Ombudsman: ‘Strak en stevig toezicht’ nodig op terrorismelijsten na schending rechten van burgers

‘Nederland heeft een ereschuld aan Afghanen die hun leven in de waagschaal stelden voor onze diplomaten en militairen. Los van de politieke kleur van een kabinet: die schuld moet worden ingelost.’ Anne-Marie Snels en Sara de Jong – twee prominente leden van een netwerk van vrijwilligers dat zich inzet voor in Afghanistan achtergebleven bondgenoten – vinden het ‘ongehoord’ dat het kabinet-Schoof eerdere toezeggingen niet nakomt.

Hoenderloo was decennialang een bekende opvangplek voor jongeren die niet meer thuis konden wonen. Nu staat er een projectontwikkelaar aan het roer die de panden verhuurt aan een samenraapsel van zorgbedrijven. Jongeren wonen samen op het terrein met ex-criminelen, ex-verslaafden, minderjarige vluchtelingen en arbeidsmigranten. Judith Spanjers en Klaas den Tek brachten alle bedrijven in kaart en zien dat er sprake is van een giftige mix.

In deze aflevering interviewt Annette van Soest Europees aanklager Miranda de Meijer van het Europees Openbaar Ministerie. Criminele netwerken verleggen hun verdienmodel van drugs- en wapenhandel naar complexe financiële fraudeconstructies zoals btw-carrouselfraude, ziet zij.

Jan Daalder en Daniël van Kessel werden benaderd door een paardenfokker die vijf jaar na dato een deel van zijn landbouwsubsidie moest terugbetalen. De reden is hem nog steeds niet duidelijk. De overheid stuurt namelijk alleen brieven met een standaard tekst. Boer Frank is niet de enige die hier last van heeft: het gaat om bijna duizend boeren. Het lijkt erop dat in de zoektocht naar fraudeurs vooral kleine boeren worden getroffen.

Burgers zijn nauwelijks beschermd als de politie en marechaussee met het oog op terrorismebestrijding gegevens verzamelen en delen, vindt de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen. Hij pleit in een deze week gepubliceerd rapport voor een nieuwe onafhankelijke toezichthouder.

Zorgcowboys kenden we al: gehaaide ondernemers die geld verdienen over de rug van kwetsbare mensen. Nu zijn vastgoedhandelaren in dit dossier aan de beurt. In het openingsartikel van Jolien de Vries laat zij zien wat de rol is van vastgoedbedrijven bij het faillissement van ouderenzorgbedrijf De Zorg van Toen.

In deze aflevering interviewt Annette van Soest hoogleraar Koreastudies Remco Breuker. Noord-Korea zal nog veel meer troepen naar Rusland sturen om tegen Oekraïne te vechten, verwacht hij. Die oorlog is een verdienmodel voor het regime in Pyongyang, dat vanwege de zwakke economie politieke instabiliteit in eigen land vreest. ‘Kim Jong-un wil de Noord-Koreaanse economie nieuw leven inblazen. Dat is het onderliggende strategische plan.’

Wat moet een Indiase oliehandelaar met een oude Nederlandse gevangenis? Lukas Kotkamp dook in de handel en wandel van de nieuwe eigenaar van de Amsterdamse Bijlmerbajes. Deze Arvind Tiku vergaarde zijn vermogen in Kazachstan, waar hij zaken deed met het grootste bedrijf van Nederland: de Rotterdamse energiehandelaar Vitol. Kotkamp vertelt over de opmerkelijke geldsporen die hij tijdens zijn onderzoek aantrof.

Johan Vollenbroek, oprichter van milieuadviesbureau Mobilisation for the Environment, won de afgelopen jaren honderden rechtszaken om natuurgebieden te beschermen tegen stikstofschade. In het nu aangetreden ‘boerenkabinet’ heeft hij geen enkel vertrouwen. ‘Ik heb niet de indruk dat deze regering van plan is de problemen die Nederland heeft op te lossen.’

Wat komt er in de praktijk van de CO2-compensatie voor je vliegticket terecht? Dit jaar stond FTM op de ‘Impact beurs’ en kreeg daar een certificaat met de hoeveelheid CO2 die zou zijn uitgestoten én gecompenseerd – met een boom in de Amazone. FTM-journalisten Ties Gijzel en Mira Sys wilden daar meer van weten. Ze stuitten op een jong bedrijfje dat zich probeert te onderscheiden van de rest, in een branche waar nog geen regels gelden.