Las dla ludzi: Marta Jagusztyn

Czy jeszcze mamy wpływ na to, co widzimy w sieci? A może Big Tech już dawno przejął kontrolę nad tym, co myślimy, czujemy i w co wierzymy? W finałowym odcinku 6. sezonu „Call to Action" rozmawiam z Katarzyną Szymielewicz, prawniczką i prezeską Fundacji Panoptykon, która od lat demaskuje nadużycia cyfrowych gigantów i walczy o nasze prawa w sieci.Rozkładamy na czynniki pierwsze wojnę o narrację, która rozgrywa się na poziomie języka i algorytmów. Gdzie kończy się informacja, a zaczyna propaganda? Czy media społecznościowe mogą jeszcze służyć zmianie, czy stały się już wyłącznie narzędziem kontroli?Szukamy też recepty na cyfrową niezależność. – Higiena cyfrowa to nie luksus, to konieczność. Jeśli chcemy odzyskać sprawczość, musimy świadomie zarządzać swoją uwagą – mówi ekspertka. Czy pozwolimy algorytmom myśleć za nas?Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Nowy rok otwiera przed nami nowe perspektywy, a Polska, obejmując prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, wraca do międzynarodowego obiegu, by opowiedzieć swoją historię na nowo. Z Olgą Brzezińską, menadżerką kultury i wicedyrektorką Instytutu Adama Mickiewicza, rozmawiamy o kulisach polskiej ofensywy kulturalnej w Europie, o marce „Polska” i tym, co nas wyróżnia. Zastanawiamy się, jak budować silną tożsamość bez narodowego narcyzmu, dla kogo jest ta prezydencja oraz przed kim i czym chcemy się pochwalić. W programie artystycznym prezydencji pojawią się, m.in.: Olga Tokarczuk, Jakub Józef Orliński, Małgorzata Mirga-Tas, Łukasz Twarkowski, Alicja Biała czy Małgorzata Szumowska. Tu znajdziecie pełny program artystyczny polskiej prezydencji: https://poland2025eu.culture.plPodcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Samotność to nowa norma, a dzieci – luksusem. Z Anną Gromadą, ekspertką ONZ ds. polityki społeczno-ekonomicznej, bierzemy na warsztat relacje międzyludzkie, nierówności społeczne i demografię. Dlaczego tak trudno stworzyć trwały związek? Co nas blokuje przed decyzją o rodzicielstwie? – Największym problemem demograficznym jest kryzys relacji – mówi Anna Gromada przytaczając niepokojące dane o samotności. Rozmawiamy o lęku przed zaangażowaniem, iluzji kontroli i trudnych wyborach, które zawsze wiążą się z poczuciem straty. Czy da się pogodzić pragnienie wolności z potrzebą bliskości?Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Nie chcę, nie muszę, nie zgadzam się, bo nie. Dlaczego tak trudno kobietom stawiać granice, a jednocześnie tak łatwo dać się wpędzić w poczucie winy i pułapkę oczekiwań? Natalia Waloch, dziennikarka, feministka i autorka książki „Bo NIE. Zacznij odmawiać i żyć po swojemu”, opowiada, jak odzyskać sprawczość i podmiotowość, dlaczego gniew bywa najlepszym paliwem do zmian, i co się dzieje, gdy zrezygnujemy z autopilota, by zadać sobie pytanie o to, czego tak naprawdę pragnę. To rozmowa o życiu na swoich zasadach – o odwadze, by mówić „tak” sobie i „nie” wszystkiemu, co nas więzi.Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

78 proc. Polek odczuwa lęk przed nieznajomym mężczyzną, ale najczęściej sprawcą przemocy jest ktoś bliski – partner, członek rodziny, osoba zaufana. Jak przerwać krąg milczenia, nie potęgując lęku?W ramach globalnej akcji „16 Dni Przeciw Przemocy ze Względu na Płeć” (25.11-10.12) rozmawiam z Martyną Wyrzykowską, dyrektorką zarządzającą Fundacji SEXEDPL, oraz Miri Palak, edukatorką seksualną i koordynatorką Antyprzemocowej Linii Pomocy. Wspólnie szukamy odpowiedzi na pytanie, jak skutecznie wspierać osoby uwikłane w przemoc – zarówno te, które jej doświadczają, jak i te, które ją stosują, ale chcą przerwać swoje destrukcyjne zachowania.Nowe pokolenie wypracowało język, który pozwala lepiej diagnozować niefizyczne formy przemocy w relacjach. – Gaslighting, lovebombing, grooming. Młodzi ludzie mają świadomość i narzędzia, których wcześniej brakowało – mówi Palak, podkreślając, jak edukacja seksualna kształtuje umiejętność stawiania zdrowych granic i budowania bezpiecznych relacji.Jeśli potrzebujesz pomocy lub chcesz wesprzeć bliską osobę, zapamiętaj numer: 720 720 020. Antyprzemocowa Linia Pomocy SEXEDPL działa codziennie od godz. 16 do północy.

Obroni Wawu, czyli „ubrania martwego białego człowieka”, to określenie w Ghanie na odzież z drugiej ręki masowo napływającą z krajów globalnej Północy do globalnego Południa. Na targowisku Kantamanto w Akrze, jednym z największych na świecie rynków odzieży używanej, nadmiar jest problemem, ale też impulsem do zmian. To miejsce, gdzie ubrania opowiadają historie globalnej niesprawiedliwości, kolonialnego dziedzictwa i niepohamowanego konsumpcjonizmu. Na zaproszenie The Or Foundation (theor.org), organizacji walczącej z problemem tekstylnych odpadów, mogłam uczestniczyć w festiwalu Obroni Wawu October, gdzie młodzi projektanci tworzą niesamowite kreacje, wykorzystując skrawki materiałów uratowane przed wysypiskiem. To nie tylko dystopijna wizja toksycznych odpadów, ale i opowieść o modzie jako formie oporu i świadectwo ludzkiej kreatywności. Jeśli chcemy rozwiązać kryzys tekstylny, musimy zacząć od podstaw – dowiedzieć się, ile ubrań jest faktycznie produkowanych i dokąd trafiają. The Or Foundation wzywa marki modowe do ujawnienia rocznej liczby produkowanych ubrań. Dołącz do kampanii i wesprzyj walkę ze śmieciowym kolonializmem: https://stopwastecolonialism.org/speak-volumes/ Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Nie czekając bezczynnie na polityków i obiecaną liberalizację prawa aborcyjnego, aktywistki z Aborcyjnego Dream Teamu, Natalia Broniarczyk, Justyna Wydrzyńska i Anna Pięta, otwierają pierwszą w Polsce aborcyjną przychodnię. AboTak to miejsce stworzone po to, „żeby aborcja mogła być doświadczeniem przyjaznym, pełnym zrozumienia i wsparcia, bo tak powinna wyglądać opieka zdrowotna”. To także przestrzeń dla kobiet z bolesnym doświadczeniem poronienia. Anna Pięta podkreśla też, jak ważne jest społeczne wsparcie dla tej inicjatywy i rosnąca świadomość aborcji jako prawa, a nie przywileju. – Nie ma znaczenia, czy jesteś mężatką, singielką, matką czy nie masz dzieci – każda ma prawo decydować o sobie – mówi Ania. Potrzebujesz aborcji? Z pomocy Aborcyjnego Dream Teamu korzysta rocznie ponad 40 tysięcy osób, które otrzymują wsparcie bez względu na sytuację życiową. Przypominamy, że przerywanie własnej ciąży jest w Polsce legalne.Każdy może dorzucić swoją cegiełkę do powstania AboTak: https://abotak.org/.Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Czy branża mody jest gotowa na realną transformację? Razem z ekspertką od cyrkularności, Alicją Jordan, oraz blogerką modową Harel, podsumowujemy 5. edycję konferencji Business Fashion Environment Summit poświęconą zrównoważonej modzie w czasach kryzysów. Dyskusja dotyka nie tylko problemów, ale i konkretnych rozwiązań, od nowych technologii recycklingu po nowatorskiej podeście do odpadów. Rozmawiamy też o sile edukacji i komunikacji, o tym jak konsumenci mogą wpłynąć na przyszłość branży mówiąc „sprawdzam” swoim ulubionym markom. Cyrkularność, jak podkreśliła jedna z panelistek Valerie Lang z organizacji Canopy, potrzebuje działań nas wszystkich. Obejrzyj relację z Business Fashion Environment Summit 2024: https://www.vogue.pl/a/ogladaj-5-edycje-business-fashion-environment-summit-2024 Przeczytaj więcej o Business Fashion Environment Summit: https://www.vogue.pl/tag/business-fashion-environment-summit-2024

Czy młodość to tylko pierwszy rozdział, a starość ostatni? Razem z Karoliną Korwin-Piotrowską, dziennikarką, autorką ośmiu książek i dwóch podcastów, rozprawiamy się z mitem młodości i krzywdzącym stereotypem starości, szczególnie piętnującym kobiety. Często myślimy o dojrzałości jakby coś miało się kończyć, a może to czas, w którym dopiero coś się zaczyna?Dla Karoliny odzyskanie kontroli nad własnym życiem wiązało się z porzuceniem tradycyjnych mediów i wybraniem niezależnych mediów społecznościowych, gdzie może tworzyć to, co chce i z kim chce.Rozmawiamy też o tym, jak radzić sobie z przebodźcowaniem, chorobą naszych czasów, oraz jak mądrze zarządzać czasem i uwagą w kontekście diagnozy ADHD. Jak żyć po swojemu, nie biczując się za każde drobne potknięcie?Właśnie ukazała się jej kolejna książka, pod tym samym tytułem co podcast – „Pierwsza młodość". To swoisty przewodnik po współczesnej rzeczywistości popkultury, zebrane myśli i inspiracje w jednym miejscu. „Świata może nie zmienię, ale mogę zmienić moje decyzje zakupowe”, pisze Karolina, rezygnując z poliestru i akrylu.

Lasy, które znamy i kochamy, znikają na naszych oczach. Nie wskutek zmian klimatycznych, a piły i siekiery. O tym, kto zawłaszczył nasze lasy i jak możemy je odzyskać, rozmawiam z Martą Jagusztyn, aktywistką leśną i współzałożycielką oddolnej inicjatywy Lasy i Obywatele. Razem z lokalną społecznością, Marta powstrzymała wycinkę drzew w rodzinnym Szuminie, tworząc narzędzia dające innym poczucie sprawczości w obronie lasów. – Żeby zmieniła się polityka leśna to muszą zaangażować się nie tylko organizacje przyrodnicze, ale także ruchy oddolne, obywatelskie. To musi być nasza wspólna sprawa – przekonuje Marta. Chcesz mieć wpływ na to, co się dzieje? Sprawdź interaktywną mapę, która pokazuje, gdzie i na jaką skalę zaplanowano wycinkę drzew: https://mapy.lasyiobywatele.pl/zanim-wytna-twoj-las.html.