Oud-AIVD’er: ‘In de aanloop naar de verkiezingen moeten burgers begrijpen hoe desinformatie werkt’

In de aanloop naar de verkiezingen neemt de stortvloed aan haat en desinformatie op sociale media toe. Evelyn Austin, directeur van Bits of Freedom, ziet hoe bedreigingen aan D66-leider Rob Jetten op TikTok worden versterkt door algoritmes, en roept gebruikers op om verdachte berichten te melden en vast te leggen. In FTM Interviewt vertelt ze over de duistere wereld van haatberichten en desinformatie op sociale media, de strijd om transparantie en een belangrijke rechtszaak tegen techgigant Meta.

Private investeerders kopen in rap tempo zorginstellingen en mkb-bedrijven op, en banken maken dat mogelijk. Zonder hun geldschepping was private equity nooit zo machtig geworden. In deze podcastaflevering onderzoekt Thomas Bollen wat dat betekent voor de kwaliteit van zorg, kinderopvang en concurrentie. Hij spreekt met journalist Mirjam de Rijk, auteur van Gekaapt door het kapitaal, waarin ze beschrijft hoe private equity-partijen en andere kapitaalkrachtige bedrijven steeds meer grip krijgen op onze publieke instellingen.

Palantir wordt wel het meest mysterieuze bedrijf van Silicon Valley genoemd. Zelfs oud-medewerkers kunnen niet altijd uitleggen wat het bedrijf doet. Rosanne Kropman stuitte op informatie waaruit blijkt dat de politie in Nederland gebruikmaakt van software van dit techbedrijf. Samen met Sebastiaan Brommersma ontdekte ze dat defensie óók klant is. Wat doen Nederlandse overheidsinstellingen met de software van Palantir? En wat gebeurt er met de data? Inmiddels zijn er Kamervragen over gesteld.

Het Binnenhof bestormen, vernielingen aanrichten en de ramen van het D66-partijkantoor ingooien. Tijdens de zeer gewelddadige rellen door extreemrechtse activisten in Den Haag ging het vorige week volledig mis. In gesprek met FTM legt Jelle Postma, oud-AIVD’er en oprichter van Justice for Prosperity, uit hoe ultraconservatieve en extreemrechtse groepen angst en verdeeldheid zaaien om onze democratie te ondermijnen. Zijn waarschuwing: ‘Dit is veel dieper geworteld in Nederland, het is niet beperkt tot deze 1200 mensen. Als we hier niets aan doen, groeit die groep.’

Er is meer geld dan ooit, maar de meeste mensen merken daar weinig van. In deze nieuwe podcastreeks, als verdieping op zijn boek Geld genoeg, maar niet voor jou, onderzoekt Thomas Bollen hoe ons geldsysteem ongelijkheid vergroot, huizenprijzen opdrijft en zelfs een rol speelt in de opkomst van autocraten. In deze eerste aflevering spreekt hij Martijn van der Linden, ooit bankier bij ING, nu aanjager van geldhervorming. Hij vertelt hoe de kredietcrisis zijn blik op het financiële systeem voorgoed veranderde, en waarom de macht van banken dringend aan banden moet worden gelegd.

Wat doe je als de bank je overvalt met tientallen vragen, omdat je een risico op terrorismefinanciering zou zijn? Nourdeen Wildeman, die zelf problemen kreeg met zijn bank, en advocaat Samira Sabir, die tientallen moslims juridisch bijstaat, vertellen erover in deze podcast.

Profvoetballer Redouan El Yaakoubi profileert zich als weldoener voor kinderen in achterstandswijken. Maar achter de schermen van zijn stichting Durf te Dromen stroomde al minstens een miljoen euro naar een commerciële bv, blijkt uit onderzoek van BOOS en Follow the Money. Wies de Gruyter en Nikki Brands vertellen erover.

Bijna niemand weet van het bestaan van exclusieve genootschappen in ons land waar de economische, politieke en culturele elite elkaar ontmoet. Tijdens etentjes netwerken ze daar met elkaar ‘onder gelijken’. Bas van Beek en Birte Schohaus spraken met leden van die gezelschappen en deden vijf jaar onderzoek in privé-archieven. Wat ze aantroffen achter de schermen van deze quasi-informele eetclubjes schreven ze op in het boek ‘Onder ons’.

In deze aflevering van FTM Interviewt spreekt redacteur Harm Ede Botje met Martijn Kitzen, hoogleraar krijgswetenschappen aan de Nederlandse Defensie Academie en het Institute of Security and Global Affairs van de Universiteit van Leiden. Aanleiding voor het gesprek is een reeks van vier verhalen van Follow the Money-redacteur Daniel van Kessel, die deze zomer Finland, Litouwen en Polen bezocht om te onderzoeken hoe deze landen aan de oostgrens van de NAVO omgaan met de nabijheid en het wapengekletter van Rusland. In zijn laatste aflevering van afgelopen vrijdag komt Van Kessel aan de hand van uitspraken van experts tot de conclusie dat Nederlandse politici niet alleen geld moeten steken in tanks en marineschepen, maar vooral ook moeten investeren in onderlinge saamhorigheid en werken aan de collectieve wil om het land te verdedigen. Die conclusie is Kitzen uit het hart gegrepen, zeker in een land als Nederland dat vergaand is geïndividualiseerd. ‘Invoering van een vorm van vrijwillige dienstplicht in Nederland kan bijdragen aan het gevoel dat we dreigingen gezamenlijk het hoofd moeten bieden. Op die manier krijg je eenheid in de samenleving en dat vind ik belangrijk.’

Eelke van Ark, een van de journalisten van het eerste uur bij FTM, verlaat de redactie. Voordat ze de deur echt achter zich dicht doet, vertelt ze aan de hand van drie onderzoeken die zij de afgelopen dertien jaar heeft gedaan welke opzienbarende misstanden zij in het licht zette. Voor een van de grotere onderzoeken werd zelfs een nieuw woord bedacht: zorgcowboys.