"O Auschwitz" (odc. 54): Sowieccy jeńcy wojenni w Auschwitz

W Miejscu Pamięci od 2005 roku działa Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, powołane do istnienia w wyniku starań Ocalałych z Auschwitz. O tym jak dziś wygląda edukacja Miejscu Pamięci i jakie stoją przed nią wyzwania w kontekście współczesności rozmawiają dyrektor Muzeum dr Piotr Cywiński i dyrektor Centrum Edukacji Andrzej Kacorzyk.

Edukacja w Miejscu Pamięci Auschwitz realizowana była od momentu utworzenia Muzeum w 1947 r., a pierwszymi przewodnikami byli Ocalali, którzy opowiadali odwiedzającym o tragicznej historii obozu ze swojej osobistej perspektywy. To w wyniku starań Ocalałych w 2005 roku powstało Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście. O początkach jego istnienia, pierwszych projektach edukacyjnych i o ważnych wyzwaniach opowiada pierwsza dyrektor Centrum Edukacji – Krystyna Oleksy. 

Paragraf 175 niemieckiego kodeksu karnego penalizował kontakty homoseksualne między mężczyznami. Jedną z możliwych kar było osadzenie w obozie koncentracyjnym. Także w obozie Auschwitz była niewielka grupa mężczyzn skazanych za homoseksualizm. O prześladowaniach homoseksualnych mężczyzn w nazistowkich Niemczech oraz o powojennej pamięci o ich losach opowiada dr Agnieszka Kita, zastępca kierownika Archiwum Muzeum Auschwitz.---Polecamy takżę naszą lekcję internetową poświęconą tej grupie więźniów obozu autorstwa Bogdana Piętki z Centrum Badań Muzeum Auschwitz.

Blok 10 w obozie Auschwitz I był tzw. blokiem eksperymentalnym. Lekarze SS przeprowadzali w nim eksperymenty medyczne poświęcone m.in. sterylizacji. Dlaczego to właśnie ten blok stał się miejscem przeprowadzania medycznych eksperymentów, kim byli lekarze, którzy tam pracowali i jakie losy spotkały ich ofiary opowiada Teresa Wontor-Cichy z Centrum Badań Muzeum Auschwitz. =====Lekcja internetowa o zbrodniczej medycynie: https://lekcja.auschwitz.org/2022_medycyna_pl

Obóz Auschwitz nie miał jednorodnego charakteru i w czasie swego funkcjonowania stale się zmieniał. O tym, jak wyglądała codzienność więźniów obozu Auschwitz, od porannego apelu, przez towarzyszący im stale głód i pracę ponad siły opowiada dr Jacek Lachendro z Centrum Badań Muzeum Auschwitz. 

Miejsce Pamięci Auschwitz to blisko 200 hektarów terenu, około 300 ruin, 155 budynków, ale także ogromna liczba historycznych przedmiotów, przede wszystkim śladów po Ofiarach Auschwitz: buty, walizki, szczotki, czy naczynia kuchenne. O tym, jak zabezpieczane są te bezcenne przedmioty oraz jaka jest filozofia konserwacji w Miejscu Pamięci opowiadają: Nel i Andrzej Jastrzębiowscy z Pracowni Konserwatorskich Muzeum Auschwitz.---

Zaprzeczanie Holokaustowi jest niczym innym, jak zbudowaną na kłamstwie i nienawiści teorią spiskową. Chociaż pod względem podejścia do faktów negacjonizm jest podobny do twierdzeń o płaskiej Ziemi, to należy pamiętać, że w rzeczywistości jest on niebezpiecznym i ohydnym nośnikiem antysemityzmu i nienawiści. Negacjoniści ignorują fakty, lub nimi manipulują. Wszystko po to, by uderzyć pamięć Ofiar.O strategiach wykorzystywanych przez negacjonistów do szerzenia dezinformacji i kłamstw związanych z historią obozu Auschwitz opowiadają dr. Piotr Setkiewicz oraz dr Igor Bartosik z Centrum Badań Muzeum. 

27 stycznia 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej wyzwolili ok. 7,500 więźniów niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz, w tym ponad 500 dzieci.O ostatnich dniach funkcjonowania obozu i o momencie jegowyzwolenia opowiadają świadkowie tamtych wydarzeń:Anna Tytoniak Kazimierz SmoleńLea ShinarIrena KoniecznaJózef TabaczyńskiWanda Błachowska-TarasiewiczLouis PosnerJakub WolmanZofia Jankowska-PalińskaAnna ChomiczZofia Lutomska-KucharskaWanda DramińskaEdward CzempielJakub GordonAndrzej KozłowskiTadeusz MlekoGarnier (imię nieznane)Alfred FiderkiewiczAleksander WoroncowWilhelm WazdrągDziękujemy Dariuszowi Drozdowi „Studio Drozd Na Cały Głos” http://nacalyglos.com/ za współpracę przy odcinku podcastu.

Sowieccy jeńcy wojenni to czwarta co do wielkości grupa ofiar niemieckiego obozu Auschwitz, po Żydach, Polakach i Romach. Łącznie w obozie zarejestrowano 11964 jeńców. Ponadto według szacunków do obozu przywieziono co najmniej 3000 czerwonoarmistów, którzy zostali zamordowani bez wprowadzania do ewidencji obozowej. O historii i losach sowieckich jeńców wojennych w Auschwitz opowiada dr Jacek Lachendro z Centrum Badań Muzeum.   

W momencie przyjęcia do obozu więźniowie przechodzili przez proces rejestracji, w trakcie którego w sposób bardzo wnikliwi wypełniano różne dokumenty związane z daną osobą. O szczegółąch tego procesu opowiada dr Wojciech Płosa, kierownik Archiwum Muzeum Auschwitz.