Ziemia za grosze, widoki za miliony. Czy Mazury zaleje czarne morze fotowoltaiki

W podcaście „Drugi rzut OKA" wyjaśniamy, z czego wynikają kontrowersje wokół wypłacenia PiS pieniędzy z budżetu Od kilku miesięcy nie wiadomo, czy PiS straci miliony z dotacji dla partii za kampanię wyborczą w 2023 roku i jeszcze większe kwoty subwencji dla partii politycznych. W OKO.press tę kwestię analizują Piotr Pacewicz i Dominika Sitnicka. PiS do kampanii wyborczej w wyborach parlamentarnych w 2023 roku zaprzęgł cały aparat państwa, w tym media publiczne, finansując tę potężną agitację ze środków publicznych. W sierpniu 2024 Państwowa Komisja Wyborcza zakwestionowała 3,6 miliona złotych wydanych na agitację wyborczą, uznając je za – jak to ujmuje kodeks wyborczy – „przyjęte przez komitet wyborczy PiS korzyści majątkowe" i sprawozdanie komitetu odrzuciła. Chodziło m.in. o spot promujący ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobrę, za który z Funduszu Sprawiedliwości zapłacono prawie 2,7 mln oraz organizację pikników przez Ministerstwo Obrony Narodowej. PiS broni się, że komitet wyborczy "nie przyjmował" takich wydatków, a agitacja miała miejsce poza komitetem, bez wiedzy czy zgody komitetu. W skład obecnego PKW wchodzi dziewięć osób: sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego, sędzia tzw. Trybunału Konstytucyjnego. pięć osób wskazanych przez koalicję rządzącą, dwie osoby wskazane przez PiS. Decyzja PKW była bezprecedensowa. Wcześniej zdarzało się, że komisja odrzucała sprawozdania różnych partii z powodów formalnych, jak podanie nieprawidłowego numeru rachunku bankowego, teraz sięgnęła poza literę prawa, po sens kontroli wydatków na kampanię wyborczą. OKO.press finansowane jest głównie z darowizn Czytelników. Dzięki Tobie możemy pracować – śledzić, szukać, pytać, sprawdzać, opisywać, porównywać – i nie odpuszczać. 👁‍🗨 Czytasz OKO? Wesprzyj OKO 👉 www.oko.press/wesprzyj/ Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO 92 1160 2202 0000 0003 0434 1595 Bank Millennium ul. Madalińskiego 67B/38 02-549 Warszawa Dziękujemy! Wspierasz OKO.press comiesięczną darowizną? Dołącz do grupy Twoja OKOlica, gdzie porozmawiasz z innymi czytelnikami i czytelniczkami, będziesz mieć możliwość bezpośredniego kontaktu z osobami z redakcji i obejrzysz Polityczny PLUS, czyli dodatkowy materiał dostępny wyłącznie dla darczyń i darczyńców ➡ https://www.facebook.com/groups/750410339317905

Wybory do Bundestagu już za niecały miesiąc. Pytamy ekspertkę, dr Marię Skórę z instytutu Polityki Europejskiej w Berlinie o szanse skrajnej prawicy, czyli Alternatywy dla Niemiec i o najważniejsze tematy kampanii: politykę migracyjną, gospodarkę i wydatki socjalne.23 lutego odbędą się przedterminowe wybory w Niemczech. Prawie 60 milionów osób jest uprawnionych do głosowania. Wybiorą 630 posłów do Bundestagu.Na początku listopada rozpadła się postępowa koalicja rządząca „świateł drogowych", złożona z socjaldemokratów, liberałów i zielonych. Kanclerz Olaf Scholz zdymisjonował ministra finansów Christiana Lindnera z partii liberalnej.Będą to dopiero czwarte przedterminowe wybory w historii demokratycznych Niemiec po II wojnie światowej.W ogólnokrajowych sondażach przodują chadecy z CDU/CSU, a nowym kanclerzem najprawdopodobniej zostanie Friedrich Merz.W wielu wschodnich landach najpopularniejszą partią jest antysystemowa, skrajnie prawicowa Alternatywa dla Niemiec (Alternative für Deutschland). Na trzecim miejscu w sondażach plasują się socjaldemokraci, później zieloni. Języczkiem u wagi przyszłej koalicji rządzącej może być antyimigrancki, a jednocześnie tradycyjnie lewicowy Sojusz Sahry Wagenknecht (BSW).W podcaście „Drugi rzut OKA" o kampanii wyborczej i nastrojach w Niemczech rozmawiamy z dr. Marią Skórą z Instytutu Polityki Europejskiej w Berlinie. W Niemczech wyjaśnia Polskę, a w Polsce — Niemcy.OKO.press finansowane jest głównie z darowizn Czytelników. Dzięki Tobie możemy pracować – śledzić, szukać, pytać, sprawdzać, opisywać, porównywać – i nie odpuszczać. 👁‍🗨 Czytasz OKO? Wesprzyj OKO 👉 www.oko.press/wesprzyj/ Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO 92 1160 2202 0000 0003 0434 1595 Bank Millennium ul. Madalińskiego 67B/38 02-549 Warszawa Dziękujemy! Wspierasz OKO.press comiesięczną darowizną? Dołącz do grupy Twoja OKOlica, gdzie porozmawiasz z innymi czytelnikami i czytelniczkami, będziesz mieć możliwość bezpośredniego kontaktu z osobami z redakcji i obejrzysz Polityczny PLUS, czyli dodatkowy materiał dostępny wyłącznie dla darczyń i darczyńców ➡ https://www.facebook.com/groups/750410339317905

Poszukiwaczy terenów pod dzierżawę mieszkańcy Mazur nazywają „segregatorami”. Kręcą się tacy po okolicy, załatwiają pozwolenia i kompletują segregatory, a potem sprzedają je międzynarodowym funduszom i korporacjom OZE Dział reportażu OKO.press przedstawia audioreportaż na podstawie tekstu Szymona Opryszka "Ziemia za grosze, widoki za miliony. Czy Mazury zaleje czarne morze fotowoltaiki". Realizacja i opracowanie muzyczne: Filip Przybylski i Longstreet Studio. Więcej audioreportaży znajdziesz na stronie OKO.press pod adresem:⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠https://oko.press/media/audioreportaze

''Pisaliśmy z Mają o kopalniach złota w Peru. Najwyżej położone nielegalne miasteczko na świecie. Cztery tysiące górników i prostytutek, czternastu policjantów. Górnicy pracowali za darmo, a ostatniego dnia miesiąca mogli wynieść złoto. Reszta na nich czyhała. Drugi raz bym tam nie pojechał, a przede wszystkim nie zabrałbym swojej ukochanej.'' Kiedy Szymon Opryszek, reporter OKO.press odbierał nagrodę Festiwalu Wrażliwego w Gdyni, jury napisało w uzasadnieniu: "Za piękno, za słowo, ale też za odwagę i za bardzo porządny warsztat reporterski". I o tym wszystkim rozmawialiśmy przypominając sobie jego głośne reportaże. Ten o bloku w Buczy, do którego wracają mieszkańcy. O cyklu "Moja zbrodnia to mój paszport", w którym Opryszek szedł śladami migrantów aż na polsko-białoruską granicę. O reporterskim śledztwie, w którym szukał odpowiedzi na pytanie, czy Europie grozi kryzys fentanylowy. Pytałem, jak to robi. Jak pisze, jak zbiera materiał. Jak przekonuje ludzi do rozmowy. - Kiedy pisałem reportaż o pepenadores — opowiadał — czyli meksykańskich zbieraczach śmieci, to po prostu z nimi zamieszkałem. Jak pracowałem na granicy przy szlaku migracyjnym polsko-białoruskim, no to przywoziłem tym ludziom chleb i wodę. I dzięki temu nabierali do mnie zaufania. Czasami nie trzeba nikogo przekonywać. Lekarz, który opisał, jak wieś „ćpa opioidy", po prostu bardzo chciał to komuś opowiedzieć. OKO.press finansowane jest głównie z darowizn Czytelników. Dzięki Tobie możemy pracować – śledzić, szukać, pytać, sprawdzać, opisywać, porównywać – i nie odpuszczać. 👁‍🗨 Czytasz OKO? Wesprzyj OKO 👉 www.oko.press/wesprzyj/ Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO 92 1160 2202 0000 0003 0434 1595 Bank Millennium ul. Madalińskiego 67B/38 02-549 Warszawa Dziękujemy! Wspierasz OKO.press comiesięczną darowizną? Dołącz do grupy Twoja OKOlica, gdzie porozmawiasz z innymi czytelnikami i czytelniczkami, będziesz mieć możliwość bezpośredniego kontaktu z osobami z redakcji i obejrzysz Polityczny PLUS, czyli dodatkowy materiał dostępny wyłącznie dla darczyń i darczyńców ➡ https://www.facebook.com/groups/750410339317905

„Nie da się ukryć, że TikTok ma bardzo mocne związki z Komunistyczną Partią Chin”. Czy w związku z tym w Stanach Zjednoczonych zostanie zakazany? Rozmawiamy z badaczem TikToka Maciejem Grzenkowiczem „Są liczne doniesienia prasowe, głównie z mediów amerykańskich, że chińskie władze wpływały na pracowników firmy ByteDance, właścicielki TikToka. Chodziło o inną aplikację, TopBuzz, taki agregat newsów. Śledztwo Forbesa wykazało, że pracownicy ByteDance byli zachęcani do tego, żeby promować prochińskie nagłówki, prochińskie artykuły na stronie głównej, wstawiać je ręcznie na lepszą pozycję. Algorytm wychwytywał też treści o komunistycznej partii Chin, żeby można było je zmoderować.Inne śledztwo Forbesa z 2022 roku wykazało, że wielu pracowników TikToka i ByteDance ma doświadczenie z pracy w państwowych mediach chińskich, na przykład w agencji Xinhua, która jest państwową agencją informacyjną. Było 300 takich przypadków - te same osoby pracowały jednocześnie dla osoby dla ByteDance i dla oficjalnych mediów”. O TikToku, aplikacji społecznościowej, z której korzysta miliard ludzi na całym świecie, głównie młodych i bardzo młodych, opowiada w „Drugim rzucie OKA” Maciej Grzenkowicz, badacz z holenderskiego uniwersytetu Groningen - i autor OKO.press. Tymczasem 19 stycznia, wchodzi w życie w USA zakaz TikToka w Stanach Zjednoczonych. https://oko.press/czas-tyka-dla-tiktoka-czy-trump-przyjdzie-na-ratune OKO.press finansowane jest głównie z darowizn Czytelników. Dzięki Tobie możemy pracować – śledzić, szukać, pytać, sprawdzać, opisywać, porównywać – i nie odpuszczać. 👁‍🗨 Czytasz OKO? Wesprzyj OKO 👉 www.oko.press/wesprzyj/ Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO 92 1160 2202 0000 0003 0434 1595 Bank Millennium ul. Madalińskiego 67B/38 02-549 Warszawa Dziękujemy! Wspierasz OKO.press comiesięczną darowizną? Dołącz do grupy Twoja OKOlica, gdzie porozmawiasz z innymi czytelnikami i czytelniczkami, będziesz mieć możliwość bezpośredniego kontaktu z osobami z redakcji i obejrzysz Polityczny PLUS, czyli dodatkowy materiał dostępny wyłącznie dla darczyń i darczyńców ➡ https://www.facebook.com/groups/750410339317905

Zrobiła sobie serię zdjęć z bliznami. – Chciałam pokazać, jak wygląda ciało po oparzeniu. Społeczeństwo tego nie wie, a oparzeni się go wstydzą. Czasem terapię musi przejść cała rodzina, bo nie rozumie, dlaczego osoba poparzona siedzi w domu i płacze Dział reportażu OKO.press przedstawia audioreportaż na podstawie tekstu Agnieszki Rodowicz "Spojrzałam w lustro, pomyślałam: skwarka. Dziś pomagam innym poparzonym". Realizacja i opracowanie muzyczne: Filip Przybylski i Longstreet Studio. Więcej audioreportaży znajdziesz na stronie OKO.press pod adresem:⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠https://oko.press/media/audioreportaze

Anna Adamska-Gallant została 16 grudnia zaprzysiężona na sędzię Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z ramienia Polski,  jako pierwsza kobieta w historii. Zaczęła orzekać w styczniu. W trybunale w Strasburgu zasiada 46 sędziów, po jednym z każdego państwa, który jest stroną Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Ich kadencja trwa 9 lat. Ostatnio w ETPCz przez 12 lat orzekał sędzia z Polski, Krzysztof Wojtyczek. Tak długo, ponieważ Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy trzykrotnie odrzuciło listę kandydatów przedstawionych przez rząd PiS.

O niewiadomych, które stoją przed światem w roku 2025, rozmawiamy z wieloletnim dziennikarzem "Polityki" i prezesem Fundacji Batorego. Człowiekiem zauważającym zachodzące w świecie procesy, o których jeszcze się nie śniło ani politykom, ani publicystom. To był rok… Donald Trump wygrał wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych, Baszszar al-Asad uciekł do Moskwy, a jego zmurszały reżim po prostu się zapadł. Trzeci rok trwała wojna w Ukrainie i jej końca wciąż nie było widać. Z Edwinem Bendykiem rozmawiamy jednak przede wszystkim o przyszłości: między innymi o drugiej kadencji Trumpa, nowym porządku na Bliskim Wschodzie, perspektywach Rosji. Nie mamy szklanej kuli, żeby przewidzieć, czy Trumpowi uda się rozruszać amerykańską gospodarkę, a jeśli tak, to jakim kosztem. Nie wiemy, czy Rosja utrzyma wysiłek wojenny jeszcze przez kolejny rok. Dyskutujemy więc bardziej o niewiadomych, które stoją przed światem w roku 2025. Edwin Bendyk używa sformułowania Clausewitza „mgła wojenna” - opisuje ono sytuację, kiedy nie znamy ani wielkości sił przeciwnika, ani rozmieszczenia jego wojsk, nie mówiąc już o tym, jaką taktykę przyjmie. Na koniec pytam o jakąś - mimo wszystko - pozytywną wróżbę na 2025 rok. Mój rozmówca zastanawia się przez chwilę, po czym odpowiada, że od trzech lat pozytywnym wzorem jest ukraińskie społeczeństwo obywatelskie, które godnie niesie ciężary rosyjskiej napaści. -- OKO.press finansowane jest głównie z darowizn Czytelników. Dzięki Tobie możemy pracować – śledzić, szukać, pytać, sprawdzać, opisywać, porównywać – i nie odpuszczać. 👁‍🗨 Czytasz OKO? Wesprzyj OKO 👉 www.oko.press/wesprzyj/ Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO 92 1160 2202 0000 0003 0434 1595 Bank Millennium ul. Madalińskiego 67B/38 02-549 Warszawa Dziękujemy! Wspierasz OKO.press comiesięczną darowizną? Dołącz do grupy Twoja OKOlica, gdzie porozmawiasz z innymi czytelnikami i czytelniczkami, będziesz mieć możliwość bezpośredniego kontaktu z osobami z redakcji i obejrzysz Polityczny PLUS, czyli dodatkowy materiał dostępny wyłącznie dla darczyń i darczyńców ➡ https://www.facebook.com/groups/750410339317905

Kiedy słyszy za plecami „pederastka”, przyspiesza kroku. Nikt jej nie obroni. Nie ma już  żadnych praw. Wie, że nagonka się zaczęła. Myślą z partnerką o wyjeździe. Nie chcą żyć obok tych, którzy wybrali Gruzińskie Marzenie Dział reportażu OKO.press przedstawia audioreportaż na podstawie tekstu Stasi Budzisz "Nasz Berlin postsowieta. Gdzie się podziały gruzińskie marzenia". Realizacja i opracowanie muzyczne: Filip Przybylski i Longstreet Studio. Więcej audioreportaży znajdziesz na stronie OKO.press pod adresem:⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠ ⁠https://oko.press/media/audioreportaze

Eurowizja jest “jak skok do zimnej wody” - mówi nam Nemo, pierwsza niebinarna osoba, która zwyciężyła w europejskim konkursie piosenki. Szwajcarskie artystum odkryło się przed publicznością i jurorami, celebrując swoją tożsamość. Między innymi o niej rozmawiamy w “Drugim rzucie OKA”Popkultura może zmieniać świat na lepsze. Nie w każdym przypadku i nie zawsze, ale są tacy, którzy udowadniają jej siłę. Jedną z takich osób jest Nemo - osoba reprezentancka Szwajcarii na Eurowizji 2024, która zwyciężyła w całym konkursie. Piszemy “osoba reprezentancka”, bo Nemo jest niebinarne. Jako człowiek nieidentyfikujący się z jedną płcią wybrało ścieżkę nieskrępowanej scenicznej ekspresji. Właśnie tym zyskało uznanie europejskiej publiczności i jurorów, których głosy zapewniły mu zwycięstwo w szwedzkim Malmo.Eurowizja od dekad uchodzi za przestrzeń przyjazną społeczności LGBT+. “Wątki LGBT+ pojawiają się w występach krajów, które chcą nawiązać do agendy progresywnej europejskości. To dzieje się od lat 90. Gdyby upersonifikować Eurowizję jako osobę LGBT+, to należy zastanowić się, czy ona została wyautowana, czy dokonała coming outu?” - pytał w wywiadzie z OKO.press dr Marcin Bogucki z Instytutu Kultury Polskiej UW.- “W latach 90. sprawy osób LGBT+ zostały niejako wyłączone z porządku politycznego i włączone do porządku praw człowieka. Wtedy właśnie niektóre kraje zaczęły grać tą kartą.” OKO.press finansowane jest głównie z darowizn Czytelników. Dzięki Tobie możemy pracować – śledzić, szukać, pytać, sprawdzać, opisywać, porównywać – i nie odpuszczać. 👁‍🗨 Czytasz OKO? Wesprzyj OKO 👉 www.oko.press/wesprzyj/ Fundacja Ośrodek Kontroli Obywatelskiej OKO 92 1160 2202 0000 0003 0434 1595 Bank Millennium ul. Madalińskiego 67B/38 02-549 Warszawa Dziękujemy! Wspierasz OKO.press comiesięczną darowizną? Dołącz do grupy Twoja OKOlica, gdzie porozmawiasz z innymi czytelnikami i czytelniczkami, będziesz mieć możliwość bezpośredniego kontaktu z osobami z redakcji i obejrzysz Polityczny PLUS, czyli dodatkowy materiał dostępny wyłącznie dla darczyń i darczyńców ➡ https://www.facebook.com/groups/750410339317905