Raport o stanie świata - 5 października 2024

Kanada wyrzuca z kraju ambasadora Indii, Indie wyrzucają ambasadora Kanady. Powodem oskarżenia Kanadyjczyków o udział indyjskich służb w zabójstwie sikhijskiego separatysty mieszkającego w Kanadzie. Trwający od kilkudziesięciu lat spór między Kanadą a Indiami wokół działań Sikhów dążących do oderwania części terytorium od Indii rozgorzał na nowo i grozi poważnymi konsekwencjami dla obu krajów. Jakimi? Gość: Patryk Kugiel --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

CYKL: KSIĄŻKA W TEATRZE Jedna z najbardziej tajemniczych i zagadkowych postaci literackich - Elizabeth Costello, stworzona przez południowoafrykańskiego Noblistę Johna Maxwella Coetzee’go przekracza granicę między fikcją, a rzeczywistością. Autor powołał ją do życia kilka lat wcześniej, zanim napisał o niej powieść, odtąd wędruje po różnych jego tekstach literackich. To emerytowana pisarka, która daje serię wykładów: o realizmie, prawach zwierząt i ludzi, miłości, naturze zła, pożądaniu – czasem prowokując, innym razem złoszcząc, ale zawsze zmuszając do myślenia. Elizabeth Costello wędruje też od wielu lat po spektaklach Krzysztofa Warlikowskiego – w jednych pod swoich nazwiskiem, w innych głosu użyczały jej inne postaci. Aż w końcu reżyser poświęcił jej cały spektakl, którego pełny tytuł brzmi: „Elizabeth Costello. Siedem wykładów i pięć bajek z morałem”. Dlatego w tym odcinku Raportu o książkach gościmy w Nowym Teatrze w Warszawie. Czy postać literacka jest własnością autora? Jak zobaczyć niewidzialne? Gdzie przebiega granica między człowiekiem a zwierzęciem, a gdzie między człowiekiem a bogiem? To pytania, które Elizabeth Costello zadaje w książce i na scenie. Prowadzenie: Agata Kasprolewicz Gość: Piotr Gruszczyński "Elizabeth Costello" Johna Maxwella Coetzee'ego w przekładzie Zbigniewa Batko ukazała się nakładem wydawnictwa ZNAK. Spektakl „Elizabeth Costello. Siedem wykładów i pięć bajek z morałem” w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego można obejrzeć w Nowym Teatrze w Warszawie. --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Prezydent Ukrainy odbył serię spotkań z przywódcami państw zachodnich. Nie ogłosił jednak szczegółów długo zapowiadanego „planu zwycięstwa” w wojnie z Rosją. Tymczasem i w Kijowie, i w brukselskiej kwaterze NATO trwają dyskusje o tym, jak przygotować się na ewentualną drugą kadencję Donalda Trumpa. Czy sprzyjający czas dla Ukrainy może się na Zachodzie skończyć? Oraz czy ukraiński „plan zwycięstwa” jest czymś więcej niż hasłem na użytek zachodniej opinii publicznej? W USA media krytykują Kamalę Harris za unikanie podczas kampanii trudnych tematów, a Trumpa – za zbijanie kapitału politycznego na huraganach. Czy najbliższe dni zadecydują o wyniku wyborów? Wybory w Tunezji wygrał oskarżany o prześladowanie opozycji prezydent Kajs Su’ajjid. Co się dzieje z demokracją w kraju, w którym kiedyś rozpoczęła się „Arabska Wiosna”? Wielka Brytania zwróci Mauritiusowi położony na Oceanie Indyjskim archipelag Wysp Czagos. Czy to koniec ery kolonializmu? W Libanie trwa wojna Izraela z Hezbollahem. Jak to się stało, że państwo, które nazywano „Szwajcarią Bliskiego Wschodu” zamieniło się w praktyce w kraj upadły? A także: o uprzejmości – w polityce i nie tylko. Rozkład jazdy:  (02:17) Robert Pszczel o ofensywie dyplomatycznej Zełenskiego (28:37) Marta Zdzieborska o zbliżających się wyborach w USA (47:55) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o uprzejmości w polityce (54:15) Podziękowania (1:01:20) Adrian Bąk o wojnie w Libanie (1:21:51) Maciej Pawłowski o wyborach i kształcie demokracji w Tunezji (1:38:38) Bartosz Wójcik o końcu ery kolonializmu (2:03:08) Do usłyszenia --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W Bośni i Hercegowinie powodzie i wywołane ulewami osunięcia ziemi zabiły kilkanaście osób. Ale poza ludzkim wymiarem tragedii ostatnie dni ujawniły też skalę niedowładu państwa, które trzy dekady po zakończeniu wojny domowej nie potrafi wyjść na prostą, oraz sprawić by zaufali mu obywatele. W ostatnią niedzielę odbyły się tu wybory samorządowe, w których większość głosów ponownie zdobyły partie odwołujące się do podziałów etnicznych. Dlaczego w Bośni tak trudno dojść do głosu młodym? Czy kryzys w tym trzymilionowym kraju może znów zdestabilizować Bałkany? Oraz: jak swoje interesy realizuje tu Rosja – i dlaczego powinniśmy się tym przejmować? Gość: Marta Szpala --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W tym odcinku Raportu o książkach będziemy nad morzem, a dokładnie nad Morzem Irlandzkim, gdzie mieszka Anne Enright – nagrodzona Bookerem irlandzka pisarka, autorka wydanej niedawno w polskim tłumaczeniu powieści „Strzyżyk woleoczko”. Od spotkania z Anne Enright w jej domu nad Zatoką Dublińską, rozpoczynamy CYKL IRLANDZKI – czyli serię odcinków poświęconych literaturze irlandzkiej, które powstały w Dublinie, w okolicach Dublina i w Belfaście. W kolejnych tygodniach zaproszę Państwa na spotkanie także z Paulem Lynchem, autorem zeszłorocznego Bookera, czyli „Pieśni proroczej”. W listopadzie będziemy w Belfaście, mieście „Kłopotów”  - jak nazywany jest krwawy konflikt w Irlandii Północnej. O tym pełnym przemocy rozdziale historii północnoirlandzkiej opowiada „Mleczarz” Anny Burns, która w 2018 roku była pierwszą północnoirlandzką pisarką nagrodzoną Bookerem. Dziś „Strzyżyk woleoczko” Anne Enright – opowieść o sile poezji — nie zawsze życiodajnej, czasem bardzo destrukcyjnej. O trzech pokoleniach irlandzkich kobiet – ich niewidzialności, milczeniu, ich walce z irlandzkimi mitami i demonami. Z Anne Enright rozmawiamy też o morzu i jego obecności w irlandzkiej literaturze, o Jamesie Joyce'ie i wielkich irlandzkich poetach, o tym, czym byłoby życie bez poezji i dlaczego miłość romantyczna może być niebezpieczną pułapką. Proszę koniecznie posłuchać tego odcinka Raportu o książkach do samego końca, bo tam czeka na Państwa niespodzianka. Żeby jednak wszystkiego nie zdradzać, od razu zadam tylko pytanie – czy można przeczytać „Ulissesa” Jamesa Joyca ponad 90 razy i nadal odkrywać w tej powieści nowe miejsca? Prowadzenie: Agata Kasprolewicz Gość: Anne Enright Powieść "Strzyżyk woleoczko" Anne Enright ukazała się w tłumaczeniu Kai Gucio i Piotra Siemiona nakładem Wydawnictwa Filtry.

Niemal dokładnie rok temu Hamas zaatakował Izrael, zabijając prawie 1200 osób, porywając ponad dwieście. W odwecie Izrael dokonał inwazji na Strefę Gazy, zabijając ponad 40 tysięcy ludzi i niszcząc praktycznie całą infrastrukturę Strefy. W jakim miejscu znajduje się Izrael rok po masakrach 7 października i rozpoczęciu inwazji na Gazę? Od dwóch tygodni trwa zmasowana operacja Izraela przeciwko Hezbollahowi w Libanie. Po atakach rakietowych Iranu, Izrael zapowiada odwet. Libańczycy uciekają z domów, kraj po raz kolejny w ciągu ostatnich dekad staje na skraju rozpadu. Jakie są skutki prawie rocznej wojny toczonej przez Izrael z Hamasem, Hezbollahem i Iranem? Jakie perspektywy jej zakończenia? Czy ktokolwiek z zewnątrz ma wpływ na jej przebieg? Jak zapobiec dalszym tragediom ludności cywilnej we wszystkich krajach, w których trwają działania wojenne? W tym programie opowiadamy o Bliskim Wschodzie rok po ataku Hamasu na Izrael - ataku, który nadał konfliktowi na Bliskim Wschodzie zupełnie nowy wymiar. W programie także: Wolnościowa Partia Austrii wygrywa wybory powszechne. Czy tym krajem będą rządzić politycy partii założonej przez byłych esesmanów? W Japonii nowy premier zapowiada przyspieszone wybory. Czy w Japonii szykuje się potężna zmiana polityczna? A także: jak politycy obrzucają się nawzajem obelgami i dlaczego dobrze na tym wychodzą? Rozkład jazdy:  (02:25) Marcin Żyła i Agnieszka Zagner o rocznicy ataku Hamasu na Izrael (33:55) Adrian Bąk i Jagoda Grondecka o operacji Izraela przeciwko Hezbollahowi (56:41) Agnieszka Bryc o skutkach prawie rocznej wojny Izraela na trzech frontach (1:21:54) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o politycznych obelgach (1:28:02) Podziękowania (1:35:00) Nina Horoszek i Mateusz Mazzini o wygranej Wolnościowej Partii w Austrii (1:59:01) Oskar Pietrewicz o przyspieszonych wyborach w Japonii (2:13:50) Do usłyszenia --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Iran dokonał ataku rakietowego na Izrael. Wczoraj wieczorem około 180 pocisków wleciało w przestrzeń powietrzną kraju, większość została zestrzelona przez system obrony przeciwrakietowej Izraela. Iran określił atak jako akt samoobrony w odpowiedzi na ostatnie działania Izraela, w tym zabicie szefa Hezbollahu Hassana Nasrallaha. Premier Izraela Netanyahu powiedział, że atak był wielkim błędem, a Iran zapłaci za niego wielką cenę. Trwa rozpoczęta we wtorek rano ofensywa Izraela w południowym Libanie, ostrzeliwany jest również Bejrut. Co oznacza ostatnia eskalacja? W jakim kierunku może się rozwinąć ta wojna? Gość: Łukasz Wójcik --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W tym odcinku "Raportu o książkach Agaty Kasprolewicz" zapraszamy na spotkanie z Zadie Smith - jedną na najbardziej popularnych i lubianych na świecie brytyjskich pisarek. Na nową powieść kazała czekać swoim czytelnikom 8 lat, ale warto było, bo „Oszustwo” to pierwsza w jej literackim dorobku powieść historyczna, w której pisarka rekonstruuje jeden z najbardziej emocjonujących i awanturniczych procesów sądowych w dziejach Wielkiej Brytanii. Rzeźnik podający się za barona pociągnął za sobą armię wyznawców, rozpalając serca i umysły ludzi, a także pierwsze strony brytyjskich gazet. Wiktoriańska Anglia posłużyła Zadie Smith za literackie lustro, w którym odbijają się nasze współczesne demony. Znajdziemy w niej ślady: Brexitu, procesu O.J. Simpsona, trumpizmu, debaty wokół zmian klimatycznych i współczesnego rasizmu…ale, jak mówi sama autorka, jest w niej też dużo nadziei. „Oszustwo” to powieść w tym samym stopniu historyczna, co radykalnie współczesna. „Oszustwo” Zadie Smith w przekładzie Justyna Huni ukazało się nakładem wydawnictwa ZNAK. Gość: Zadie Smith Prowadzenie: Agata Kasprolewicz Realizacja: Filip Marcinkowski --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Izraelczycy bombardują cele Hezbollahu w Libanie, od poniedziałku zginęło już ponad 600 osób, w tym wielu cywilów. 90 tysięcy Libańczyków uciekło z domów na południu kraju. Izrael twierdzi, że celem kampanii jest umożliwienie powrotu do domów 60 tysiącom Izraelczyków, którzy uciekli przed ostrzałem Hezbollahu. Dlaczego Liban stał się kolejnym frontem wojny Izraela, dlaczego Hezbollah pełni w tym kraju tak istotną rolę militarną i polityczną? I dlaczego obie strony nie są zainteresowane rozejmem? We Włoszech zaostrzenie prawa przeciwko blokadom i innym formom zakłócania porządku publicznego. Czy premier Giorgia Meloni wyznacza dziś standardy europejskiej polityki? W Kanadzie debata na temat prawa karzącego za mowę nienawiści. Czy w tym kraju będzie można pójść do więzienia za przestępstwa jeszcze nie popełnione, za to planowane? Kanclerz Niemiec nie godzi się na przejęcie Commerzbanku przez Włochów. Czy Niemcy uznają obecnie, że kapitał jednak posiada narodowość? Kolejne państwa w Europie ograniczają używanie smartfonów przez uczniów w szkołach. Czy zakaz to najlepsza metoda obrony dzieci przed negatywnymi skutkami używania smartfonów? A także: o obietnicach wyborczych, których nikt nie przestrzega - bez względu na cenę. (02:17) Wojciech Wilk o bombardowaniach w Libanie (23:04) Anna Kowalewska o polityce premier Meloni (45:18) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o obietnicach wyborczych (51:46) Podziękowania (58:59) Adrian Bąk o karaniu za mowę nienawiści w Kanadzie (1:18:21) Piotr Arak o blokadzie przejęcia Commerzbanku (1:39:17) Tomasz Rożek o zakazie smartfonów w szkołach (2:05:22) Do usłyszenia --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Nowy prezydent Sri Lanki rozwiązał parlament i zapowiedział nowe wybory powszechne w kraju, który podnosi się po krachu gospodarczym i społecznym sprzed dwóch lat. W sobotę Anura Kumara Dissanayake wygrał wybory prezydenckie, a we wtorek powołał nową premier, trzecią kobietę na tym stanowisku w historii kraju. Czy temu politykowi o marksistowskich korzeniach uda się wydobyć z kryzysu państwo rozrywane od lat konfliktami wewnętrznymi i będące w centrum walki o wpływy Indii i Chin? Gość: Patryk Kugiel --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]