Czego o rozwoju nie powie nam mózg, a powiedzą ręce? - prof. Przemysław Tomalski, Agata Kozioł

Seksualność dzieci to w wielu środowiskach wciąż temat tabu. Tymczasem problemowe zachowania seksualne, klasyfikowane jako rozwojowo szkodliwe, mogą dotyczyć także dzieci poniżej 12 roku życia. Dlatego tak ważne jest, by opiekun umiał je rozpoznać i właściwie zareagować. Czym w praktyce są zachowanie seksualne potencjalnie szkodliwe dla samego dziecka? Jak odróżnić je od zachowań typowych dla prawidłowego rozwoju? Jakie metody pracy oferuje nurt poznawczo-behawioralny? W jaki sposób zaplanować oddziaływania terapeutyczne, uwzględniając pracę w środowisku, w którym żyje dziecko? Temat rozwinęła psycholożka dziecięca, psychoterapeutka CBT, Katarzyna Kierzek podczas wystąpienia w ramach konferencji z cyklu „Dziecko → Nastolatek → Dorosły”. Ta edycja spotkań poświęcona była ciału i seksualności człowieka – Moje ciało – mój dom. O różnych obliczach cielesności na różnych etapach życia. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

W potocznym rozumieniu, dobrostan to poczucie równowagi między zdrowiem fizycznym, psychicznym i obszarem emocjonalnym. Dzięki niemu powinniśmy funkcjonować w harmonii ze sobą i ze światem. Co to jednak oznacza? Czy istnieje jedna uniwersalna definicja dobrostanu? Czy nie jest tak, że dobre życie dla każdego oznacza co innego? Czy dobrostan to synonim szczęścia? Jak znaleźć własną drogę do spełnienia i jak utrzymać ten stan, radząc sobie ze stresem i trudnymi emocjami? Czy można przesadzić z samorozwojem? Czym jest siła psychiczna i jakie mity są z nią związane? Jaką rolę odgrywają relacje na drodze do spełnienia? Czy bliskie więzi są konieczne, by czuć się spełnionym? Jaka jest różnica między byciem samotnym, a byciem samemu? Jak odnaleźć dobrostan niezależnie od innych? Temat dobrostanu omówi psycholożka, specjalistka terapii uzależnień, publicystka i autorka książek – dr Ewa Woydyłło-Osiatyńska podczas rozmowy z dr Ewą Jarczewską-Gerc, psycholożką społeczną i trenerką biznesu. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje.

Nasze przekonania na temat nas samych, otaczającego świata i innych ludzi, kształtowane są już od pierwszych dni życia. Nawet najwcześniejsze doświadczenia i obserwacje wpływają na późniejsze rozumienie tego, co dzieje się wokół, a także – na podejmowane przez nas działania. Dotyczy to także sfery ciała i seksualności. Dlatego tak ważne jest, by znać tę zależność i dbać o jej jakość od wczesnych chwil życia dziecka poprzez całe jego dzieciństwo. W jaki sposób przekonania na temat własnego ciała przekładają się na traktowanie tego obszaru u siebie i innych? Jakie znaczenie ma edukacja na temat zdrowia, żywienia i seksualności w kontekście profilaktyki zaburzeń psychicznych oraz innych chorób somatycznych? Jaką rolę odgrywa przekaz środowiskowy? Jakie nawyki zdrowotne warto wspierać, by kształtować pozytywny stosunek dziecka do samego siebie? Jak uchronić dzieci i młodzież przed zaburzeniami psychicznymi, takimi jak uzależnienia? Odpowiedzi udzieliła psycholożka i psychoterapeutka dr Katarzyna Wiecheć podczas swojego wystąpienia w ramach czwartej konferencji z cyklu „Dziecko → Nastolatek → Dorosły” poświęconej ciału i seksualności człowieka. Ten cykl spotkań zatytułowano Moje ciało – mój dom. O różnych obliczach cielesności na różnych etapach życia. Spotkanie odbyło się w ramach czwartej konferencji z cyklu „Dziecko → Nastolatek → Dorosły” poświęconej tematyce " Moje ciało – mój dom. O różnych obliczach cielesności na różnych etapach życia". Konferencja organizowana przez Wydział Psychologii i Prawa Uniwersytetu SWPS w Poznaniu przy współpracy z Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Poznaniu, Środowiskowym Centrum Zdrowia Psychicznego oraz Centrum Badań nad Rozwojem Osobowości Uniwersytetu SWPS, współfinansowana ze środków budżetowych Miasta Poznania oraz Samorządu Województwa Wielkopolskiego. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

Każdemu zdarzyło się pewnie raz czy dwa zarwać noc, takie sporadyczne epizody, zwłaszcza w młodym wieku, nie mają zazwyczaj poważnych konsekwencji. Co innego długotrwałe niedosypianie, które może mieć negatywny wpływ na nasze funkcjonowanie w krótszej i dłuższej perspektywie. Nie bez przyczyny mówi się, że sen jest fundamentem zdrowia. Regeneruje organizm, wzmacnia odporność, stabilizuje gospodarkę hormonalną. W czasie snu mózg przetwarza informacje, konsoliduje pamięć i usuwa toksyny. Natomiast jego niedobór prowadzi do osłabienia układu nerwowego, zaburzeń metabolicznych, a nawet – zwiększonego ryzyka chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, nadciśnienie czy depresja. Krótko mówiąc – sen to biologiczna konieczność, bez której organizm traci zdolność do prawidłowego funkcjonowania. Dlaczego sen jest tak ważny dla naszego zdrowia psychicznego i zdolności poznawczych? Jak wpływa na jakość naszych relacji? Co dzieje się z naszym organizmem na poziomie fizycznym, gdy nie zapewniamy mu odpowiedniej dawki regeneracji? Jak dobrze się wyspać? Jak powinna wyglądać higiena snu? Jakie towarzyszą temu mity? Trudno o bardziej uniwersalny temat. Tym kluczowym aspektem naszego życia zajęły się podczas rozmowy: psycholożka zdrowia dr hab. Marta Jackowska, prof. Uniwersytetu SWPS oraz psycholożka dr Anna Braniecka (prowadząca). Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

Wybór odpowiedniej metody terapeutycznej jest kluczowy dla skuteczności terapii. Poszczególne nurty terapeutyczne charakteryzują się różną metodyką, a ta powinna być dostosowana do rodzaju problemu, z którym przychodzi pacjent, typu jego osobowości oraz jego oczekiwań. Psychoterapia poznawczo-behawioralna to jedna z najpopularniejszych metod terapeutycznych. Jej celem jest zmiana sposobu myślenia i reakcji na określone bodźce, które prowadzą do trudności emocjonalnych pacjenta, a co za tym idzie – wyposażenie go w „narzędzia” do samodzielnego radzenia sobie z problemami. Czym dokładnie jest psychoterapia poznawczo-behawioralna i na czym polega jej skuteczność w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych? Co na temat efektywności terapii CBT mówią badania naukowe? Jakie najczęstsze mity są z nią związane? Jak wygląda jej zastosowanie w terapii dzieci i młodzieży? Kiedy i dla kogo będzie najlepszym wyborem? Czy mogą się z nią wiązać jakieś zagrożenia? W jaki sposób technologia wpływa na dostępność i skuteczność CBT (przykłady aplikacji i narzędzi online)? Na te wszystkie pytania odpowiedzą – psychiatra, psychoterapeutka i superwizorka dr hab. Agnieszka Popiel, prof. Uniwersytetu SWPS, oraz psycholożka Zofia Szynal (prowadząca webinar). Nie zabraknie także informacji o praktycznych technikach CBT, które każdy może wykorzystać w codziennym życiu, by poprawić swoje funkcjonowanie. Kiedy zgłaszamy się do psychoterapeutki lub psychoterapeuty, chcielibyśmy mieć pewność, że metody i techniki, które nam zaproponują, są oparte na badaniach, a ich skuteczność w terapii konkretnego zaburzenia lub procesu psychologicznego została potwierdzona. I dlatego istotne jest, aby sięgać po psychoterapię, która opiera się na podstawach naukowych. O psychoterapii opartej na dowodach naukowych rozmawiamy w cyklu spotkań “Psychoterapia oparta na nauce”. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

Relacje z rodzicami kształtują naszą samoocenę, sposób budowania więzi i umiejętność radzenia sobie z emocjami. To w dzieciństwie uczymy się czym jest bliskość, bezpieczeństwo, akceptacja lub jej brak. Nic dziwnego, że w ramach procesu terapeutycznego często wracamy do tych fundamentów przyjmując, że nierozwiązane konflikty, emocjonalne zaniedbania czy szkodliwe postawy dorosłych mogą rzutować na nasze późniejsze wybory. Warto jednak w tym procesie zachować zdrowe proporcje, by z kolei nie wpaść w pułapkę obarczania rodziców winą za wszystkie życiowe niepowodzenia i nie zwolnić się z odpowiedzialności za własne życie. Zacznijmy więc od początku: Dlaczego podczas terapii rozmawiamy o rodzicach? Jakie nieadaptacyjne schematy powstają najczęściej w ramach kontaktów z rodzicami? Czy celem terapii może być poprawa relacji z rodzicem? Czy jest to trudne zadanie? Czy w czasie terapii relacje pacjenta z rodzicami mogą się pogorszyć? Co robić po zakończeniu terapii? Czy zdarza się, że pacjent decyduje się zakończyć relacje z rodzicami na skutek procesu terapeutycznego? Czy, a jeśli – tak, to jak rozmawiać z rodzicami o tym, co się dzieje podczas terapii? Czy dorosła osoba może przyjść na terapię razem ze swoim rodzicem? Temat, który dotyczy tak wielu z nas, rozwinęły podczas spotkania psycholożki i psychoterapeutki: Agata Muszyńska i Zofia Szynal (w roli prowadzącej). Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

Psychoterapia prowadzona przez osobę niekompetentną może mieć poważne konsekwencje dla pacjenta. Osoba, który zaufa takiemu terapeucie często nie tylko nie poprawia swojego stanu, ale wręcz naraża swoje zdrowie psychiczne na dodatkowe kłopoty. Wynikiem błędnie prowadzonej terapii bywa np. występujące u pacjenta poczucie winy z powodu własnych problemów i towarzyszący mu kryzys poczucia sprawczości, a stąd już tylko krok do zniechęcenia i utraty zaufania do wszelkich metod terapeutycznych. Dlatego tak ważne jest, by terapeuta miał odpowiednie kwalifikacje. Jakie wymagania dotyczące edukacji i certyfikatów stawia się psychoterapeutom pracującym w różnych nurtach? Jakie znaczenie w pracy psychoterapeuty mają – permanentne kształcenie zawodowe i superwizje? Dlaczego odpowiednie wykształcenie terapeuty ma zasadniczy wpływ na skuteczność terapii? O tym wszystkim, a także o etyce w zawodzie psychoterapeuty, opowie psychiatra, psychoterapeutka i superwizorka psychoterapii dr hab. Agnieszka Popiel w rozmowie z psycholożką Zofią Szynal (prowadząca). Kiedy zgłaszamy się do psychoterapeutki lub psychoterapeuty, chcielibyśmy mieć pewność, że metody i techniki, które nam zaproponują, są oparte na badaniach, a ich skuteczność w terapii konkretnego zaburzenia lub procesu psychologicznego została potwierdzona. I dlatego istotne jest, aby sięgać po psychoterapię, która opiera się na podstawach naukowych. O psychoterapii opartej na dowodach naukowych rozmawiamy w cyklu spotkań “Psychoterapia oparta na nauce”. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

Gwałtowne reakcje nieadekwatne do sytuacji? A może wręcz przeciwnie – brak reakcji i wycofanie w sytuacji, w której należałoby postawić granice? Każdy z nas ma określony mechanizm reagowania, ale nie każdy wie z czego on wynika i w jaki sposób na niego wpływać. Tymczasem proces głębszego zrozumienia siebie to najskuteczniejsza droga do trwałych zmian w sposobie myślenia, odczuwania i funkcjonowania w świecie. Terapia psychodynamiczna pomaga rozpoznać, a następnie zrozumieć tłumione emocje oraz inne nieuświadomione bodźce (także te z okresu dzieciństwa), które mogą wpływać na nasze dzisiejsze zachowania i samopoczucie. Celem terapii psychodynamicznej jest przepracowanie ukrytych mechanizmów psychicznych. Czym terapia psychodynamiczna różni się od innych metod terapeutycznych? Jak rozwijał się ten nurt i jakie są jego korzenie? Co na temat skuteczności tej terapii mówią badania naukowe? Do kogo jest skierowana i jakie trudności pomaga pokonać? Temat przybliżą psycholożki i psychoterapeutki: dr Marta Porębiak oraz prowadząca webinar Zofia Szynal. Kiedy zgłaszamy się do psychoterapeutki lub psychoterapeuty, chcielibyśmy mieć pewność, że metody i techniki, które nam zaproponują, są oparte na badaniach, a ich skuteczność w terapii konkretnego zaburzenia lub procesu psychologicznego została potwierdzona. I dlatego istotne jest, aby sięgać po psychoterapię, która opiera się na podstawach naukowych. O psychoterapii opartej na dowodach naukowych rozmawiamy w cyklu spotkań “Psychoterapia oparta na nauce”. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

Żyjemy w świecie nieustannej stymulacji – media społecznościowe, reklamy, powiadomienia, szybkie tempo życia, zmuszają nas do przetwarzania ogromnej ilości danych, często nieistotnych lub sprzecznych. Tymczasem nasz mózg ewoluował w warunkach, gdzie istotne informacji sprowadzały się do np. śladów zwierząt czy zmian pogody, a ludzka uwaga skupiała się na bodźcach istotnych dla przetrwania. Także wzorce myślenia i podejmowania decyzji były dostosowane były do życia w małych społecznościach. W efekcie, mózg współczesnego człowieka jest stale przebodźcowany. Mechanizmy poznawcze starają się wprawdzie filtrować odbierane treści, ale nie zawsze robią to skutecznie. Efektem bywa przeciążenie poznawcze, które z kolei może prowadzić do podejmowanie błędnych, impulsywnych decyzji i wielu innych negatywnych konsekwencji. Jak ewolucyjne mechanizmy poznawcze wpływają na nasz sposób funkcjonowania we współczesnym społeczeństwie? Czy mogą prowadzić do napięć, polaryzacji i podatności na dezinformację? Na te pytania odpowie Anna Szala, badaczka zajmująca się psychologią ewolucyjną i społeczną. W swojej pracy bada m.in. wpływ tzw. „zewu chaosu” na preferencje polityczne w USA i Polsce, analizuje emocje towarzyszące procesom wyborczym oraz bada mechanizmy wpływające na przekazywanie sobie teorii spiskowych. Opowie również o roli mediów społecznościowych w radykalizacji poglądów oraz o tym, jak nasze pierwotne mechanizmy poznawcze mogą kształtować odbiór współczesnych wydarzeń. To wyjątkowa okazja, by spojrzeć na nasze codzienne wybory przez pryzmat ewolucji i lepiej zrozumieć, jak przeszłość wpływa na teraźniejszość. Spotkanie poprowadzi psycholożka dr hab. Aleksandra Szymków-Sudziarska. Organizatorami spotkań w ramach cyklu “Dni Darwina” są Centrum Badań nad Biologicznymi Podstawami Funkcjonowania Społecznego, Polskie Towarzystwo Nauk o Człowieku i Ewolucji (PTNCE), Wydział Psychologii Uniwersytetu SWPS w Sopocie oraz Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche

Karol Darwin, twórca teorii ewolucji, uważał język za jedno z najważniejszych osiągnięć ludzkości, porównywalne z odkryciem ognia. Język rozumiany jako system komunikacyjny, na który składają się gramatyka i symbole, jest unikalną cechą gatunku ludzkiego, żadne inne zwierzę nie komunikuje się w taki sposób. Jednocześnie, geneza naszego języka to jedna z największych zagadek naukowych. Chociaż istnieje wiele teorii, naukowcy wciąż nie mają jednej, ostatecznej odpowiedzi na pytanie, jak dokładnie powstał język ludzki. Dlatego wielu współczesnych badaczy, jak choćby – brytyjski kognitywista Simon Kirby czy Duńczyk Morten Christiansen (obaj znani ze swoich badań nad ewolucją języka), sądzi, że wyjaśnienie mechanizmów powstania ludzkiego systemu komunikacji to jedno z największych wyzwań współczesnej nauki. Skąd wzięły się języki? Jak ludzie zaczęli porozumiewać się za pomocą znaków i symboli? Odpowiedzi na te m.in. pytania szukali badacz i językoznawca dr Marek Placiński oraz naukowczyni Zofia Szynal (prowadząca). Podczas rozmowy przeanalizowali także semiotykę eksperymentalną – dziedzinę, która bada, w jaki sposób ludzie tworzą i interpretują znaki w kontrolowanych warunkach eksperymentalnych. Dzięki takim eksperymentom naukowcy mogą śledzić procesy komunikacyjne w czasie rzeczywistym i lepiej zrozumieć, jak powstają i zmieniają się systemy językowe. Prowadząca odwołała się także do badań prowadzonych przez Centrum Badań nad Ewolucją Języka, które pokazują, jak proste gesty i dźwięki mogą przekształcić się w złożony język, oraz – co nam to mówi o ewolucji ludzkiej komunikacji. Organizatorami spotkań w ramach cyklu “Dni Darwina” są Centrum Badań nad Biologicznymi Podstawami Funkcjonowania Społecznego, Polskie Towarzystwo Nauk o Człowieku i Ewolucji (PTNCE), Wydział Psychologii Uniwersytetu SWPS w Sopocie oraz Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS to projekt popularyzujący wiedzę psychologiczną na najwyższym merytorycznym poziomie oraz odkrywający możliwości działania, jakie daje psychologia w różnych sferach życia zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Projekt obejmuje działania online, których celem jest umożliwienie rozwoju każdemu, kto ma taką potrzebę lub ochotę, niezależnie od miejsca, w którym się znajduje. Więcej o projekcie: https://web.swps.pl/strefa-psyche