Cenzura staropolska. Czego zakazywano w I RP?

Czy Rosja była państwem kolonialnym? Jak naprawdę wyglądała jej ekspansja terytorialna? W podcaście Muzeum Historii Polski opowiemy o tym, jak rozwijało się Imperium Rosyjskie, jak wyglądał podbój Syberii i co wyróżniało rosyjską politykę na zdobywanych terenach. Czy można powiedzieć, że Rosja „kolonizowała samą siebie”? Czy Jermak Timofiejewicz był pierwszym rosyjskim „konkwistadorem”? Kim był człowiek, który otworzył Rosjanom drogę na Syberię? Jak przebiegały wyprawy kozackie, jak zdobywano nowe terytoria i jakie znaczenie miało „puszyste złoto”, czyli futra napędzające gospodarkę imperium? Zaglądamy także do historii rosyjskiej obecności na Dalekim Wschodzie: od ekspedycji przez "wielką wodę", przez zajęcie Alaski, aż po założenie Fortu Ross w Kalifornii – jednej z najbardziej zaskakujących rosyjskich kolonii.Czy Rosja stosowała przemoc i przymus wobec ludności na podbijanych terenach? Dlaczego rosyjski kolonializm różnił się od modelu zachodniego? Jakie motywy – ekonomiczne, polityczne i religijne – stały za ekspansją na Syberię i Alaskę? Dlaczego Imperium Rosyjskie zdecydowało się sprzedać Alaskę Stanom Zjednoczonym i jaką rolę odegrała w tym Wielka Brytania?Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Co wydarzyło się w Gdańsk w 1308 roku? Czy Krzyżacy dokonali rzezi ludności? Jak w ogóle do tego doszło?Od skromnych początków w twierdzy Vogelsang do stworzenia jednego z najpotężniejszych państw średniowiecznej Europy - tak rosła potęga zakonu krzyżackiego. Sprowadzony do Polski przez Konrada Mazowieckiego, działał z niezwykłą skutecznością. Dokonali podboju pogańskich ziem Prusów, korzystając z sieci wsparcia w całej Europie – od Niemiec po północne Włochy.Jak Krzyżacy budowali swoją międzynarodową pozycję? Dlaczego wspierał ich cesarz Fryderyk II? Kim był mistrz zakonu Herman von Salza? Czy dokonali pogromu Prusów? Czym było rewolucyjne prawo chełmińskie? Dlaczego jego sukces był możliwy właśnie w tej części Europy?Niezwykle doniosłym momentem w dziejach średniowiecznej Polski było zajęcie przez Krzyżaków ujścia Wisły. To wydarzenie zmieniło bieg dziejów Rzeczpospolitej. O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Maciej Dorna z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Podcast opowiada o jednym z najbardziej fascynujących momentów w historii Polski – odbudowie i tworzeniu II Rzeczypospolitej po 1918 roku. Jak z trzech różnych części udało się stworzyć jedno nowoczesne państwo? Polacy włożyli ogrom pracy w zjednoczenie kraju po 123 latach zaborów: unifikację prawa, waluty, administracji i gospodarki. To historia o wysiłku budowy infrastruktury, odbudowie kolei i powstawaniu nowego aparatu państwowego, który miał połączyć regiony o różnych poziomach rozwoju.Modernizacja dotyczyła różnych obszarów codziennego życia: od budowy kanalizacji w miastach, przez wprowadzenie jednolitego ruchu drogowego, kończąc na tworzeniu prawa, które mogłoby objąć wszystkich obywateli. To opowieść o marzeniu, które wymagało ogromnego wysiłku, ale przyniosło realne efekty: nowoczesne linie kolejowe, Gdynię jako symbol nowoczesności i rozwiązania prawne, które obowiązywały przez kolejne dziesięciolecia.Jak wyglądało życie w państwie, które dopiero powstało? Jak udało się połączyć trzy różne systemy prawne, gospodarcze i społeczne? Czy II Rzeczpospolita była nowoczesnym państwem? I co z jej dorobku przetrwało do dzisiaj?O tym wszystkim w najnowszym odcinku "Reczy Historycznej" Muzeum Historii Polski!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Kto naprawdę sprowadził Krzyżaków nad Wisłę i dlaczego to wydarzenie zmieniło bieg historii? Kiedy zaczęła się ich obecność na ziemiach polskich? Czy rzeczywiście chodziło o walkę z pogańskimi Prusami? Pojawienie się pierwszych braci zakonu, Konrada von Lanzberg i jego anonimowego towarzysza rozpocznie jeden z istotniejszych procesów w historii średniowiecznej - wzrostu znaczenia zakonu krzyżackiego nad Wisłą. Dlaczego istotną rolę w tym odegrał śląski książę - Henryk Pobożny? Czy papiestwo wspierało zakon? Czym była Bulla z Rimini?Wreszcie, jak oceniać Konrada Mazowieckiego? Czy możemy zarzucić mu popełnienie jednego z największych błędów w naszej historii? Odpowiedź poznasz w najnowszym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski z serii "Inne historie Polski".Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Rzeczpospolita – państwo bez stosów, ale nie bez cenzury!W dzisiejszym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski sprawdzamy, jak naprawdę wyglądała wolność słowa w dawnej Polsce. Czy Rzeczpospolita Obojga Narodów rzeczywiście była oazą tolerancji? Kto trafiał na indeks ksiąg zakazanych, kto decydował o cenzurze i dlaczego płonęły książki?Dowiesz się, jak z Kościołem i władzą zderzali się tacy autorzy jak Andrzej Frycz Modrzewski, Stanisław Orzechowski czy Kazimierz Łyszczyński, oraz dlaczego słowo potrafiło być groźniejsze niż miecz. O tym wszystkim w najnowszym odcinku podcastu Muzeum Historii Polski.Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

W XVI wieku Europa przeżywała głęboki kryzys religijny. Reformacja zmieniała oblicze chrześcijaństwa, a Kościół katolicki tracił wpływy. Odpowiedzią na te przemiany było powstanie w 1534 roku zakonu jezuitów, który stał się jednym z głównych motorów kontrreformacji. Jezuici postawili na edukację, działalność wydawniczą i intelektualny spór o dogmaty wiary. Ich wpływy, zarówno w Rzeczpospolitej, jak i na świecie zaczęły szybko rosnąć.W Rzeczypospolitej Obojga Narodów, gdzie szerzyły się różne odłamy protestantyzmu, sprowadzono ich w 1565 roku, by wzmocnić katolicyzm i wpływy papieskie. Zakładali szkoły, kolegia i bursy, kształcąc elity, ale też prowadząc działalność charytatywną. Prowadzili spory teologiczne z reformatorami. Z czasem włączyli się też w życie polityczne, wspierając monarchię i projekty takie jak unia brzeska. Historia jezuitów to opowieść o wierze, nauce, władzy i ideologii, która ukształtowała duchowy krajobraz nowożytnej Polski i Europy.O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Kogo było stać na wakacje w II RP? Ile kosztował dwutygodniowy wyjazd do Zakopanego? Dlaczego uzdrowiska cieszyły taką popularnością? Turystyka w II RP to początkowo dzieło pasjonatów, ludzi którzy wyznaczali pierwsze szlaki, budowali pierwsze schroniska. Pionierami byli Mieczysław Orłowicz i Aleksander Bobkowski. Czym była Liga Popierania Turystyki? Kiedy powstało biuro podróży Orbis? Czy Polacy już wtedy marzyli o wakacjach w Zakopanem, Gdyni, Jastarni czy na Helu? Odkryj, jak rodziła się masowa turystyka, szkolne kolonie i harcerskie obozy. Dowiedz się jak wyglądały plaże, jak spędzano czas wolny i w jaki sposób podróżowano w międzywojennej Polsce.O tym wszystkim w najnowszym odcinku Rzeczy Historycznej!Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Wojna o Inflanty między Rzeczpospolitą a Szwecją miała charakter dynastyczny. Dlaczego Szwedzi na początku XVII wieku przybyli na ziemie należące do Rzeczpospolitej? Jak to możliwe, że mniej zasobne państwo było w stanie wystawić liczniejsze siły militarne? Jak przebiegł ten konflikt i jakie przyniósł konsekwencje Koronie i Wielkiemu Księstwu Litewskiemu? Kim był dowódca armii Rzeczpospolitej - Jan Karol Chodkiewicz? Na czym polegał jego taktyczny geniusz? Jak przebiegła bitwa? Gdzie Szwedzi popełnili błędy? Czy Rzeczpospolita wykorzystała ten wielki militarny triumf? Wreszcie, czy o zwycięskie w bataliach decydowała tylko husaria?O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, dr Przemysławem Gawron z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

W latach 60. XX wieku w Polsce narodził się nurt określany mianem narodowego komunizmu. Najbardziej rozpoznawalną twarzą tego zjawiska był Mieczysław Moczar – potężny minister spraw wewnętrznych i lider nieformalnej grupy tzw. partyzantów. Kim oni właściwie byli? Dlaczego w pewnym momencie stali się tak wpływowi? I czym w istocie był narodowy komunizm?Moczar przeszedł długą i krętą drogę na szczyty władzy w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Jego doświadczenia wojenne, legenda dowódcy partyzanckiego oraz odsunięcie na boczny tor w okresie stalinizmu ukształtowały w nim postawę, która stała się fundamentem działalności „partyzantów”. Grupa ta odwoływała się do etosu walki partyzanckiej, haseł narodowych, a także do nastrojów antysemickich. Jak doszło do tego, że znajdowali poparcie także wśród dawnych żołnierzy Armii Krajowej?Czy Moczar i jego zwolennicy dążyli do obalenia rządzącego wówczas I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki? Jaką rolę odegrali pod koniec lat 60.? Na czym polegała przeprowadzona przez nich czystka kadrowa w partii? I wreszcie – czy niebezpieczne hasła moczarowców mogą być wciąż aktualne dziś?O tych wszystkich kwestiach rozmawiają w dzisiejszym podcaście dr Michał Przeperski i prof. Paweł Machcewicz z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.Podcast został zrealizowany w ramach projektu: Kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego – Portal Historyczny Dzieje.pl.

Książka "Wielka czystka" Aleksandra Weissberga-Cybulskiego to świadectwo człowieka, który na własnej skórze doświadczył zbrodniczego charakteru dwóch totalitaryzmów - komunizmu i nazizmu. Jego życie to dramatyczna droga przez przedwojenne Niemcy, Związek Sowiecki, więzienie NKWD i getto krakowskie, aż po powojenną ucieczkę z Polski na Zachód. To historia fizyka, inżyniera, pisarza i hazardzisty, który pozostawił jedno z najważniejszych świadectw epoki. Weissberg znalazł się w samym centrum wydarzeń – jego pobyt w ZSRR przypadł na okres Wielkiego Głodu i Wielkiej Czystki, które pochłonęły miliony istnień. Sam stał się ofiarą represji, przebywając dwa lata w enkawudowskim więzieniu. Po wojnie to Arthur Koestler, jego przyjaciel i światowej sławy pisarz, namówił go do napisania "Wielkiej czystki". Dlaczego młody człowiek z żydowskiej rodziny z Krakowa uwierzył w komunizm? Kiedy nastąpiło rozczarowanie tą zbrodniczą ideologią? Czy Weissberg-Cybulski uważał się za ofiarę? A może, ze względu na komunistyczne sympatie, poczuwał się do współodpowiedzialności za tym, czym był sowiecki komunizm? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. Irena Grudzińska-Gross z Princeton University oraz Instytut Slawistyki PAN Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl