wiele.Sowieci utworzyli w Auschwitz obóz jeniecki dla Niemców. Na terenie kompleksu powstał też ogromny szpital, w którym byli więźniowie próbowali odzyskać siły po pobycie w tym piekle. Lekarze walczyli o życie ludzi wycieńczonych gruźlicą, zapaleniem płuc i chorobą głodową. A co stało się z ciałami ofiar pozostawionymi w obozie? Czy odbyły się pogrzeby w Auschwitz-Birkenau? Jaki los spotkał dzieci-sieroty, które w niemieckiej fabryce śmierci straciły rodziców?Na te pytania odpowiem w dzisiejszym odcinku.

Hej! Z okazji zbliżającej się rocznicy wybuchu II wojny światowej przygotowałem odcinek o jej ostatnim akcie. W lipcu 1945 roku do zrujnowanej stolicy Niemiec zjechali trzej przywódcy zwycięskich mocarstw: Truman, Stalin i Churchill. Większość kluczowych kwestii była już omawiana wcześniej – w Teheranie i Jałcie – lecz nadal nierozstrzygnięta pozostawała sprawa zachodniej granicy Polski.W trakcie obrad do amerykańskiej delegacji dotarła wieść o udanej próbie nuklearnej na pustyni w Nowym Meksyku. Truman i Churchill byli przekonani, że ta nowa broń doda im argumentów w negocjacjach z Sowietami, którzy coraz śmielej umacniali się w Europie Środkowo-Wschodniej. Tymczasem Stalin, gdy tylko usłyszał od Amerykanina o „nowej potędze”, zachował kamienną twarz. Sprawiał wrażenie, jakby zupełnie się tym nie przejął. Dlaczego? O tym – i o wielu innych kulisach konferencji – opowiem w najnowszym odcinku serii Powojnie.

Hej! W najnowszym odcinku serii Powojnie poruszam zapomniany epizod współczesnej historii – amerykańską inwazję na Grenadę. Ta niewielka karaibska wyspa trafiła na nagłówki gazet, gdy Stany Zjednoczone zdecydowały się siłą wymusić tam zmianę władzy.Grenada coraz bardziej przypominała Kubę – jej przywódcy zacieśniali relacje z Moskwą i przede wszystkim z reżimem Fidela Castro. Sam Castro był bliskim przyjacielem lidera grenadyjskiej rewolucji – Maurice’a Bishopa. To budziło rosnące zaniepokojenie w Białym Domu, zwłaszcza po podpisaniu umowy z ZSRR na dostawy broni.Sytuacja zaostrzyła się po zamachu stanu, który wyniósł do władzy jeszcze bardziej prosowiecką frakcję. Waszyngton uznał, że nie może dłużej zwlekać. Prezydent Ronald Reagan dał zielone światło do przeprowadzenia operacji Urgent Fury – „Nagła Furia” miała powstrzymać rozwój kolejnego sojusznika bloku wschodniego tuż pod nosem USA. w filmie.

W najnowszym odcinku serii „Powojnie” opowiadam o Libii rządzonej przez Muamara Kaddafiego. Przedstawiam historię tego kraju od początku XX wieku oraz drogę, która doprowadziła do przewrotu i przejęcia władzy przez młodego wojskowego.nOpisuję pierwsze lata jego rządów – czas reform i radykalnych zmian. Prawo podporządkowano zasadom islamu, a kościoły przekształcano w meczety. Monarchiści i zwolennicy dawnego ustroju trafiali do więzień. Równocześnie ruszyły ambitne projekty infrastrukturalne – powstawały nowe szkoły, szpitale i drogi. Edukacja i opieka zdrowotna stały się bezpłatne. Środki na te inwestycje pochodziły z gigantycznych dochodów z ropy, które wcześniej trafiały głównie do kieszeni elit i otoczenia libijskiego króla. Kaddafi miał inną filozofię – uznał, że większa część zysków powinna trafiać do społeczeństwa. Jednym z największych przedsięwzięć jego epoki była Wielka Sztuczna Rzeka – monumentalny system rurociągów i zbiorników, który miał dostarczać wodę spod Sahary do największych libijskich miast. Był to projekt budzący podziw na całym świecie.Więcej na ten temat w najnowszym odcinku – zapraszam do słuchania!

Hej! W najnowszym odcinku serii „Powojnie” zaglądam do portfela najpotężniejszego człowieka w historii Związku Radzieckiego – Józefa Stalina. W wielu rankingach wymienia się go jako jednego z najbogatszych ludzi w dziejach świata. To, co należało do ZSRR, było de facto jego własnością. Postanowiłem jednak przyjrzeć się bliżej jego osobistemu majątkowi.Po śmierci Stalina służby kontrolowane przez Berię przeprowadziły szczegółową inwentaryzację jego skarbców, szaf i sejfów, szukając oznak ogromnego bogactwa. Wyniki tej kontroli zaskoczyły nawet najbardziej skrupulatnych urzędników. Co znaleźli? Jaki majątek odziedziczyli krewni i dzieci dyktatora? Czy Stalin naprawdę był człowiekiem bogatym?Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w najnowszym odcinku serii Powojnie.

Cześć. 81 lat temu Warszawa podjęła walkę o wolność. Polacy, zwłaszcza młodzi, chcieli wyzwolić stolicę, serce ojczyzny i samodzielnie wypędzić Niemców. Sowieci byli już blisko, więc zgodnie z planem Armii Krajowej to Polacy mieli być gospodarzami, kiedy Rosjanie wkroczą do miasta. Niestety ten plan się nie powiódł. Niemcy rzucili do Warszawy dodatkowe siły, aby brutalnie stłumić powstanie. Hitler wydał rozkaz: Warszawa ma przestać istnieć. Ustnie przekazał polecenie Himmlerowi, a ten rozesłał wytyczne wśród niemieckiego dowództwa. Rozkaz był prosty: nie oglądać się na żadne konwencje międzynarodowe. Celami mieli być nie tylko powstańcy, ale wszyscy mieszkańcy. Rozpoczęła się rzeź... prawdziwe piekło na ziemi, zwłaszcza na Woli i Ochocie. Każdego dnia ginęły setki ludzi. Karabiny wymierzone były w kobiety, dzieci i starców.Po upadku powstania Niemcy przystąpili do systematycznego niszczenia miasta. Specjalne oddziały wysadzały w powietrze i podpalały dom po domu, ulicę po ulicy. Warszawa zamieniła się w jedno wielkie gruzowisko.Dziś, 81 lat po tamtych wydarzeniach, sprawdzam powojenne losy tych, którzy byli odpowiedzialni za tę zbrodnię. Niestety większość nigdy nie odpowiedziała za swoje czyny. Albo brakowało dowodów, albo kryły ich zachodnie służby. Więcej usłyszycie w dzisiejszym materiale.

Cześć! W najnowszym odcinku „Powojnie” postanowiłem zająć się wątkiem, który w polskiej literaturze i Internecie jest wciąż słabo znany – chodzi o kontakty Ukraińców z zachodnimi służbami wywiadowczymi po II wojnie światowej. A skala tej współpracy była naprawdę spora. Działacze Ukraińskiej Powstańczej Armii i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów po wojnie nawiązali ścisłe relacje z wywiadami Zachodu. Co ważne, te kontakty przebiegały dwutorowo – podobnie jak politycznie podzielone było środowisko ukraińskiej emigracji. Jedna frakcja zdobyła zaufanie Amerykanów, druga współpracowała z Brytyjczykami, Niemcami i Włochami. Z kim ostatecznie związał się Bandera? Tego dowiecie się, oglądając najnowszy odcinek serii „Powojnie”.Wiem, że wiele osób prosi o przypomnienie zbrodni wołyńskiej – i to słusznie, bo to temat niezwykle ważny, a dziś coraz częściej obecny w naszej debacie publicznej. Ja jednak, zgodnie z profilem „Powojnia”, koncentruję się na mniej znanych wątkach powojennej historii świata. Opowieść o współpracy ukraińskich nacjonalistów z zachodnimi wywiadami to bez wątpienia jeden z nich.

Hej! W najnowszym odcinku serii „Powojnie” zapraszam Was do poznania tematu wakacji w PRL. Podejście do urlopu – zwłaszcza zagranicznego – wyglądało w tamtych czasach zupełnie inaczej niż dziś. Polscy turyści rzadziej myśleli o zwiedzaniu, a częściej… o podreperowaniu domowego budżetu. Popularne stały się tzw. wyjazdy „na handel”. W bagażach lądowało wszystko, co tylko dało się sprzedać za granicą. Najczęściej podróżowano do krajów bloku wschodniego: ZSRR, Bułgarii, Rumunii, na Węgry czy do NRD. W filmie omawiam niemal wszystkie popularne destynacje, w tym również Grecję, Turcję, Francję i Hiszpanię. Na wschodzie hitem były jeansy, na południu – kryształy. A pomysłowość turystów w przemycie towarów naprawdę potrafiła zaskoczyć.Więcej o tym – w materiale!

Hej, w najnowszej odsłonie mojej serii kontynuuję wątek życia codziennego w Polsce za czasów kolejnych przywódców PRL. Tym razem pokażę, jak wyglądała codzienność za rządów Władysława Gomułki. Polacy po 1956 roku i tak zwanym „Październiku” wierzyli, że ich sytuacja wreszcie się poprawi. Po czasach siermiężnego stalinizmu i marazmu epoki Bieruta przywódcą kraju został – jak się wtedy wielu wydawało – człowiek, który doskonale rozumiał ich problemy. W końcu sam kilka lat wcześniej padł ofiarą czystek w partii. Widział też skutki kolektywizacji na Ukrainie. Tymczasem szybko okazało się, że wielkiej poprawy nie będzie. Państwo ponownie zaczęło stawiać na rozwój przemysłu ciężkiego, zaniedbując potrzeby społeczeństwa. Panoszyła się bieda. Aby zdobyć mięso, trzeba było często stać w kolejce całą noc – i to wcale nie gwarantowało sukcesu. Mimo wszystko pojawiały się pierwsze zwiastuny lepszego życia. Po raz pierwszy w polskich domach zaczęły pojawiać się pralki, lodówki i telewizory. Po ulicach jeździło coraz więcej samochodów, a w tym przede wszystkim nieśmiertelna Syrena. Choć auto często miewało awarie, marzenie milionów Polaków o własnych czterech kółkach wreszcie zaczęło się spełniać. Jeśli jesteście ciekawi, jak wyglądało życie w Polsce na przełomie lat 50. i 60., zapraszam Was na najnowszy odcinek mojej serii.