Algemene Rekenkamer: ‘Het Witte Huis kan meekijken bij big tech, dat is zorgelijk’

In 'Follow the Money interviewt' spreken journalisten Annette van Soest en Harm Ede Botje met sleutelfiguren uit verschillende FTM-dossiers. Van toezichthouders en wetenschappers tot politici en juristen. Of het nu gaat om fraude en witwassen, de toekomst van ons landbouwbeleid of onze rechtsstaat: Follow the Money interviewt.

Voedingsbedrijven als Nestlé en Unilever spelen handig in op de hype rond het afslankmiddel Ozempic. Deze bedrijven bieden ‘speciale’, bewerkte producten die goed zouden passen in een dieet. Mathilde de Jeu en Irene van den Berg van The Investigative Desk wilden hier meer over weten. Ze lazen verslagen van aandeelhoudersvergaderingen en hoorden jubelende topmensen.

Steeds vaker stappen omwonenden van leliebollenvelden naar de rechter om ‘spuitvrije zones’ rond hun huizen af te dwingen. Er zijn aanwijzingen voor een verband tussen pesticidengebruik en ziektes zoals Parkinson en Alzheimer. Annette van Soest interviewt advocaten Stef Nuijen en Marijn Kingma die deze omwonenden bijstaan.

Voorzitter van de Raad voor de rechtspraak Henk Naves wil een einde aan de invloed van de minister van Justitie op rechterlijke benoemingen. Op die manier moet de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht worden verstevigd. ‘Door de onrust in Polen hebben we onszelf de vraag gesteld: hoe is het eigenlijk in Nederland georganiseerd?’

In uniform en met een wapen op de foto op Tinder. Enigszins begrijpelijk als trotse militair, maar niet handig als je bedenkt dat via die app gemakkelijk je identiteit, functie en reisbewegingen te volgen zijn. Datajournalist Martijn Reuvers onderzocht Tinder en kwam erachter dat een slimme programmeur militairen makkelijk kan volgen. Samen met chef datateam Dimitri Tokmetzis en cyberredacteur Sebastiaan Brommersma volgde hij militairen van alle afdelingen van het leger in binnen en buitenland. Hoe ze dat deden vertellen ze in deze aflevering.

Rusland heeft het aantal geheime sabotage- en ondermijningsoperaties in Europa stevig opgevoerd het afgelopen jaar. Het zwaartepunt verschuift naar het westen en acties worden steeds agressiever van aard. In deze aflevering interviewt Annette van Soest hoogleraar Terrorisme en Politiek Geweld Bart Schuurman. Hij bracht de aard en de omvang van deze acties in kaart.

‘Nederland heeft een ereschuld aan Afghanen die hun leven in de waagschaal stelden voor onze diplomaten en militairen. Los van de politieke kleur van een kabinet: die schuld moet worden ingelost.’ Anne-Marie Snels en Sara de Jong – twee prominente leden van een netwerk van vrijwilligers dat zich inzet voor in Afghanistan achtergebleven bondgenoten – vinden het ‘ongehoord’ dat het kabinet-Schoof eerdere toezeggingen niet nakomt.

Hoenderloo was decennialang een bekende opvangplek voor jongeren die niet meer thuis konden wonen. Nu staat er een projectontwikkelaar aan het roer die de panden verhuurt aan een samenraapsel van zorgbedrijven. Jongeren wonen samen op het terrein met ex-criminelen, ex-verslaafden, minderjarige vluchtelingen en arbeidsmigranten. Judith Spanjers en Klaas den Tek brachten alle bedrijven in kaart en zien dat er sprake is van een giftige mix.

In deze aflevering interviewt Annette van Soest Europees aanklager Miranda de Meijer van het Europees Openbaar Ministerie. Criminele netwerken verleggen hun verdienmodel van drugs- en wapenhandel naar complexe financiële fraudeconstructies zoals btw-carrouselfraude, ziet zij.

Jan Daalder en Daniël van Kessel werden benaderd door een paardenfokker die vijf jaar na dato een deel van zijn landbouwsubsidie moest terugbetalen. De reden is hem nog steeds niet duidelijk. De overheid stuurt namelijk alleen brieven met een standaard tekst. Boer Frank is niet de enige die hier last van heeft: het gaat om bijna duizend boeren. Het lijkt erop dat in de zoektocht naar fraudeurs vooral kleine boeren worden getroffen.