O czym nie mówią nam poloniści: Jakie bajeczki czytano na dobranoc dzieciom w XIX wieku?

26 listopada 1855 w ubogim domu przy ulicy Yeni Szeri w Stambule zmarł w wieku 57 lat Adam Mickiewicz. W Imperium Otomańskim przebywał raptem dwa miesiące, nie szukając bynajmniej inspiracji poetyckich, a organizując Legion Polski do walki z Rosją podczas wojny krymskiej. W ostatnich tygodniach żył jak wojskowy, zażywał obozowego życia i obozowej kuchni. Zmarł nagle, jego zagadkowa choroba trwała raptem jeden dzień i wywołała falę plotek o cholerze, otruciu arszenikiem i nieudolnych medykach, którzy deliberowali nad umierającym poetą, zamiast go skutecznie ratować. Późniejsze relacje świadków były sprzeczne i każdy z nich podkreślał swój znaczący udział w udzielaniu pomocy poecie. Śmierć Mickiewicza była tematem niejednej konferencji literaturoznawców i niejednego artykułu. My jednak dzisiaj zajmiemy się losami pośmiertnymi Mickiewicza, które były równie zaskakujące i pokrętne jak spory paryskiej Polonii w kwestii, gdzie by tu wieszcza pochować… Czas sobie płynął, a wieszcz... czekał na swój własny pogrzeb pod schodami... Dlaczego? Zapraszam na kolejny odcinek podcastu "O czym nie mówią nam poloniści"

Matrona, sumienie narodu, patriotka i społeczniczka ze słowem "obowiązek" na ustach, czy młoda dziewczyna w chmurze papierosowego dymu, marząca o dyktatorze powstania styczniowego? Jak pogodzić patriotyzm pisarki z faktem sprzedaży przez nią majątku ziemskiego Rosjanom i rozwodu z mężem zesłanym na Sybir? Może Orzeszkowa wcale nie żyła tak, jak pisała? #orzeszkowa #traugutt

Tuwim, Lechoń, Słonimski, Wierzyński i Iwaszkiewicz. Beatlesi poezji, którzy przewietrzyli zatęchły pokój literatury młodopolsko-Bogo-ojczyźnianej. Posługiwali się prowokacją i humorem, organizowali happeningi i uciekali przed bojówkami dziarskich chłopców z ONR za złe pochodzenie, poglądy i styl. To były czasy, kiedy za wiersz groził człowiekowi lincz. #skamandryci #alkohol #antysemityzm #LGBT #faszyzm

Umęczona na ołtarzu rodziny Matka Polka czy szefowa domowego przedsiębiorstwa? Deprawatorka kobiet czy moralistka? "Lesbijka, która dla niepoznaki urodziła ośmioro dzieci"? A może mistrzyni przetrwania w wielkim mieście? Na pewno specjalistka od kreowania wizerunku w niesprzyjających okolicznościach. Zapraszam!

Kąpiel? Tak, byle nie za często. Łazienka? Diabelski wynalazek i zepsucie surowych sarmackich obyczajów!  To może chociaż wychodek? Tak, ale tylko w ogródku! Zapraszam na audycje radiową na temat zwyczajów higienicznych w czasach Sopliców, Łęckich i  Korczyńskich.

W starciu z fikcją literacką historia - paradoksalnie - przegrywa. Świadczą o tym opowieści o bohaterach powstania listopadowego: Julianie Ordonie i Emilii Plater.

Zygmunt Krasiński miał wszystko: arystokratyczne korzenie i pieniądze na romantyczne podróże, żonę-milionerkę i kochankę: jedną z najbardziej pożądanych kobiet XIX-wiecznej Europy, ojca-despotę, który ułatwiał rozstania z niechcianymi kochankami, zapewniał wieczne wyrzuty sumienia oraz choroby prawdziwe i urojone.  

Dandys w kremowych rękawiczkach oraz czystym kołnierzu, palący cygaro, patrzący z góry na "wiecznie wymiętego pana Adama". Elegant, który nikogo nie kochał. Niejednoznaczny portret Słowackiego, uchwycony w listach do matki.

Mickiewicz, Słowacki, Orzeszkowa, Konopnicka. Wielcy, sławni, ale czy... lubiani? A co jeśli wyskrobiemy trochę zaprawy z cokołów? Przewrócą się?

Obcięte palce? Taniec w rozgrzanych do czerwoności żelaznych butach? Połamane kości? Wydziobane oczy? To wszystko znajdziemy w dydaktycznych opowiastkach i baśniach dla dzieci w XIX-wiecznych książkach. Po takich opowieściach, to już tylko syrop na opium na uspokojenie poproszę...