S00E05 Их энерги, Эгэл бөөмийн физик

Доктор Ц. Гантөмөр, Гансүх нарын хамтаар Хасаа болон Билгүүн нар Хар нүхэн дотроос мэндчилж байна... 

...ьн насцлиря  ТЕНЕТ  рөдгичӨ  жазлуу шааграМ  ТЕНЕТ ран тгироЗ аасаХ нүүглиБ аннаД

Хасаа, Алтак, Билгүүн гурав нэгэн газар хурав, тэгээд квантын талаар хэдэн юм бурав.

Шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн подкастын 9 дэх дугаарын зочноор гавьяат багш, ШУ-ны Проф. Др. Х.Цоохүү, мөн түүний шавь нар болох Канадын МкГилл Их сургуулийн Математикийн тэнхиймийн Проф. Ц.Гантөмөр болон Цөмийн Энергийн Газарын дарга асан Н.Тэгшбаяр нар, түүнчлэн Эрчим хүчний мэрэгжилтэй О.Алтангэрэл,  н.Гантулга нар оролцлоо. Хөтлөгч М.Хасчулуу, Б.Билгүүн.

Quantum Mongolia шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн подкастын 8-р дугаар дээр АНУ-н Аризонагийн их сургуулийн лазерийн туршлагын физикийн салбарын докторант Б. Орхонгуа болон АНУ-н Сиракузын их сургуулийн эгэл бөөм, их энергийн физикийн докторант Б. Баасансүрэн нартай "Яагаад физикийн шинжлэх ухааныг сонгох болсон" тухай, физикийн шинжлэх ухааны юунд дуралсан тухай ярилцлаа.   Энэхүү дугаар нь 2019 оны зун хийгдсэн болохыг анхаарна уу.

Quantum Mongolia шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн подкастын удаах дугаарт "Их энерги, Эгэл бөөмийн физикийн" тухай АНУ-н Syracuse их сургуулийн докторанд Б. Баасансүрэнтэй ярилцлаа. Их энергийн физик гэж юу вэ? Материйг бүрдүүлэгч хамгийн жижиг нэгж бөөмсийг хэрхэн илрүүлдэг вэ? CERN - LHC буюу Их тэсрэлтийн машин, Бараг л бүхнийг тайлбарлагч Стандарт онолын тухай энэ дугаараас сонирхоорой.

Цөмийн физик, цөмийн зэвсэг... Цөмийн цацрагийн эмчилгээ. Цөмийн дайн, цөмийн энх тайван гээд цөмтэй холбоотой бүхнийг хамж, шимж ярилцлаа. Жич: Цөмийн радиус болон протоны радиус дээр алдаатай тоо хэлсэн болно. Жинхэнэ хэмжээ 10^-15-с 10^-17 метр.

Хар нүх гэж юу вэ, дотор нь орчлон ертөнц байдаг уу эсвэл юу ч байдаггүй юу?

Тэд байдаг болов уу, байдаг бол хэзээ ирэх бол, ирчихвэл яана?

Ирээдүйрүү, эсвэл бүр өнгөрсөнлүү аялах боломжтой болов уу?