Marian Jurczyk - "szczególnie niebezpieczny" opozycjonista

Masakry ludności cywilnej, gwałty i deportacje. 80 lat temu rozegrały się zdarzenia, które z czasem zyskały miano Tragedii Górnośląskiej. Stały za nią Armia Czerwona i NKWD.

Był legendą szczecińskiej "Solidarności". W 1981 roku stanął do walki o fotel przewodniczącego związku jako kontrkandydat Lecha Wałęsy. Zyskał poparcie jednej czwartej delegatów.

W audycji "Rzeczypospolite" mówiliśmy o powstaniu państwa wczesnopiastowskiego jako skomplikowanym splocie świadomych decyzji i historycznych przypadków.

Byli duchownymi, ale bardziej lojalnymi wobec władz PRL-u niż hierarchii kościelnej. W audycji opowiadaliśmy o tzw. księżach patriotach.

Wojna się kończy. Sowieci na nowo wytyczają granice Europy Wschodniej. Rozpoczyna się wielka wędrówka ludów. Oficjalnie to "dobrowolna ewakuacja".

Cudowne dziecko z Białogardu, błyskotliwy działacz studencki, zdolny redaktor naczelny i najmłodszy minister, a potem polityk, który przeprowadził postkomunistów przez pierwsze lata transformacji do pełni władzy w 1995 roku. O Aleksandrze Kwaśniewskim rozmawialiśmy w Dwójce z autorem jego biografii - Michałem Sutowskim.

Dlaczego jednostki i społeczeństwa kolaborują? Czym kolaboracja różni się od zdrady? Co powoduje, że niektóre przypadki kolaboracji są rozgrzeszane, a inne potępiane przez otoczenie?

- Nie znalazłem żadnego konkretnego dokumentu na ten temat. Jak zdążyłem się jednak zorientować, ks. Jerzy Popiełuszko wszystko co czynił konsultował przynajmniej z ks. proboszczem Teofilem Boguckim, który był hierarchą Kościoła - mówił w Dwójce dr Tadeusz Ruzikowski, autor książki "Solidarni w Hucie Warszawa 1980–1989".

Najdzielniejsi z dzielnych czy błędni rycerze? Romantyczni ideowcy czy przesiąknięci przemocą, bojący się powrotu do normalności weterani? Jakkolwiek wyobrażamy sobie antykomunistyczne podziemie po wojnie, prawda wygląda jeszcze inaczej – przekonują prof. Rafał Wnuk i dr Sławomir Poleszak.

W 1979 roku twórcy Konfederacji Polski Niepodległej deklarowali, że ich celem jest odzyskanie przez Polskę niepodległości i upadek systemu komunistycznego. Ogłosili, że KPN jest pierwszą od powstania żelaznej kurtyny niezależną partią polityczną, która legalnymi metodami chce pozbawić władzy polskich komunistów.