Reparacje od Niemiec. Dlaczego odszkodowania za II wojnę światową nie zostały Polsce wypłacone?

Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie zająłem się krajem, który jako pierwszy w historii ogłosił się ateistycznym. Praktykowanie religii w państwie Envera Hoxhy było zakazane. Za posiadanie Biblii lub Koranu można było pójść do więzienia. Świątynie, nawet te bardzo zabytkowe były burzone lub zamieniane na budynki użyteczności publicznej. Za ochrzczenie dziecka duchownym groziła kara śmierci. Setki księży i imamów trafiało za kraty najczęściej z powodu wymyślonych przez władzę zarzutów o szpiegostwo na rzecz zachodnich krajów. Katoliccy księża uważani byli za zdrajców, którzy uznają zwierzchność Watykanu. Poza tym w mediach rozkręcona została potężna akcja propagandowa. W kinach wyświetlane były filmy w których ludzie wierzący przedstawiani byli jako zacofani i mało inteligentni. W 1967 roku albańskie Zgromadzenie Ludowe przyjmuje ustawę znoszącą statuty wspólnot wyznaniowych. W 1976 roku w nowej konstytucji kraju oficjalnie wprowadzono zakaz religii.

Hej, w związku ze zbliżającą się debatą między Kamalą Harris a Donaldem Trumpem postanowiłem zajrzeć do historii debat prezydenckich w Stanach Zjednoczonych. Skupiłem się na okresie powojennym choć w filmie pojawiają się też wątki wcześniejsze. Opowiedziałem o pierwszej historycznej serii debat w dziejach USA, a także politycznym starciu kobiet w studio telewizyjnym, które uważane jest przez niektórych historyków za pierwszą debatę prezydencką. Potyczki w mediach między politykami często były kluczowe dla wyniku wyborczego. W zasadzie nie było debaty, która nie zaważyłaby na tym jak głosowali Amerykanie. W odcinku pojawił się wątek związany z potyczką Kennedy'ego z Nixonem oraz Reagana z Carterem. Nie mogło też zabraknąć potężnej gafy autorstwa Geralda Forda. Natomiast 1988 roku niezwykle ciekawie przebiegała debata zorganizowana wśród wiceprezydentów. Zapraszam na odcinek!

Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie zdecydowałem się podjąć temat reparacji od Niemców. Polska po II wojnie światowej była kompletnie zniszczona. Lata okupacji i zbrodni dokonanych przez Niemców, a potem Sowietów sprawiły, że polskie miasta i wsie tonęły w zgliszczach. Warszawa nie nadawała się do zamieszkania. Przestało istnieć mnóstwo cennych zabytków. Niemcy okradli Polskę z dóbr kultury. Gospodarka praktycznie nie istniała. Wiele fabryk nie były w stanie niczego produkować. Zginęły miliony polskich obywateli. Jeszcze więcej stało się inwalidami. Jeszcze przed zakończeniem wojny polskie władze emigracyjne, a także przedstawiciele promoskiewskiego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego zaczęli liczyć straty, aby po upadku III Rzeszy wystawić Niemcom odpowiedni rachunek. Niezależnie od reprezentowanego rządu - emigracyjnego czy tego powstałego w Lublinie - oczekiwania wobec agresorów z Zachodu były ogromne. Nikt nie miał wątpliwości, że Niemcy powinny wypłacić Polsce potężne reparacje. Nie było żadnej taryfy ulgowej. Jednak jak pokazały kolejne lata Polska, która znalazła się pod butem Moskwy musiał najpierw obniżyć swoje oczekiwania względem Niemców, aby następnie całkowicie zrezygnować z wypłaty odszkodowań. Dlaczego tak się stało? Tego dowiecie się słuchając najnowszego odcinka serii Powojnie.

Hej, w tym odcinku opowiadam historię, która do dziś wydaje się nieprawdopodobna. 28 maja 1987 roku około godziny 19 nad moskiewskim niebem rozległ się dźwięk silnika niewielkiej Cessny. Za sterami siedział Niemiec Mathias Rust. Pilot amator przylatując do sowieckiej stolicy z Zachodu chciał w ten sposób "zbudować" most przyjaźni, który rozkruszy Żelazną Kurtynę. 19-latek wyleciał z okolic Hamburga po czym najpierw chcąc sprawdzić czy uda mu się pokonać dłuższą trasę sportowym samolotem udał się na Islandię po czym wybrał się w stronę Finlandii, a następnie ZSRR. Choć do pokonania miał setki kilometrów, ani przez moment jego maszyna nie została ostrzelana przez sowiecką obronę przeciwlotniczą. Niewielkiemu samolotowi udało się bez problemów przekroczyć tak zwany żelazny pierścień obrony przeciwlotniczej chroniący Moskwę. Jak mogło być to możliwe? Dowiedzie się tego zapoznając się z najnowszym odcinkiem serii Powojnie.

Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie przedstawiam miejsca gehenny tysięcy Polaków po II wojnie światowej. Wraz z przesuwającą się na Zachód Armią Czerwoną rozpoczęła się kolejna wywózka na Wschód naszych rodaków. Stalin zlecił pozbyć się wszystkich, którzy mogą stanowić zagrożenie dla nowej komunistycznej władzy w Polsce. W 1944 roku Armia Krajowa rozpoczęła działania związane z akcją Burza, której celem było oswobodzenie terenów II Rzeczypospolitej zanim wkroczy na nie Armia Czerwona. Niestety nie wszędzie było to możliwe stąd też AK musiała niekiedy współpracować z Sowietami wyzwalając polskie miasta i miasteczka. Zamiast wdzięczności Polaków nie czekała jednak nagroda. Zgodnie z rozkazami z Moskwy polskie oddziały zaczęły być rozbrajane, a ich ludzi trafiali do aresztów i obozów jenieckich. Co było później? Tego dowiecie się słuchając najnowszego epizodu.

Hej, w tym odcinku serii Powojnie postanowiłem opisać jedną z największych wojen na Bliskim Wschodzie do jakich doszło po 1945 roku. Irak na czele którego stał wtedy Saddam Husajn zdecydował się zaatakować Iran w którym dopiero co doszło do rewolucji islamskiej. W państwie, gdzie władzę przejęli religijni fundamentaliści faktyczne rządy należały do Ruhollaha Chomeiniego. Powodów konfliktu było wiele, a najważniejsze z nich wymieniłem w najnowszym epizodzie. Krwawa wojna trwała niemal dekadę, a do starć dochodziło nie tylko między Irakijczykami a Irańczykami. Irańska artyleria ostrzeliwała flotę w Zatoce Perskiej pływającą pod innymi banderami. Stąd też w rejon walk wysłane zostały siły morskie europejskich krajów oraz przede wszystkim Stanów Zjednoczonych.

Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie przedstawiłem sylwetkę jednej z najważniejszych postaci na "dworze" Władimira Putina. Dmitrij Miedwiediew to w Polsce wciąż postać nieznana. Co prawda na jej temat pojawiały się informacje wraz z objęciem stanowiska Prezydenta Rosji natomiast brakuje materiałów wskazujących środowisko z którego się wywodzi. Jak wyglądało jego życie w Petersburgu? W jaki sposób poznał Władimira Putina. Dlaczego to właśnie jemu rosyjski dyktator na chwilę formalnie oddał władzę nad krajem? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w najnowszym epizodzie.

Hej, w tym odcinku serii Powojnie powracam do wydarzeń z 1972 roku w Monachium. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Zachodnich Niemczech palestyńscy terroryści z organizacji Czarny Wrzesień porwali izraelskich sportowców. Zamachowcy w zamian za ich uwolnienie żądali wypuszczenia z więzień ponad 200 terrorystów na całym świecie. Dramatyczne wydarzenia w wiosce olimpijskiej obserwowały poprzez relacje telewizyjne miliony ludzi na całym świecie. Jednak mimo tragedii rozgrywającej się w Monachium MKOL nie zdecydował się przerwać międzynarodowych zawodów co zszokowało część opinii publicznej. Przywódcą terrorystów był Luttif Afif, który już wcześniej mieszkał w RFN. Przeniósł się tam z Bliskiego Wschodu na studia. Doskonale znał niemiecki. Na kilka lat przed zamachem dołączył do Al-Fatah czyli Palestyńskiego Ruchu Wyzwolenia Narodowego kierowanego przez Jasera Arafata. Potem stał się członkiem jej terrorystycznego ramienia - Czarnego Września. Nazwa dokonującej zamachów na całym świecie organizacji nawiązywała do masakry do jakiej doszło w 1970 w Jordanii, gdy palestyńscy uchodźcy zostali brutalnie potraktowani przez tamtejsze służby i wojsko. Więcej o zamachu podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium dowiecie się słuchając najnowszego podcastu z serii Powojnie.

Hej, w tym odcinku serii Powojnie zdecydowałem się podjąć temat największej zagadki kryminalnej XX wieku. 22 listopada 1963 roku w zamachu zginął prezydent Stanów Zjednoczonych John Fitzgerald Kennedy. Przywódca amerykanów został zastrzelony przez snajpera (lub snajperów) przejeżdżając ulicami Dallas w Teksasie. Oficjalnie jego zabójcą był Lee Harvey Oswald. Najnowszy odcinek nie jest próbą ustalenia czy ktoś być zleceniodawcą tej zbrodni i czy to Oswald na pewno pociągał za spust. To bardziej kalendarium wydarzeń z tamtego listopadowego dnia, opis okoliczności w jakich doszło do zamachu, a także próba przedstawienia najważniejszych "aktorów" tego dramatów. Dowiecie się kim był Oswald, dlaczego Kennedy przyjechał do Dallas, a także w jakim nastroju była jego żona Jackie przylatując do Teksasu. Przy okazji przedstawiania tej historii stawiam kilka pytań, ale to wy musicie na nie odpowiedzieć czy i kto mógł odpowiadać za zamach, a także czy Oswald działał w pojedynkę.

Hej! Nowe władze w Londynie i Paryżu, chory Prezydent USA, spór o wpływy w kraju na granicy dwóch bloków polityczno-militarnych oraz próba dojścia do porozumienia z Moskwą, która wcześniej deklarowała gotowość do III wojny światowej. Brzmi znajomo? Tymczasem nie piszę o obecnych czasach lecz o wydarzeniach z roku 1955. To właśnie wtedy pierwszy raz od konferencji w Poczdamie spotkali się przywódcy światowych mocarstw: USA, Wielkiej Brytanii oraz ZSRR. W porównaniu do sytuacji z przed dekady dołączył do nich przedstawiciel Francji. Wcześniej skonfliktowane strony porozumiały się w kwestii neutralności Austrii. Jeśli jesteście ciekawi jak wyglądała konferencja genewska, jakie podjęte zostały wtedy ustalenia, a także jaki miała wpływ na utrzymanie pokoju w Europie i na świecie powinniście posłuchać najnowszego epizodu.