#38: Cyberoorlog in de lucht: hoe piloten GPS-jamming ervaren

Verborgen achter versleutelde lagen, onzichtbaar voor de gewone internetgebruiker, vind je het Dark Web. Dé plek voor wie anoniem wil blijven — denk aan klokkenluiders en activisten, maar ook aan hackers en drugshandelaren. Maar: ben je wel écht 100% anoniem op het Dark Web?Dat bespreekt techjournalist Daniël Verlaan in deze laatste aflevering van het seizoen met Dave en Harm. Hij doet verslag van wat hij zoal tegenkomt op de schaduwkant van het internet en merkt op dat mainstream platformen als Telegram en Snapchat steeds populairder worden voor het uitvoeren van illegale praktijken. Betekent dat het einde van het Dark Web?In de nieuwsronde:Nu.nl - ‘MIVD zag vorig jaar eerste Russische sabotageaanval in Nederland’RTL Nieuws - ‘MIVD: Russische hackers wilden stembusgang Europese verkiezingen saboteren’De cybertips van deze week:Tools van Objective CPodcast The Vergecast - ‘How to keep your data safe when you travel’Game mee met je kinderenHet Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Cybercriminaliteit overstijgt de landsgrenzen - dat blijkt deze week opnieuw bij de ontmanteling van de kindermisbruiksite Kidflix. Een samenwerkingsverband van maar liefst 30 landen, dat leidde tot 79 arrestaties wereldwijd.Hoe pak je als politie zulke enorme cyberoperaties aan? Dave en Harm stellen die vraag aan Ruben van Well, die leiding gaf aan het Nederlandse cyberteam tijdens ‘Operatie Cookiemonster’. Hij vertelt over de ‘klapdag’, de onwetendheid van sommige daders en wat nu precies de Nederlandse specialiteit is in deze cybermissies.Dave haakt in met het ongelofelijke verhaal van ‘Operation Destabilise’ en laat daarmee zien hoe cybercriminaliteit tegenwoordig in alle aspecten van onze samenleving verweven is. Jeroen de Wit van KPMG schuift aan om te bespreken hoe wij als Nederland onze cyberskills het beste kunnen overbrengen aan onze bondgenoten.In de nieuwsronde:The Guardian - ‘How the Atlantic’s Jeffrey Goldberg got added to the White House Signal group chat’NOS - ‘Klanten verruilen Amerikaanse techbedrijven voor Europese alternatieven’De cybertips van deze week:Podcast: Veroordeeld - aflevering 2The Record -  ‘Inside Operation Destabilise’Boek: ‘Warfare Reimagined: Embracing AI In The Military’ - Igor van GemertBoek: ‘Ghost In The Wires’ - Kevin MitnickDocumentaire: ‘Intercepted’Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Na ‘Signal-gate’ rijst de vraag: kunnen we in Nederland nog wel blind vertrouwen op Amerikaanse inlichtingen?Dave en Harm duiken in de gevolgen van een mogelijke vertrouwensbreuk met de VS. Wat betekent dat voor onze veiligheid – en voor de digitale samenwerking tussen bondgenoten? Te gast is Willemijn Aerdts, expert op het gebied van inlichtingen- en veiligheidsdiensten én Eerste Kamerlid voor D66.Daarnaast schuift reserve-officier Pascal Hogenboom aan. Hij legt uit hoe KPMG in actie komt als Nederland wordt getroffen door een ramp die onze samenleving kan ontwrichten.De cybertips van deze week:De Volkskrant - ‘AIVD speelde sleutelrol in geheime operatie met CIA in Oekraïne’Serie ‘Adolescence’PimEyesHet Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In aanloop naar de NAVO-top in Den Haag scherpt de overheid de straffen voor digitale spionage aan. Dat roept de vraag op: wie zijn er eigenlijk uit op het achterhalen van onze staatsgeheimen of het binnendringen van vitale infrastructuur zoals het stroomnet, internet of stoplichten? En waarom? Dat leggen Dave en Harm, vergezeld door Jordi van den Breekel (ethisch hacker bij KPMG) je in deze aflevering uit door in de huid van een hacker te kruipen. De cybertips van deze week: Hack The BoxWired - ‘SolarWinds: The Untold Story of the Boldest Supply-Chain Hack Ever’Boek: ‘Careless People: A story of where I used to work’ - Sarah Wynn-Williams Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het wordt steeds duidelijker dat Rusland de hybride oorlog op het Westen heeft geopend. Niet alleen via satelliet-sabotage (waar Nederland deze week samen met 7 andere landen een officiële VN-klacht tegen indiende), maar ook op zee.Schimmige spionage schepen en schade aan diepzeekabels, wat betekent dat voor ons? Samen met commandeur buiten dienst Michiel Hijmans kijken Dave en Harm deze week wat er allemaal op onze eigen Noordzee gebeurt. Als oud-leider van het NAVO-vlootverband weet Michiel als geen ander hoe belangrijk maritieme stabiliteit is om onze samenleving draaiende te houden.In de nieuwsronde bespreken Dave en Harm:De Telegraaf - ‘Hoeveel last heeft Nederland van Russische satelliet-sabotage?’De Volkskrant - ‘Tweede Kamer wil een ‘rijkscloud’ om los te komen van Amerikaanse big tech’Rapport Europol - ‘EU Serious and Organised Crime Threat Assessment’De cybertips van deze week:Podcast Pointer - ‘Spionnen op de Noordzee’De Volkskrant - ‘Sabotage onder water: de Russische schaduwoorlog legt kwetsbaarheid van het Westen bloot’Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland dreigt zijn sterke positie in AI te verliezen, waarschuwt Google. Terwijl andere landen volop investeren en hun AI-ondernemingen laten uitgroeien tot wereldspelers, blijft Nederland twijfelen.In deze aflevering onderzoeken Dave en Harm samen met AI-ondernemer Maarten Sukel hoe kunstmatige intelligentie al onverwacht verweven is met ons dagelijks leven. Van slimme assistenten tot onzichtbare algoritmes—AI is dichterbij dan je denkt. En waarom lijkt Nederland achter te blijven in deze technologische revolutie?Ook schuift Frank van Praat (KPMG) aan: hij deed onderzoek naar hoe we écht over AI denken.In de nieuwsronde bespreken Dave en Harm:VRT - ‘Hoe Rusland ook in ons land mensen online ronselt voor sabotage en spionage’De nieuwe Chinese AI-agent ManusDe cybertips van deze week:De Nationale AI cursusDocumentaire VRT - ‘Einde van oorlog in Oekraïne zal geen einde maken aan hybride oorlog’The Verge - ‘How to stop the AI you’re using from training with your data’Het boek van Maarten: De AI-revolutieHet Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nadat Trump zich recentelijk al vaker verrassend positief over Rusland uitliet, verrast hij deze week opnieuw: hij kondigt aan dat de VS Rusland niet langer als cyberdreiging zien en hun digitale offensief zal gaan afbouwen. Wat is er precies aan de hand? Ontstaat hier een ondenkbaar samenwerkingsverband tussen de twee landen die decennialang lijnrecht tegenover elkaar stonden? En worden de pijlen dan nu op Europa gericht?Door het veranderende wereldtoneel vragen Harm en Dave zich af of het tijd is om minder afhankelijk van Amerika te worden. Welke opties hebben we dan? De mannen lopen er een paar met je door.Vind de gehele lijst voor Europese tech-alternatieven op https://european-alternatives.eu/.En in het geval dat we daadwerkelijk meer cyberaanvallen in Europa gaan ondervinden, dan hebben we gelukkig de kennis van incident responder Lars Jacobs van KPMG. Hij vertelt hoe hij te werk gaat wanneer een aanval een datalek of sabotage van een productieproces veroorzaakt.In de nieuwsronde bespreken Dave en Harm:De Telegraaf - ‘Niet 48 maar 72 uur zelfredzaam bij nood’The Record - ‘North Koreans finish initial laundering stage after more than $1 billion stolen from Bybit’En de cybertips van deze week:Boek: Sandworm, A New Era Of Cyberwar and the Hunt for Kremlin’s Most Dangerous Hackers - Andy GreenbergBoek: The Heat of the Moment - Sabrina Cohen-HattonPodcast Dutch DragonsThe New York Times - ‘Drones Now Rule the Battlefield in the Ukraine-Russia War’Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We horen vaak dat het vliegtuig technisch gezien het veiligste vervoersmiddel is van allemaal, maar heb je er weleens bij stilgestaan dat je - nog vóórdat je op je stoel zit - al van tientallen digitale systemen gebruik gemaakt hebt? En ook in de lucht worden besturingssystemen steeds geavanceerder en digitaler. Die kunnen, bijvoorbeeld door GPS-jamming, door kwaadwillenden worden verstoord. Welke gevaren brengt dit met zich mee?  Dave en Harm bespreken het met Serge Christiaans, piloot en aviation cybersecurity expert.  Ook schuift Henrik Smit van KPMG weer aan.  De cybertips van deze week: Harm: Artikel over airplane crashes + album DioDave: Deep research ChatGPT + tweestapsverificatie op WhatsappZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is op 24 februari drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Opnieuw oorlog in Europa. Hoewel dit niet de eerste oorlog is waar cyber een rol speelt, is het wél de eerste keer dat cyber zo’n invloed heeft op het verloop van een conflict. Op welke manier heeft dat oorlogsvoering veranderd? Dave en Harm horen het van correspondent Chris Colijn, vanuit Kyiv. Ook schuift cyberexpert Meret Keeris van KPMG aan, zij vertelt dat Nederlandse bedrijven het risico van cyberspionage door vijandige regimes onderschatten. Daar wordt nu iets aan gedaan met de NIS2-richtlijn.  De cybertips van deze week: Meret: Meer lezen over NIS2? Chris: Innovation in isolationDave: Isolatiemodus op iPhone Harm: Artikel over Musk: & artikel van Ilyaz Nasrullah Het Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Terwijl onze ogen gevestigd zijn op Amerika, Rusland en China, zijn we organisaties als ISIS, Al Qaida en Hamas uit het oog verloren. Maar: zijn zij daadwerkelijk zo inactief als het lijkt? Het nieuws dat enkele honderden Nederlandse jongeren terroristische propaganda blijken te verspreiden, suggereert iets anders.Daarom onderzoeken Dave & Harm deze week de online kanalen waarmee terreurbewegingen onze jongeren op sociale media targetten. Wat ze daar aantreffen, is schokkend - zo blijkt ISIS dit jaar al 1,6 miljoen views te hebben behaald en worden op Telegram door de rechts-extremistische groep ‘Terrorgram’ uitvoerig handleidingen gedeeld over hoe het beste een aanslag te plegen.Verder in de nieuwsronde:Europa gaat 200 miljard euro investeren in AI - Europese Commissie‘Russische spionnen en de hack van Amsterdam’ - Huib Modderkolk, De VolkskrantEn de cybertips van deze week:Documentaire NOS - ‘Tienduizenden moderne slaven gedwongen tot oplichten van Nederlanders en anderen’Game Kingdom Come Deliverance 2, nieuwsbrief techjournalist Rutger OttoHet Digitale Front wordt mede mogelijk gemaakt door KPMG.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.