309. Kulisy tygodnia ONZ w Nowym Jorku

Jesień w Ameryce to nie tylko kolorowe liście i Halloween. To ogromny, doskonale zorganizowany sezon gospodarczy i kulturowy. Zaczyna się w sierpniu od pumpkin spice latte, które co roku uruchamia marketingową machinę wartą setki milionów dolarów. W tym odcinku opowiadam, jak wygląda amerykańska jesień z bliska – od dekorowania ganków i rodzinnych wypraw na pumpkin patch, po lokalne Oktoberfesty i weekendowe wizyty w winnicach. Będzie też o Halloween, które zamienia amerykańskie przedmieścia niemal w plany filmowe jak z horrorów.

W tym odcinku zaglądamy za bramę amerykańskiej bazy wojskowej Fort Bragg w Karolinie Północnej. Moja rozmówczyni, Oriana Teeple, mieszka tam z rodziną. Jej mąż jest wojskowym, a ona pracuje w organizacji charytatywnej Armed Services YMCA, która prowadzi bank żywności i wspiera żołnierzy oraz ich bliskich. Jak wygląda codzienność w bazie w czasie shutdown? Co dzieje się z rachunkami, szkołami i sklepami, gdy rząd wstrzymuje wypłaty? Dlaczego niektóre rodziny muszą korzystać z pomocy żywnościowej – mimo że są częścią armii jednego z najbogatszych krajów świata? To rozmowa o kulisach życia w amerykańskiej bazie i o tym, jak naprawdę wygląda shutdown z perspektywy ludzi, których on dotyka.

Prof. Janusz Wojtusiak kieruje laboratorium uczenia maszynowego na George Mason University i od dwóch dekad bada, jak mądre algorytmy pomagają ludziom — zwłaszcza w zdrowiu i medycynie. W rozmowie wracamy do początków sztucznej inteligencji, ale skupiamy się na praktyce: gdzie AI już realnie przyspiesza diagnozy, co potrafią systemy analizujące zdjęcia medyczne i dlaczego w szpitalach bardziej chodzi o priorytetyzację pracy radiologa niż „zastąpienie człowieka”. Prof. Wojtusiak opowiada też między innymi o projekcie, który wykrywa siniaki niewidoczne gołym okiem — kluczowe w sprawach przemocy.

Jak wygląda tydzień, w którym światowa polityka przenosi się na Manhattan? W tym odcinku zabieram Was do Nowego Jorku podczas Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Rozmawiam z Pawłem Żuchowskim, korespondentem RMF FM, który był na miejscu. Mówimy o polityce i kulisach: od paraliżu miasta przez kolumny prezydenckie, przez incydenty na schodach ruchomych i promptery, aż po korytarzowe spotkania, które czasem znaczą więcej niż oficjalne przemówienia. Jest też o polskich akcentach, o tym, dlaczego sala pustoszeje po wystąpieniu amerykańskiego prezydenta, a także o absurdach systemu.

Do podcastu wraca Alex Storożyński – dziennikarz i laureat Pulitzera, którego znacie z odcinka 151 o Tadeuszu Kościuszce. Tym razem rozmawiamy o jego książce „Spies in My Blood”, prezentowanej ostatnio podczas prelekcji w waszyngtońskim International Spy Museum. To historia trzech pokoleń: dziadka działającego w polskim wywiadzie wojskowym w Lwowie, ojca tworzącego mikrofilmy dla Cichociemnych i brata, który – jak wyznał na łożu śmierci – pracował dla CIA i brał udział w ewakuacji pułkownika Ryszarda Kuklińskiego. W odcinku mówimy o rodzinnych tajemnicach, pamięci zapisanej na kasetach magnetofonowych i o tym, dlaczego „genów nie oszukasz”. To opowieść o Polsce XX wieku widzianej przez losy jednej rodziny – od Lwowa i Wołynia, przez Argentynę po Nowy Jork.

Rosyjskie drony naruszyły polską przestrzeń powietrzną, wywołując pytania o realną siłę NATO i przywództwo Stanów Zjednoczonych. W rozmowie z Pawłem Żuchowskim (RMF FM, Waszyngton) rozmawiamy, czy sojusz transatlantycki to twarde zobowiązanie, czy tylko deklaracja. Mówimy o reakcji Donalda Trumpa i Białego Domu, mechanizmach Artykułu 4 i 5, nocnej operacji z udziałem sojuszników oraz politycznej kalkulacji w relacjach z Władimirem Putinem. To odcinek o bezpieczeństwie Polski, granicach odstraszania i o tym, czy USA są jeszcze gotowe przewodzić Zachodowi.

Co tak naprawdę potrafią komputery kwantowe i dlaczego budzą tak duże emocje w świecie nauki i biznesu? Gościem odcinka jest Marcel Mordarski – młody polski fizyk kwantowy, który dzięki stypendium w NASA przygląda się również Dolnie Krzemowej. Rozmawiamy między innymi o tym, czym różni się kubit od klasycznego bitu, jakie znaczenie ma to dla kryptografii i finansów oraz jak wygląda codzienna praca nad kwantowymi algorytmami. To także rozmowa o wyborach: dlaczego doktorat w Wielkiej Brytanii, jak łączyć badania z presją inwestorów i co oznacza spełnianie marzeń na własnych zasadach.

Początek roku szkolnego w USA to dobry moment, by zajrzeć za kulisy amerykańskiej szkoły. W tym odcinku rozmawiam z moim synem Wiktorem, który rozpoczął 7 klasę (drugą klasę gimnazjum). Krok po kroku przechodzimy przez szkolny rytm dnia. Mówimy np. o tym, dlaczego uczniowie rano trafiają do sali gimnastycznej, jak wygląda „lunch detention” za spóźnienia. Rozmawiamy o nauce w oparciu o iPady i aplikacje zamiast podręczników. Wiktor opowiada również o szkolnych przepustkach – czasem bardzo kreatywnych. To subiektywny przewodnik po szkolnej codzienności w Ameryce – z porównaniami do polskiej szkoły.

W odcinku rozmawiam z Agnieszką Wdowicz – doradczynią kariery z doświadczeniem w amerykańskiej korporacji w Miami. Agnieszka wyjaśnia, czym różni się rekrutacja w Polsce i w USA, jak przygotować resume pod system ATS oraz dlaczego networking jest kluczem do sukcesu w Stanach Zjednoczonych. Mówimy też o tym, jak skutecznie prezentować swoje osiągnięcia, dlaczego warto negocjować pierwszą ofertę i które branże w Stanach rozwijają się najszybciej. To praktyczny przewodnik dla wszystkich, którzy marzą o pracy w amerykańskiej firmie – niezależnie od tego, czy są w Polsce, czy już w USA.

W odcinku rozmowa z Pawłem Żuchowskim, który relacjonował historyczne spotkanie Donalda Trumpa i Władimira Putina na Alasce. Dziennikarz RMF FM opowiada o kulisach tego wydarzenia – od atmosfery w Anchorage po reakcje uczestników i obserwatorów. Dyskutujemy także o tym, co działo się w Białym Domu w Waszyngtonie podczas szczytu z udziałem Trumpa i Zełenskiego oraz liderów NATO i Unii Europejskiej.