Podcasty Rzeczpospolitej

Jak prawybory wpłyną na Koalicję Obywatelską? Jak PiS chce rozstrzygnąć dylemat kandydata na prezydenta? Czy powrót Donalda Trumpa międzynarodową scenę polityczną pomoże polskiej prawicy, czy stanie się dla niej problemem szybciej, niż się ktokolwiek spodziewał? – na te pytania w najnowszym odcinku podcastu „Polityczne Michałki” odpowiedzi szukają Michał Szułdrzyński i Michał Kolanko  Już wiadomo, że prawybory w KO odbędą się w piątek 22 listopada. Wyniki będą znane po zakończeniu głosowania. W ostatnich dniach doszło do dalszej eskalacji napięcia między Sikorskim a Trzaskowskim, a raczej między ich obozami. – W PO nie podoba się, że do spraw partii wtrącają się ludzie spoza, czyli Roman Giertych i Michał Kamiński – mówił Michał Kolanko. I to może mieć wpływ na wynik nadchodzącego głosowania. Jak zauważa Michał Szułdrzyński, decyzja o prawyborach w KO, „to decyzja lidera partii. I może być intepretowana jako cedowanie przez niego odpowiedzialności”, ale i jednocześnie sukces politycznej szarży Radosława Sikorskiego. Prawybory niosą konsekwencje: szanse i ryzyka. – Mandat kandydata z prawyborów jest mocniejszy. Sikorski jednak wbija szpile coraz mocniej, co budzi obawy o wykorzystanie tych jego argumentów później przez PiS w kampanii – dodaje Kolanko.    PiS i wybór kandydata – chaos czy strategia? Również PiS zmaga się z problemem wyboru kandydata na prezydenta. Główni pretendenci to Przemysław Czarnek, Tobiasz Bocheński i Karol Nawrocki. Jak zauważa Kolanko, „każdy z nich ma swoje wady i zalety, ale żaden nie jest idealnym wyborem”. Czarnek, choć najbardziej doświadczony z całej trójki, budzi kontrowersje w elektoracie umiarkowanym, zaś Nawrocki i Bocheński muszą budować swój wizerunek niemal od zera. Jak zauważył Szułdrzyński, „próby zdominowania medialnej uwagi przez KO w postaci prawyborów zmusiły PiS do rozważenia ogłoszenia swojego kandydata wcześniej, niż planowano”. Rywalizacja między liderami stawki w PiS jest jednak nadal niepewna i może przyczynić się do dalszej destabilizacji partii oraz kolejnych frakcyjnych gier.  Donald Trump i polska prawica – ryzyko czy szansa? Ostatnia część rozmowy poświęcona jest wpływowi Donalda Trumpa na PiS i polską politykę. „PiS przypisało wielkie znaczenie powrotowi Trumpa, co sprawia, że są z nim na dobre i na złe związani” – komentuje Kolanko. Obaj prowadzący zastanawiają się, czy kontrowersyjne decyzje personalne nowej administracji Trumpa, takie jak nominacje zwolenników teorii spiskowych, mogą zaszkodzić polskiej prawicy - Bycie w bliskiej relacji z Trumpem to ryzyko dla PiS, szczególnie jeśli jego decyzje dotyczące wojny na Ukrainie nie przypadną Polakom do gustu – dodaje Kolanko. Przyznaje jednak, że ewentualna wizyta Trumpa w Polsce przed wyborami prezydenckimi w maju 2025 może być ważnym wydarzeniem, które PiS będzie próbował wykorzystać propagandowo.

Jest piątek, 15 listopada, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek podsumowuje kluczowe wydarzenia gospodarcze. Dzisiaj omówimy rosnące ceny w sklepach i ich wpływ na konsumpcję, ambitne plany polskiego giganta CCC oraz rozwój współpracy Orlenu z Synthosem w zakresie małych reaktorów jądrowych. Przyjrzymy się również finalizacji umowy UE z Mercosurem i jej potencjalnym skutkom dla gospodarki. Najważniejsze informacje: Drożyzna uderza w portfele – W październiku ceny w sklepach wzrosły o 5,4% rok do roku. Najbardziej podrożały owoce, słodycze i napoje. Ekonomiści ostrzegają, że ograniczenie konsumpcji może wpłynąć na spowolnienie wzrostu PKB. Orlen i Synthos zacieśniają współpracę nad SMR – Wspólna budowa małych reaktorów jądrowych (BWRX-300) nabiera tempa. Pierwsza jednostka może powstać już w 2030 roku. CCC stawia na ekspansję – Grupa zamierza potroić liczbę sklepów i mocniej wejść na rynek odzieżowy. Modivo stanie się centralną platformą e-commerce spółki. UE bliżej porozumienia z Mercosurem – Umowa handlowa z krajami Ameryki Południowej budzi kontrowersje. Rolnicy obawiają się konkurencji, podczas gdy europejski przemysł liczy na nowe możliwości handlowe. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Publikacja dostępna w serwisie rp.pl Zachęcamy do wykupienia subskrypcji w naszym serwisie. Autor tekstu: Tomasz Krzyżak Czyta Cezary Szymanek

Jest czwartek, 14 października, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek podsumowuje kluczowe wydarzenia gospodarcze. Dzisiaj przyjrzymy się sytuacji na rynku pracy, rozwojowi polskiego eksportu zbrojeniowego oraz trendom na Giełdzie Papierów Wartościowych. Ponadto poznaliśmy zwycięzców XX edycji Rankingu Samorządów Rzeczpospolitej, gdzie najwyższe miejsca zajęły Dąbrowa Górnicza, Łeba i gmina Skalmierzyce. Najważniejsze informacje: Rośnie liczba ofert pracy – W październiku na polskich portalach rekrutacyjnych opublikowano o 12% więcej ofert niż rok temu. Poszukiwani są głównie specjaliści IT, inżynierowie oraz specjaliści z sektora logistyki. Eksport Piorunów – Polski przemysł zbrojeniowy przyciąga uwagę krajów europejskich. Norwegia, Litwa i Estonia planują zakup polskich wyrzutni Piorun, dzięki czemu Polska oraz jej partnerzy zyskają premię finansową z unijnego programu EDIRPA. Problemy i prymusi na GPW – Mimo trudnych warunków rynkowych niektóre spółki na GPW, takie jak Forte, Dino i Bank Millenium, notują solidne wzrosty, co chroni je przed spadkami widocznymi w indeksie WIG20. InPost wychodzi poza granice Polski – Nowa usługa pozwoli klientom wysyłać paczki między paczkomatami w Polsce a sześcioma krajami europejskimi, z konkurencyjnymi cenami dostawy. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Szkoła w Hrubieszowie walczy o dodatkowe pieniądze, by kształcić w nowych i potrzebnych na rynku zawodach. Być może wykształci także budowniczych dronów. - Kształcenie zawodowe jest drogie. To co otrzymujemy z budżetu państwa wystarcza na opłacenie nauki i wynagrodzeń dla nauczycieli. Ale jeśli chcemy mieć nowocześnie wyposażone pracownie, musimy te środki zdobyć na własną rękę – mówi w podcaście „Szkoła na nowo” Joanna Wieczorek-Smerdel, p.o. dyrektora Zespołu szkół nr 1 w Hrubieszowie.  Więcej pieniędzy to nowe możliwości kształcenia uczniów Jak opowiada, w szkole w której pracuje, udało się zdobyć ponad milion złotych na modernizacje pracowni i dodatkowe kursy czeladnicze dla uczniów. - Chcielibyśmy, żeby nasi uczniowie oprócz tych zawodów, w których kształcimy, mieli również możliwość zdobycia innych, dodatkowych kwalifikacji, których u nas nie ma – tłumaczy nasza rozmówczyni.   Co powstanie w ramach tych pozyskanych środków? – Przeznaczymy je m.in. na pracownię kosmetyczną, pracownię wizażu, pracownię fryzjerska z modułem przedłużania włosów ale też pracownię cukierniczą. Będzie też pracownia monoporcji cukierniczych. Również pracownia do lakiernictwa i do blacharstwa. My kształcimy w pokrewnych zawodach, więc będą to dla naszych absolwentów dodatkowe uprawnienia ważne na rynku pracy – tłumaczy Wieczorek-Smerdel. – Bardzo mi też zależało na tym, by te projekty powstawały w porozumieniu z uczniami i uczennicami. By robić to, czego oni rzeczywiście potrzebuje.  Dlatego zanim zaczęłam pisać wniosek, przeprowadziłam diagnozę wśród swoich uczniów. Poprosiłam, by wskazali, jakie zawody chcieliby wykonywać w przyszłości. Wskazali właśnie te, o których wcześniej powiedziałam. I dopiero na podstawie tej diagnozy przygotowałam i złożyłam wniosek – mówi dyrektorka szkoły.  Rozmówczyni tłumaczy, że obecnie starają się także o dofinansowanie na uruchomienie nowego kierunku związanego z budową, naprawą i pilotażem dronów. Zawody te mogą być bardzo popularne w miejscowościach przygranicznych. Szkoła myśli także o kształceniu w zawodzie technik urządzeń odnawialnych. 

Jest środa, 13 listopada, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek przedstawia najświeższe wieści gospodarcze. Dzisiejsze tematy obejmują rosnące obawy o przerwy w dostawach prądu w Polsce, pesymistyczne prognozy dla branży motoryzacyjnej w Europie oraz rekordowe notowania Bitcoina. Dowiedz się, jak wprowadzenie funduszy wojskowych wpłynie na wsparcie regionalne oraz o rosnącym uzależnieniu Europy od dostaw rzadkich minerałów. Najważniejsze informacje: Przyszłość sektora motoryzacyjnego niepewna – Raport pokazuje, że polscy producenci motoryzacyjni przewidują spadek zatrudnienia, obawiając się konkurencji i automatyzacji. Braki energii elektrycznej na horyzoncie – Raport PSE wskazuje na potencjalne niedobory mocy w Polsce, które mogą wymagać szybkich decyzji legislacyjnych. Bitcoin zyskuje na wartości – Kryptowaluta osiąga nowe rekordy, napędzana nadziejami inwestorów na sprzyjające zmiany w amerykańskim podejściu do kryptowalut. Zmiana polityki funduszy regionalnych – Komisja Europejska rozważa przekierowanie części funduszy spójności na potrzeby wojskowe, co wywołuje kontrowersje wśród europarlamentarzystów. Rekordowy udział OZE w Niemczech – Niemieckie odnawialne źródła energii w tym roku przekroczyły 45% udziału w miksie energetycznym, choć kraj wciąż zmaga się z wysokimi kosztami energii. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

Jest wtorek, 12 listopada, a w najnowszym odcinku „Twój Biznes” Bartłomiej Kawałek przedstawia przegląd najważniejszych wydarzeń gospodarczych. Dowiesz się, jakie wyzwania stoją przed małymi przedsiębiorstwami w Polsce, o rządowym planie zamrożenia cen energii oraz o tym, jak amerykańskie firmy reagują na zapowiedź ceł na produkty z Chin. Przyjrzymy się również rosnącemu popytowi na auta oraz kolejnym wzrostom cen żywności na świecie. Najważniejsze informacje: Małe firmy w Polsce zmagają się z rosnącymi kosztami – Przedsiębiorcy najbardziej obawiają się wzrostu składek i kosztów prowadzenia działalności. Premier Donald Tusk o zamrożeniu cen energii – Rząd zapowiada zamrożenie cen na przyszły rok, co może wpłynąć na postrzeganie Zielonego Ładu. Amerykańskie firmy reagują na plany Trumpa – Przedsiębiorstwa zabezpieczają się przed możliwymi cłami na produkty z Chin, przenosząc produkcję do innych krajów. Wzrost zainteresowania zakupem aut – Obawy przed nadchodzącymi podwyżkami cen aut napędzają popyt na samochody w Polsce. Ceny żywności ponownie w górę – Największe wzrosty dotyczą olejów roślinnych, co wpływa na globalny rynek żywności. Zapraszamy do subskrypcji i śledzenia kolejnych odcinków na rp.pl, aby być na bieżąco z najnowszymi analizami i informacjami gospodarczymi!

W najnowszym odcinku „Komisji Kultury” rozmawiam z pisarzem Wojciechem Chmielewskim o twórczości noblisty Jona Fossego. Czy literatura może być doświadczeniem mistycznym? Czy możliwe jest pisanie o sobie bez obnażania się? A może w pełni zrozumieć pisarza da się tylko poprzez znajomość jego biografii? Te i inne pytania postawiłem mojemu rozmówcy, by pomóc słuchaczom zgłębić świat jednego z najciekawszych współczesnych pisarzy. W tym odcinku rozkładamy na czynniki pierwsze twórczość laureata literackiego Nobla z 2023 r., a impulsem do rozmowy jest polska premiera książki „Ja to ktoś inny” – drugiej części cyklu „Septologia”. Bodaj największego osiągnięcia prozatorskiego Norwega, za które był także dwukrotnie nominowany do International Man Booker Prize w latach 2020 i 2022. Fosse w wywiadach porównuje proces pisania do modlitwy, wewnętrznego dialogu i zarazem ucieczki od samego siebie ku czemuś wyższemu. Czy takie porównanie jest dla współczesnego odbiorcy przekonujące? Czy w erze laicyzacji literatury, kiedy pisarzy rzadko kiedy drążą religijne rozterki, jest jeszcze miejsce na literaturę metafizyczną? Chmielewski tłumaczy, że w prozie Fossego nie chodzi o anegdoty czy fabularne twisty – to bardziej doświadczenie duchowe. W rozmowie porównujemy pisarstwo Norwega do twórczości Franza Kafki czy Samuela Becketta, a nawet do mistyków: św. Jana od Krzyża czy Mistrza Eckharta. Fenomen Jona Fossego, katolika i mistyka, którego ceni zlaicyzowany świat Fosse, choć inspiruje się klasykami, wytycza swoją unikalną ścieżkę – jego styl to zapętlony monolog, zdania są długie, znaki przestankowe stawiane oszczędne, postacie mają swoje liczne odbicia, a sytuacje warianty, które są raz po raz przeżywane przez narratora na nowo – jakby Fosse chciał powiedzieć, że rzeczywistość i tożsamość człowieka tylko z pozoru jest spójna. Razem z Wojciechem Chmielewskim bronimy go przed zaszufladkowaniem jako autora tylko dla krytyków i koneserów literatury eksperymentalnej. Zdaniem mojego rozmówcy Fosse to pisarz, który, choć wymagający, potrafi wciągnąć czytelnika jak rwący strumień. Wystarczy wejść w ten świat bez uprzedzeń – wtedy Fosse daje niezrównaną satysfakcję, a jego książki stają się wyzwaniem, które przynosi autentyczną radość. W jednym z najważniejszych zdań swojej mowy noblowskiej Norweg wyznał, że czasem obawia się, że jego teksty mogą pogłębiać samobójcze myśli u czytelników w trudnych chwilach. Jednak gdy słyszy, że jego książki pomogły komuś przetrwać ciężkie momenty, zyskuje pewność, że literatura naprawdę może ocalać. Na pewno też uratowała samego autora „Ja to ktoś inny”, kiedy kilkanaście lat temu zmagał się z alkoholizmem i wewnętrznym zagubieniem. Czy Jon Fosse jest pisarzem dla każdego czy tylko dla koneserów? Żeby nie było zbyt sielankowo, poszukałem też głosów krytycznych na temat „Septologii” i skonfrontowałem ceniącego Fossego Wojciecha Chmielewskiego z opinią Kingi Dunin (Krytyka Polityczna). Jak odniósł się do zarzutów o kiczowatości i pisarstwie teologicznym? Zapraszam do odsłuchania nowego odcinka „Komisji Kultury”, aby się o tym przekonać.

W podcaście „Posłuchaj Plus Minus” rozmawiamy o interesujących i zajmujących, szeroko dyskutowanych zagadnieniach na kanwie tekstów z bloku głównego najnowszego numeru „Plusa Minusa”. Bo zawsze warto wiedzieć więcej. W dzisiejszym odcinku zadamy bardzo ważne i niecierpiące zwłoki pytanie. Polska bowiem przetrwała, ale – co dalej? Czy nasza tożsamość ma szansę uchować się we współczesnym świecie? A może należałoby o niej zapomnieć, gdyż nie ma po co ciągle oglądać się na przeszłość. Albo wręcz przeciwnie – trzeba nieustannie o niej przypominać, ponieważ stanowi niezatarte dziedzictwo istotne dla całej Europy. Jednak czy na pewno polskiej tożsamości nie trzeba dostosować do wymogów nowoczesności? Odpowiedź na te wszystkie pytania z pewnością nie jest prosta. Widzimy jednak wyraźnie, że pomimo globalizacji i postępującego ujednolicenia społeczeństw uczucia patriotyczne jeszcze od czasu do czasu rozgrzewają nasze serca. Już za chwilę na Marszu 11 Listopada w Warszawie mogą wybuchnąć zamieszki. Paradoksalnie wydaje się, że każdemu są one na rękę, przynajmniej w kontekście bieżącej polityki. Niemniej wygląda na to, że Polacy potrzebują przestrzeni na to, aby cieszyć się z tego, że odzyskali suwerenne państwo. Ale takiej prawdziwej, a nie ugrzecznionej i pozbawionej narodowej symboliki. Niemniej, czy potrafimy jeszcze świętować razem, bez politycznych podziałów. Niestety wygląda na to, że z dnia na dzień staje się to coraz bardziej niemożliwe.  Gościem Darii Chibner była Estera Flieger – dziennikarka, publicystka A jakie teksty stanowiły tło dla naszej rozmowy? Estera Flieger autorka tekstu otwierającego numer „Plusa Minusa” sięgnęła do słynnej polskiej powieści – „Lalki” Prusa – by przed Świętem Niepodległości w niebanalny sposób opowiedzieć, czym jest owa niepodległość. A także zapytać o to, jaka Polska jest warta poświęceń? Próbę odpowiedzi na to pytanie znajdą też państwo w rozmowie z nowym szefem Muzeum Historii Polski Marcinem Napiórkowskim. Ten błyskotliwy naukowiec spiera się z dociekliwym, nieodpuszczającym łatwo dziennikarzem Piotrem Zarembą, który ów wywiad przeprowadził. Bardzo zachęcam do przeczytania! Oraz do zastanowienia się nad tym, jak państwo odpowiedzieliby na postawione tam pytania.   Ponadto w najnowszym numerze „Plusa Minusa” znajdą państwo jeszcze wiele innych, smakowitych tekstów. Przykładowo Marcin Łuniewski pisze o tym, jak izraelski wywiad i ich służby stały się najlepsze na świecie, choć to wcale nie pomoże w tym, aby zaprowadzić pokój na Bliskim Wschodzie. Marek Oramus sięga do wznowionej powieści Lema „Niezwyciężony”, a Marcin Kube rozmawia z toczącą nieustające boje w mediach społecznościowych argentyńską pisarką Claudią Piñeiro. Natomiast Adam Podlewski pisze o uniwersum gier z serii „Halo”, która 20 lat temu na zawsze zmieniła świat elektronicznej rozrywki. Ciekawe, czy do jednego z tych dzieł sięgną w przyszłości publicyści, by opisać losy Polski albo wybory któregoś z następców Trumpa?

Czy sukces Donalda Trumpa zmieni polską politykę? Co dalej z kandydatem PiS na prezydenta? Eskalacja rywalizacji Sikorski-Trzaskowski. I jakie wnioski siły polityczne wyciągają po tym, co wydarzyło się w Stanach? - to najważniejsze tematy nowego odcinka podcastu "Polityczne Michałki".   Zwycięstwo Donalda Trumpa odbiło się szerokim echem także w Polsce, a PiS widzi w tym szansę na odwrócenie swojej sytuacji i wsparcie dla przyszłych działań. Entuzjazm polityków PiS wokół wygranej Trumpa wyraża się w ich głębokim przekonaniu, że nowy-stary prezydent USA może dać polskiej prawicy „polityczne paliwo”.  - PiS liczy na to, że Donald Trump strategicznie zmieni ich położenie - mówi w podcaście Michał Kolanko. Rozmówcy zauważają, że polska polityka i politycy chętnie szukają inspiracji w USA, lecz podkreślają, że ślepe kopiowanie amerykańskich strategii może okazać się ryzykowne, zwłaszcza na krótką metę i pod wpływem emocji. PiS jednocześnie mocno przegrzewa ten temat. - Rzeczywistość przerosła moje oczekiwania. Owacje na stojąco i posłowie PiS skandujący Donald Trump, Donald Trump przebili wszystko, czego się mogłem spodziewać. Potem mieliśmy Dominika Tarczyńskiego, który zameldował, że doniósł na Donalda Tuska i Radosława Sikorskiego" - mówił Michał Szułdrzyński.  W drugiej części odcinka „Rzecz w tym” Kolanko i Szułdrzyński przyglądają się wewnętrznym rozgrywkom w Prawie i Sprawiedliwości, które mierzy się z wyzwaniem znalezienia odpowiedniego kandydata na prezydenta. Z jednej strony partia rozważa postawienie na polityka, który wzbudzi emocje podobne do tych, jakie wywołuje Trump. Z drugiej jednak, ciągła rotacja kandydatur takich jak Przemysław Czarnek, Mariusz Błaszczak czy Karol Nawrocki  pokazuje brak jednoznacznego faworyta. Kolanko zauważa, że w PiS jest po prostu jest kłopot, bo "gdyby był jasny wybór, już by został ogłoszony”, sugerując, że przeciągające się decyzje mogą wynikać z wewnętrznych podziałów i napięć między frakcjami. Jednym z wyzwań jest pogodzenie twardej, konserwatywnej linii partii z oczekiwaniami umiarkowanego elektoratu skoncentrowanego bardziej np. na gospodarce.  Zdaniem rozmówców bardziej radykalne nazwiska, choć popularne wśród twardych zwolenników, mogą zniechęcić część społeczeństwa, i jednocześnie zmobilizować znaczną część wyborców rywali PiS. A trudności w wyłonieniu jednego kandydata mogą osłabiać partię przed kluczową kampanią. Kolanko i Szułdrzyński podsumowują, że przeciągające się decyzje i „pół roku jałowej dyskusji” wyraźnie pokazują, jak skomplikowana stała się wewnętrzna sytuacja w PiS.  W trzeciej części podcastu Kolanko i Szułdrzyński analizują sytuację Koalicji Obywatelskiej, która staje przed dylematem wyboru kandydata na prezydenta. Rywalizacja między Rafałem Trzaskowskim a Radosławem Sikorskim budzi emocje zarówno w partii, jak i wśród wyborców. Trzaskowski, wcześniej naturalny faworyt, cieszy się rozpoznawalnością i poparciem, ale coraz częściej pojawiają się głosy, że Sikorski mógłby lepiej sprawdzić się w obecnych warunkach, zwłaszcza po wygranej Trumpa. Prowadzący zauważają, że Tusk nie przerywa w żaden sposób - mimo wielu okazji - coraz ostrzejszej gry między Sikorskim a Trzaskowskim. - To oznacza, że zapewne do tej chwili uważa, że ta rywalizacja nie szkodzi partii i jej szansom w wyborach w 2025 roku. Tusk musi doskonale zdawać sobie sprawę ze stawki tych wyborców, jako wytrawny polityk - mówi Kolanko. W sobotę odbędzie się posiedzenie zarządu PO, które poświęcone będzie m.in. właśnie kwestii kandydata na prezydenta.