#179 Hoe de grond waarop je woont je geloof bepaalt

‘Van een bezoek aan Oekraïne word ik geloviger.’ EO-voorzitter Arjan Lock merkte het heel duidelijk, nadat hij in het land was geweest dat door oorlog wordt verscheurd. Samen met ND-oorlogscorrespondent Daphne Wesdorp, die het leed en de verwoesting van de oorlog met eigen ogen zag, vertelt hij aan Dick en Daniël over hoe Oekraïners dit jaar Kerst vieren. Over kersttakjes in de modderige loopgraven en een kerstboom met pakjes eronder in de schuilkelders. Oekraïners zijn veelal zeer gelovige mensen. De oorlog brengt hoop en verwachting bij hen naar boven, maar ook een steeds grotere moedeloosheid, en grote vragen. Zoals: waar is God? ‘Oekraïners zijn niet van woorden maar van daden’, vertelt Daphne. Ze pakken aan. Wat leren wij Nederlanders daarvan? Arjan: ‘Dat daar, te midden van de ellende, mensen ervoor kiezen om vanuit een gelovig hart gewoon de goede dingen te doen.’En Arjan en Daphne reageren op de waarschuwing van NAVO-baas Rutte voor oorlogsdreiging. Wordt het ook in Nederland een andere Kerst dan normaal?‘Kerst onder vuur’ is op 24 december te zien om 21:50 uur en op 25 december om 23:40 uur bij de EO op NPO 2.De artikelen van Daphne uit Oekraïne voor het Nederlands Dagblad zijn te vinden op nd.nl.Deze podcast steunen? nd.nl/missie Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Geen Kerst zonder muziek. Zeker niet in de kerk. Hoe komt dat? Wat maakt een kerstlied goed? En zijn er ook nieuwe kerstliederen die je niet zou mogen missen? Onderaan deze shownotes vind je een Spotify afspeellijst met alle liederen en nummers die langskomen in deze aflevering. Kun je ze eens rustig naluisteren.Te gast zijn twee zeer ervaren muziekkenners: dirigent en theoloog Hanna Rijken en zangeres Joke Buis. We praten over mooie én minder mooie kerstliederen, over de ingrediënten van een geslaagd kerstnummer en over het succes van seculiere liedjes. Hanna vertelt over de rijke geschiedenis van hét kerstliederenland bij uitstek Engeland. En Joke laat zien hoe ze met haar kersttour mensen een beetje ‘zachter’ wil maken. Zodat Kerst niet alleen iets blijft van eind december maar het hele jaar doorwerkt.Waarom kan Kerst niet zonder muziek? Nostalgie en verlangen naar licht en vrede spelen een belangrijke rol, zeggen Hanna en Joke. Komen daarom ook zo veel niet-gelovige mensen op christelijke kerstconcerten af? Allebei hebben ze luistertips en delen ze hun favoriete oude én nieuwe kerstliederen.Hier vind je de afspeellijst met alle muziek die in deze aflevering wordt genoemd: https://open.spotify.com/playlist/6Wl5vpWURh53jCI5xD1p2Z?si=n3x1KWYpSwC_l_VxBNwRxw Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Met dominee Willem Visscher en historicus en ouderling Ton van der Schans, beiden van de Gereformeerde Gemeenten. De ‘GerGem’ zijn het grootste kerkverband van de reformatorische zuil. Maar wat is dat voor een kerk? En wat klopt er van de clichés van starheid en somberheid? ‘Niets’, antwoordt Willem resoluut op die laatste vraag. In de Gereformeerde Gemeenten is de bekering van het hart cruciaal, legt Ton uit. De heilsfeiten uit de Bijbel moeten in het leven van de kerkganger worden toegepast. Dat zorgt ervoor dat een GerGem-dominee ervan uitgaat dat er in zijn gemeente twee soorten mensen zitten, vertelt Willem. Bekeerde en (nog) onbekeerde mensen. De kritiek van de hersteld-hervormde theoloog Gert van den Brink dat bevindelijke dominees mensen bij God vandaan houden, vindt hij ‘pertinent onjuist’. ‘Ik ken in de Gereformeerde Gemeenten geen dominee die dat doet.’ De wetenschap dat je gered moet worden, zorgt ervoor dat er in de Gereformeerde Gemeenten echt iets op het spel staat, zegt Ton. Het is heilige ernst. Dick en Daniël hebben ook hun vragen over het grote aantal overtuigd gelovige mensen die jaarlijks de GerGem verlaten: zo’n 100.000 in zestig jaar tijd, zo groot als het kerkverband groot is. Hoe komt dat? En wat doet dat met de beide mannen?Luister ook:#94 Aflevering met Gert van den Brink: https://open.spotify.com/episode/3IsSAk3zqT1Xzwlobe7Tkv?si=fLWRlU0LSAmwxTNy-HbDuA#112 Aflevering met Laurens van der Tang: https://open.spotify.com/episode/01rwnwWTUklJmkxS5qEyvn?si=ixQW7yfdTV2uhI_DwkMCPg Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Met de kersverse theoloog des vaderlands Mirella Klomp. Kijk eens naar beneden, naar de grond onder je voeten. Wat is dat voor grond? En als je erop geboren bent: hoe heeft die je leven bepaald? Krijg je er een gevoel van vrijheid door, of voelt die grond beklemmend? Is het je vaderland, of zal het dat nooit worden? Christenen zijn te veel met hun hoofd en met hun hart bezig, maar geloven is ook lichamelijk, het zit ook in je handen - en in je voeten op de grond, zegt Mirella. Hoe beleven mensen hun klei, zand, water en beton?, vraagt ze zich af. En wat heeft christelijke theologie daarover te zeggen? Met die vraag gaat ze het komende jaar het land in. Is ‘grond’ niet ook gevaarlijk?, vragen Dick en Daniël zich af. Denk aan de nazi’s met hun ‘bloed en bodem’. Dan wordt het: dit is mijn grond, blijf jij er weg! Hoe blijf je daarbij vandaan? Christenen mogen hun (geboorte)grond nooit te belangrijk maken, legt Mirella uit. ‘Ze geloven ook nog in zoiets als een ander Vaderland.’ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Met René de Reuver, scheidend scriba van de Protestantse Kerk. Het is een hondenbaan: het gezicht zijn van de Protestantse Kerk. René geeft het grif toe. Ook in de kerk zijn de discussies de laatste jaren harder geworden. En altijd is er in een brede kerk als de PKN wel iemand die het niet met je eens is. Hoe is zijn kerk eraan toe? En welke ontwikkelingen heeft hij verder gezien, de afgelopen negen jaar?René groeide op in de Gereformeerde Gemeenten en heeft daar goede herinneringen aan. Hij leerde er dat de kerk niet maakbaar is - en dat het draait om het hart. Samengaan met de kerk van zijn jeugd zit er niet in, legt hij uit, maar met de Nederlandse Gereformeerde Kerken gaat hij wel meemaken. ‘De theologische verschillen zijn niet groot genoeg meer dat ze aparte kerken rechtvaardigen.’ Met evangelische gemeenten als Mozaiek wil René niet concurreren, maar fuseren ziet hij niet snel gebeuren. ‘Ons kerkmodel is toch totaal anders.’Lees verder:Waarom René de Reuver een hondenbaan heeft:https://www.nd.nl/geloof/protestant/1238033/de-pkn-moet-op-zoek-naar-een-nieuwe-scriba-maar-hoe-ben-je-heInterview Dick& Daniël uit 2016 met René de Reuver:https://www.nd.nl/geloof/geloof/617392/nieuwe-pkn-scriba-niet-in-een-hokje Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Met documentairemaker Casper van Dorp en Diane Palm van zendingsorganisatie GZB. Zou jij open staan voor een Aziatische dominee in jouw kerk? Of iemand uit Afrika? Toch stuurde het Westen tientallen jaren lang eigen mensen naar kerken overal ter wereld. Die namen daar het woord, en de rest moest luisteren. In een tv-documentaire - dat alleen al is best bijzonder - neemt Casper de orthodox-protestantse zendingsorganisatie GZB onder de loep. Daar worstelen ze namelijk met die vraag: kan dat nog wel, zendelingen uitzenden. Vanouds stuurt de GZB, die wordt gedragen door de rechterflank van de Protestantse Kerk, zendelingen naar verre landen. Onder meer naar Kenia. Maar daarbij zijn fouten gemaakt. Het was wel heel erg eenrichtingsverkeer, en wie geld heeft bepaalt (ook onbewust) de koers, vertelt Diane in deze aflevering. Het moet dus anders. Maar hoe? Want helemaal stoppen met mensen uitzenden die het evangelie verkondigen, dat wil de GZB ook niet. Het codewoord is misschien wel naar uitzending ‘inzending’, overweegt Diane. Dominee van daar hier verwelkomen. Maar zo ver zijn de Nederlandse kerken nog niet. Voor meer informatie over de documentaire ‘De zin van zending’ zie: gzb.nl/zinvanzendingDe documentaire is op 4 en 11 januari bij KRO-NCRV te zien op NPO2.  Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Met innovatie-expert in de kerk Bettelies Westerbeek. Je kunt er doodmoe van worden: al die nieuwe initiatieven en activiteiten in de kerk. Alsof je steeds meer moet … Of je zit in jouw kerk juist met de handen in het jaar: jongeren blijven weg, en wat voorheen goed viel, lijkt niet meer te werken. Hoe begin je als kerk nu op een goede manier aan iets nieuws? Waar moet je dan rekening mee houden? En hoe stóp je met dingen die misschien wel heel erg dierbaar zijn, maar inmiddels (te) veel geld en menskracht kosten? Wanneer is iets ‘klaar’ (of mislukt)? Bettelies was tien jaar lang pionier in Den Haag, en helpt in de Protestantse Kerk nu gemeenten met dit soort vragen. Ook kerken waar het best goed gaat, moeten vernieuwen - is haar overtuiging. Dat betekent niet: ineens allerlei dingen anders gaan doen. Andere liederen zingen bijvoorbeeld. Lang niet alle nieuwigheden zijn namelijk echt vernieuwend, legt ze uit. En het is heel logisch dat kerkleden soms moe en futloos worden van allerlei nieuwe dingen - zeker als alle vorige tóch niet werkten. ‘Vernieuwing begint bij jezelf afvragen: waarom doe ik dit eigenlijk?’ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Met presentator Tijs van den Brink en lobbyist en Trump-aanhanger Henk Jan van Schothorst. Volgende week zijn de Amerikaanse presidentsverkiezingen. In Nederland houden veel mensen hun hart vast: wat als Donald Trump weer president van de Verenigde Staten wordt? In Amerika kijken veel christenen daar juist naar uit, en zijn ze juist serieus bevreesd voor nog vier jaar een Democraat in het Witte Huis. In Europa krijgen wij maar één kant van Trump te zien, vertelt Tijs. ‘Die kant is helemaal waar, met alle leugens en zo. Maar het is maar de helft.’ Voor conservatieve christenen is Trumps verzet tegen abortus en ‘woke’ doorslaggevend, ziet Henk Jan. Hoe kunnen gelovige kerkgangers een man steunen die, zacht gezegd, nooit een erg christelijke levensstijl erop na heeft gehouden? En hoe rampzalig gaat een nieuw presidentschap van Trump voor Europa zijn? Volgens Henk Jan betekent juist een Republikeins verlies voor christenen een ramp. ‘Ik ga in de nacht van vijf op zes november een hele poos op mijn knieën doorbrengen.’  Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

De vraag of vrouwen in het ambt van dominee, ouderling en diaken mogen, verdeelt de Christelijke Gereformeerde Kerken tot op het bot. Officieel zijn het alleen mannen die daarover beslissen en in de discussie wordt de stem van vrouwen weinig gehoord. Te gast is theoloog Rieke den Hertog, getrouwd met een christelijk-gereformeerde hoogleraar en afkomstig uit een oer-christelijk-gereformeerd geslacht. Ze vindt het wonderlijk dat mannen die erover gaan, zo weinig met vrouwen praten. Rieke zou maar wat graag de synodemannen willen toespreken. Zelf is zij ervan overtuigd dat vrouwen dezelfde rechten moeten krijgen in de Christelijke Gereformeerde Kerken. Dat die beslissing kan leiden tot een scheuring, vindt ze echt niet kunnen. Alleen al in die richting denken, is zonde, meent ze. Hoe hieruit te komen? Rieke pleit voor gebed en een scheut typische CGK-mildheid: laat ruimte voor verschillende opvattingen.Eerdere podcastafleveringen over vrouwen in de Christelijke Gereformeerde Kerken:#122 Met Sietske Rustenburg en Floris Olthof (Zoetermeer): Hoe is het om als vrouw dertig jaar te vechten voor een plek in de kerkenraad#124 met prof. Herman Selderhuis: Hef alle gereformeerde kerken op, en deel de kerkleden opnieuw in#160 met dominee Anton Egas: Waarom de kans groot is dat de CGK gaan scheuren Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Met schrijver Stephan Sanders. In 2016 sloot Stephan zich na veertig jaar ongeloof opnieuw aan bij de Rooms-Katholieke Kerk. Waarom koos hij daarvoor? Stephan vertelt in deze aflevering ook over zijn nieuwe boek ‘Wonder, wonderlijk’. Christenen gaan vaak naar de kerk om geraakt te worden, of om iets mee te krijgen. Maar daarvoor moet je helemaal niet gaan, ontdekte Stephan. Naar de kerk gaan, dat moet je gewoon doen. Je moet volhouden. Zin of geen zin. Waardeloze preek of niet. Dan zul je na verloop van tijd de betekenis ervan ontdekken. Wat dat is? Allereerst dat het in het geloof helemaal niet om jou of jouw gevoel draait. Je wordt ‘minder ik’. Dick en Daniël praten ook met Stephan over wonderen. Een wonderbaarlijke genezing is mooi, maar zie je de alledaagse wonderen nog wel - dat er goedheid, iemand iets aardigs doet? Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.