Raport o stanie świata - 4 stycznia 2025

W pierwszym odcinku Raportu o książkach w 2025 roku zapraszamy na opowieść o Mirandzie July, która nazywana jest naczelną ekscentryczką Ameryki. Jest pisarką, twórczynią filmową i artystką sztuk performatywnych. Jej najnowsza powieść „Na czworakach” to bardzo intymne studium doświadczenia kobiety w średnim wieku, która wyrusza w najdłuższą podróż życia, chociaż oddala się od domu zaledwie pół godziny jazdy samochodem. Zamiast jechać na upragnione wakacje do Nowego Jorku, zatrzymuje się w niewielkim miasteczku, gdzie najpierw przemeblowuje pokój motelowy, a potem całe swoje życie. Znajomość z młodym tancerzem prowadzi ją do zakwestionowania istoty małżeństwa, a także eksploracji nieodwiedzanych do tej pory terytoriów własnej intymności. „Na czworakach” Mirandy July to szczery, zabawny, odważny, momentami oburzający, momentami czuły i bardzo zmysłowy opis kobiety w wieku średnim – ale uwaga, to jest książka nie tylko dla kobiet, ale także dla mężczyzn! Powieść ukazała się nakładem wydawnictwa Pauza w tłumaczeniu Kai Gucio. Gość: Paulina Reiter Prowadzenie: Agata Kasprolewicz Książka: "Na czworakach" Miranda July --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Węgry oddają przewodnictwo Unii Europejskiej Polsce. I jako pierwszy kraj w historii wspólnoty nieodwołalnie tracą środki z funduszu spójności w związku z nieprzestrzeganiem zasad praworządności. Jaki jest strategiczny cel Wiktora Orbana – reforma czy zniszczenie Unii Europejskiej w obecnym kształcie? Dlaczego Węgry udzieliły azylu byłemu polskiemu ministrowi oskarżonemu o korupcję? Czy utrzymają rolę adwokata putinowskiej Rosji w Unii Europejskiej. I jakim interesom Węgier służy tego typu polityka? Kończy się umowa na tranzyt rosyjskiego gazu przez Ukrainę. Czy to również koniec obecności Rosji na europejskim rynku gazu i innych surowców energetycznych? Oleksandr Usyk utrzymał tytuł niekwestionowanego mistrza świata w boksie wagi ciężkiej, przypominając światu nie tylko o sobie, ale też o ojczyźnie. Jaką rolę odgrywa sport w wysiłku wojennym Ukrainy? W Niemczech nie gaśnie krytyka instytucji państwa po przedświątecznym zamachu terrorystycznym w Magdeburgu. Niemcy coraz mniej wierzą politykom — jaki wpływ to zwątpienie będzie miało na wynik lutowych wyborów? W Korei Południowej już trzecia osoba pełni obowiązki prezydenta od czasu nieudanej próby wprowadzenia stanu wojennego. Skąd ten dotkliwy kryzys i jakie są drogi wyjścia z niego? A także: jaki świat urządzają nam miliarderzy? Wystarczy rozejrzeć się dookoła, bo to oni nim rządzą. Rozkład jazdy:  (02:47) Bogdan Góralczyk o Węgrzech w UE (24:01) Szymon Kardaś o rosyjskim gazie w Europie (46:59) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o świecie miliarderów (53:13) Podziękowania (1:00:40) Michał Banasiak o mistrzu świata w boksie (1:15:05) Anna Kwiatkowska o zamachu w Magdeburgu (1:42:45) Oskar Pietrewicz o kryzysie w Korei Południowej (2:07:54) Do usłyszenia --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Kończy się rok 2024, kolejny rok wojny w Ukrainie, która się nie kończy, rok kolejnych setek tysięcy ofiar wśród żołnierzy i cywilów, rok oczekiwania na zwrot, który przyniósłby pokój, ale który nie oznaczałby kapitulacji Ukrainy, oczekiwania na jakiś cud dyplomacji w okolicznościach, w których dyplomacja nie działa. Nie ma również końca wojna Izraela z Hamasem i Hezbollahem, choć tutaj więcej nadziei na horyzoncie, zwłaszcza po spektakularnym i błyskawicznym upadku reżimu Assada w Syrii. Bez huku, bez skomlenia nawet – rzeźnik z Damaszku po prostu wsiadł do samolotu i kryjąc się przed radarami oraz nacierającymi na stolicę rebeliantami zwiał do przyjaciół z Rosji. To był rok powrotu Donalda Trumpa, czas pogrzebania nadziei amerykańskiego liberalnego mainstreamu, że jakoś to będzie, że nie trzeba nic robić, bo przecież centrum zawsze jakoś się utrzyma. Otóż nie, "centrum w odśrodkowym wirze" - jak mówił poeta - nie tylko w Ameryce. Również we Francji, w Niemczech, w Austrii, w krajach Benelux do głosu dochodzą politycy, pogardliwie zwani populistami, do których coraz więcej wyborców pogardy nie czuje, za to wiąże z nimi nadzieje. Może płonne, ale czyż niezrozumiałe? Gdzie zmierza liberalna demokracja – czy wybory w Rumunii pokazują, że warto jej bronić, czy wręcz przeciwnie, że każdy demokratyczny werdykt może zostać wywrócony na przykład przez sądy. Pytania o przyszłość demokracji i wydolności tego systemu w dzisiejszym świecie mocno nas nurtowały w tym roku. To był również kolejny rok postępu technologicznego. Granice, które kiedyś mozolnie przekraczaliśmy dziś - dzięki technologii, zwłaszcza sztucznej inteligencji coraz częściej są po prostu usuwane. To szansa na polepszenie ludzkiej egzystencji w sposób, o którym jeszcze dekadę temu nam się nie śniło, ale też zagrożenia: po co wybierać, skoro program wybierze za nas, po co myśleć, skoro wystarczy skrolować, po co chcieć, skoro nie wiadomo czego chcieć. Tylko co jest na końcu tej drogi? O tym, co nas ekscytowało, poruszało, intrygowało i zniesmaczało przez ostatnie 12 miesięcy rozmawiamy w tym ostatnim tegorocznym wydaniu Raportu o stanie świata. Goście: Agnieszka Bryc, Grzegorz Dobiecki, Jakub Dymek Rozkład jazdy:  (03:26) Podsumowanie 2024: Ukraina (35:23) Podsumowanie 2024: Bliski Wschód (55:01) Podsumowanie 2024: USA (1:03:32) Podsumowanie 2024: Demokracja w Europie (1:22:02) Podsumowanie 2024: Technologia (1:26:55) Podsumowanie 2024: Wiara (1:32:49) Podziękowania --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Czy teatr mógłby istnieć bez literatury? Czy fikcja literacka to takie kłamstwo, które mówi prawdę? Czy literatura bardziej przypomina maraton, czy sztafetę? Trzy pytanie i troje znakomitych gości - reżyser teatralny, dziennikarz i krytyczka literacka. Oto plan świąteczno-noworocznego odcinka Raportu o książkach. Podsumujemy nie tylko rok 2024, ale w ogóle nasz stosunek do czytania i do książek. Ile w literaturze jest metafizyki? Czy pisanie po książkach jest dobre? Które teksty literackie były w tym roku szczególnie ważne i dlaczego nie były to tylko nowości wydawnicze? Prowadzenie: Agata Kasprolewicz Goście: Justyna Sobolewska, Jan Klata i Dariusz Rosiak --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Co roku zastanawiamy się jak połączyć chrześcijańskie przesłanie tych dni, które mówi przecież o nadziei, o miłości, której ucieleśnieniem miał być rodzący się Jezus Chrystus z codziennością, zwłaszcza codziennością medialną, która żywi się okrucieństwem sensacją i ludzkim cierpieniem – to one najlepiej wypadają w telewizji, Internecie, czy choćby w  podcastach. Może nie da się tych dwóch sfer połączyć, a odprawiany przez nas co roku rytuał świąt nie jest niczym więcej niż chwilowym uniesieniem emocji. A może jednak święta coś w nas zmieniają, może właśnie o to chodzi, by przez moment odejść w ten wymiar, w który prowadzi nas chrześcijańska tradycja. A zatem po co nam są święta Bożego Narodzenia i o co w nich chodzi? Gość: Paweł Krupa Rozkład jazdy:  (01:30) Rozmowa z o. Pawłem Krupą - cz. 1 (30:14) Rozmowa z o. Pawłem Krupą - cz. 2 (47:30) Rozmowa z o. Pawłem Krupą - cz. 3 (59:56) Do usłyszenia (1:00:30) Podziękowania --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Rosyjski generał nadzorujący siły ochrony przed bronią radioaktywną, biologiczną i chemiczną został zabity w zamachu, do którego dokonania przyznała się ukraińska służba bezpieczeństwa (SBU). Dzień przed zamachem generał Igor Kiryłowa został zaocznie oskarżony przez sąd ukraiński o wykorzystywanie broni chemicznej na polu bitwy w Ukrainie. Wcześniej podobne oskarżenia wysuwały służby zachodnie. To kolejne w ostatnich tygodniach zabójstwo na terenie Rosji Rosjanina ściśle związanego z działaniami wojennymi. Czy tego typu akcje będą stałą częścią ukraińskiej taktyki wojennej? Prezydent Zełenski spotyka się w środę z liderami pięciu największych państw Europy i sekretarzem generalnym NATO, wczoraj spotkał się we Lwowie z Donaldem Tuskiem. A Donald Trump zapowiada, że po objęciu władzy może odwołać zgodę na używanie przez Ukraińców broni dalekiego zasięgu. Na czym może polegać plan Trumpa dla Ukrainy? Jak Kijów będzie próbowała przekonać Zachód do kontynuowania pomocy Ukrainie aż do zwycięstwa nad Rosją, i czym to zwycięstwo miałoby być? Gość: Piotr Skwieciński --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W szóstym, ostatnim odcinku trzeciego sezonu Opowieści arabskich Jan Natkański opowie o wędrówce Arabów do Afryki. W historii tych podbojów kluczową rolę odegrało dążenie do krzewienia islamu. W ciągu stu lat od śmierci proroka Mahometa armie muzułmańskie zajęły obszary Pirenejów i Afryki Północnej na zachodzie do rzeki Indus, Azji Centralnej i pogranicza Chin na wschodzie. Była to kulminacja podbojów arabskich i jak wskazują arabscy historycy, w dziejach ludzkości imperium muzułmańskie dorównywało rozmiarami rosyjskiemu i brytyjskiemu. Zaprasza Agata Kasprolewicz. Gość: Jan Natkański Realizuje: Kris Wawrzak --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W tym odcinku Raportu o książkach zapraszamy na spotkanie z poetą – Jarosławem Mikołajewskim. Ten poeta jednak ma wiele wcieleń, bo jest też dziennikarzem, wybitnym tłumaczem oraz dramaturgiem. I tym razem to właśnie teatr będzie głównym tematem naszej rozmowy. „Sztuka wywiadu” – taki tytuł nosi spektakl napisany przez Jarosława Mikołajewskiego, którego głównym bohaterem jest Wielki Aktor, którego, nomen omen, gra wielki aktor Jan Peszek. To historia spotkania ów wielkiego aktora z dziennikarką, której udziela ostatniego wywiadu. Na czym polega sztuka wywiadu i w ogóle sztuka rozmowy? Kiedy możliwe jest przekroczenie granicy między odgrywaniem roli a powiedzeniem czegoś prawdziwego? Innymi słowy – jak znaleźć bliskość z drugim człowiekiem? To pytanie ważne zawsze, a może szczególnie ważne w te grudniowe dni, kiedy, jakże paradoksalnie, w przedświątecznym pośpiechu, nie starcza nam czasu dla drugiego człowieka. Z Jarosławem Mikołajewskim porozmawiamy także o tym, czym jest mądrość poetycka, o sycylijskich starcach, Dantem, Pasolinim, Primo Levim i przeczytamy kilka wierszy. Prowadzenie: Agata Kasprolewicz Gość: Jarosław Mikołajewski --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

W Syrii masowe demonstracje radości po upadku trwającej od pięciu dekad dyktatury Assadów. Baszar al-Assad uciekł z rodziną do Rosji, która tym razem nie broniła reżimu. Tysiące Syryjczyków poszukują bliskich w więzieniach, w których przetrzymywano w nieludzkich warunkach tysiące ludzi. W Damaszku władzę sprawuje nowy rząd kierowany przez ugrupowanie Hayat Tahrir Al-Sham wywodzące się z Al-Kaidy choć podkreślające, że nowa Syria ma być krajem, w którym będzie miejsce dla Syryjczyków wszystkich wyznań i grup etnicznych. Świat zachodni przygląda się rozwojowi sytuacji z niepokojem, Izrael zajmuje tereny w strefie buforowej przy granicy z Syrią, protureckie milicje atakują Kurdów w północnej Syrii. Czy nowej władzy uda się ustabilizować sytuację? Czy miliony uchodźców rozrzuconych po całym świecie będą mogły wrócić do swoich domów? Jak zachowa się Ameryka, w której do władzy dochodzi polityk uważający, że Syria to nie jest problem USA. W Rumunii napięcie po tym, jak Trybunał Konstytucyjny unieważnił wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich. Czy rzeczywiście to Rosja skłoniła Rumunów do głosowania na kandydata antysystemowego? Cena bitcoina pierwszy raz w historii przekroczyła poziom 100 tysięcy dolarów, a politycy dotąd niechętni kryptowalutom zmieniają zdanie. Czym jest rynek kryptowalut i dlaczego bywa tak nieprzewidywalny? A także: Jak rozliczać zbrodnie, czyli o prawie i sprawiedliwości Rozkład jazdy:  (02:17) Marcin Żyła o 50 latach reżimu Asadów w Syrii (07:54) Jagoda Grondecka o stabilizacji politycznej w Syrii (28:38) Marcin Żyła o losach syryjskich uchodźców (32:27) Mariusz Borkowski o reakcji Zachodu na nowy rząd w Syrii (58:57) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o rozliczaniu zbrodni (1:05:08) Wszystko co najlepsze 2024 (1:06:57) Podziękowania (1:13:58) Kamil Całus o unieważnieniu wyborów w Rumunii (1:39:44) Krzysztof Piech o rynku kryptowalut (2:06:27) Do usłyszenia --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Spektakularny upadek reżimu Baszara al-Assada w Syrii. W ciągu zaledwie tygodnia rebelianci pod kierunkiem grupy o nazwie Hayat Tahrir al-Sham dotarli do Damaszku, nie napotykając praktycznie oporu armii syryjskiej. Iran i Rosja nie wsparły dyktatora, który ostatecznie uciekł do Moskwy. Na czele tymczasowego rządu Syrii stanął były premier rządu rebeliantów w Idlib na północy kraju. Nie jest jasne, jaki będzie charakter tego rządu, niewiadoma jest przyszłość całej Syrii. Izrael dokonuje ataków na bazy wojskowe i składy broni syryjskiej obawiając się, że może ona zostać wykorzystana przez nowe władze przeciwko państwu żydowskiemu. Na północy wspierane przez Turcję oddziały rebeliantów atakują Kurdów – Turcja obawia się, by w wyniku przewrotu nie wzmocniła się ich pozycja w Syrii. Co stanie się z rosyjskimi bazami, jak zachowa się Iran, czy Amerykanie pozostawią swoich żołnierzy w Syrii, kto wychodzi wzmocniony po tych kilku dniach, które zapewne diametralnie zmienią układ sił na Bliskim Wschodzie. I na czym ta zmiana może polegać? Gość: Łukasz Fyderek --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]