453 – 75 jaar Volksrepubliek China, waar is het feestje?

Ineens zijn ze terug. Van nooit weggeweest. Bufferstaten. Stootkussens gevuld met volkeren Allerlei politici en commentatoren vinden er van alles over. BBB ziet dit helemaal zitten als oplossing voor Oekraïne. De PVV wil sowieso capituleren, al voor de eerste ronde van overleg met Vladimir Poetin. Voeg daar SP, JA21, FvD, DENK en alle Putinversteher van AfD tot Viktor Orbán, Sahra Wagenknecht en Matteo Salvini bij en 'de bufferstaat' is op ieders lip. Maar wat is het eigenlijk?   Jaap Jansen en PG Kroeger belichten bufferstaten uit het verleden en heden. Waar en waarom ontstonden zij? Hoezo België? Waarom Noord-Korea? En welke vragen mogen de pleitbezorgers van buffers in Europa van 2024 eerst maar eens beantwoorden nu?   ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst met linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Bufferstaten als geopolitieke stootkussens zijn oeroud en soms opmerkelijk hardnekkig. Blijkbaar was het in vroeger eeuwen een succesmodel, zolang zij erin bleven slagen hun oppermachtige buren behendig uit elkaar te houden, te pleasen en veilige, handige transitzones te bieden. Europa kende een hele verzameling buffers en stootkussens tussen de twee Imperia van de Osmanen en Habsburg. Hun relatie met de Nederlanden was bovendien opmerkelijk. Met 'onze' Paus en 'onze' wijze vorstin.  De Sultan veroverde het reusachtige Constantinopel in 1453 en toen begon hij pas. Zijn geduchte legers rukten op over de Balkan, naar Griekenland en stonden al in 1529 voor de poorten van Wenen.  Dat bleek één belegering te ver en hij én de Habsburgse keizer kregen behoefte aan een arrangement dat beider veiligheid en dominantie kon garanderen. Zo ontstonden langs hun wapenstilstandszones allerlei statelijke en tijdelijke governance-varianten, die hen wapenstilstand verleenden én uitvalsbases voor eventuele, latere conflicten.   Jaap en PG nemen je mee naar wilde streken, krijgslustige stammen en handige khans en prinsen die tussen 1540 en 1914 die twee imperia koest hielden en bloedvergieten mitigeerden. De Kroatische cavalerie die berucht was om haar moed én modegeschiedenis schreef. Siebenbürgen, waar Duitse stadjes en boeren liever de Sultan als baas hadden. Walachije, waar Michaël de Dappere een epische held werd. Moldavië dat al bufferstaat was tussen de Mongolen en Byzantium toen Moskou nog maar een armzalig fortje was.   De lessen uit die historische tijden zijn puur machiavellisme, waarin ophef, diplomatie, 'raids' en afkoopsommen streden om de aandacht van grote heersers. Wie nu Orbán ziet opereren met keizerin Ursula II, ziet iemand geheel in die traditie van sluwe khans en omkoopbare vorsten in de oude, kleurrijke wereld waar Hongarije uit voortkomt.   Maar de ultieme bufferstaat in Europa was toch echt België. Ook dat land was een Habsburgs fenomeen waarin grote mogendheden elkaar op afstand wisten te houden. Hoe koning Willem I van de verenigde Nederlanden geen succes wist te maken, is dan ook extra pijnlijk. De Belgen wisten na 1830 op eigen kracht van die bufferstaat-functie en Brussel als keizerlijke stad wel weer een echt succes te maken.   Buiten Europa is de bufferstaat langer blijven bestaan als geopolitiek instrument. Libanon werd als Frans stootkussen geregeerd door de jonge generaal Charles de Gaulle. Nu betaalt dit cultuurhistorisch zo rijke, diverse land een gruwelijke prijs voor het verdwijnen van die bufferfunctie. Hoogst opmerkelijk is hoe Noord-Korea zich als dynastieke buffer ontwikkelde en de rol van Donald Trump daarbij.   Jaap en PG analyseren hoe de idee van Oekraïne en Moldavië als eigentijdse bufferstaten ontspringt aan diep koloniaal superioriteitsdenken. Geen wonder dat het Kremlin dit in Europa verspreidt.  De bepleiters daarvan mogen dan ook een hele serie vragen beantwoorden over hun ware motieven en de consequenties daarvan. Vinden zij het achteraf dus jammer dat er niet langer meer dan één Duitsland is, bijvoorbeeld?***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa373 - Nederland en België: de scheiding die niemand wilde242 - Adrianus van Utrecht, de Nederlandse Paus49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd391 - België wordt voorzitter van de EU. Waarom de Nederlanders hun zuiderburen nooit helemaal zullen begrijpen437 - Dwarse Viktor Orbán mag een half jaar Europa voorzitten. Gaat dat wel goed?63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang198 - De historie en de agenda van de nieuwe EU-voorzitter Slovenië77 - De Hollanders van de Balkan: PG introduceert EU-voorzitter Kroatië***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:20:05 – Deel 200:45:44 – Deel 301:27:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In het regeerprogramma van het kabinet-Schoof struikel je over het woord innovatie. 85 keer roepen ze deze totempaal aan, meer dan enig regeerakkoord ooit. Zelfs Arjen Lubach heeft het erover. Nu precies 25 jaar geleden vonden Frans Nauta en Joeri van den Steenhoven zulke holle praatjes bij weinig actie al hoogst irritant. Met Nederland Kennisland begonnen ze een kleine revolutie. Ze publiceren nu een essay erover. En met Jaap Jansen en PG Kroeger praten ze over toen en nu. En opnieuw: over de toekomst. Van Nederland.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***In 1999 was Nederland erg zelfgenoegzaam. "Het geld klotste tegen de toonbank", schampert Frans Nauta, maar het toekomstbeeld van ons land was laagwaardig. Men zette in op 'dozen schuiven' van Rotterdam naar Duitsland, de Betuwelijn, Mainports, een vijfde baan bij Schiphol. Joeri van den Steenhoven dook met hem in de data. "We schrokken ons wild. Onderwijs bleek hier gewoon middelmatig, R&D-investeringen waren laag, onze plaats tussen de slimme landen daalde gevaarlijk.”Het klonk gek, want: “Het onderzoek was wereldtop, universiteiten en hogescholen deden het uitstekend - daar lag het niet aan." Waaraan dan wel? Kennisland ging zelf op zoek. "We wilden niet de zoveelste denktank beginnen die rapportjes maakte. We wilden ook actief dingen in gang zetten." Digitale trapveldjes in achterstandswijken, de Kafka Brigade tegen gekmakende bureaucratie. En kijken waar in de wereld het wél lukte met een kenniseconomie.Frans Nauta en Joeri van den Steenhoven vertellen vol vuur over vele lessen die zij leerden en naar ons land vertaalden vanuit Finland – “Leraren kregen daar de ruimte voor hun vak en bleven permanent zélf leren” - en vanuit Silicon Valley, Japan, Canada en zelfs bij de startup scene in Nepal. Het verhaal van Geoffrey Hinton - een nogal aparte geleerde in Toronto waar, dacht men toen, nooit iemand iets van zou horen - is er emblematisch voor. Vorige week won hij de Nobelprijs. Van den Steenhoven kan precies vertellen hoe dat kwam.Het tweede kabinet-Balkenende omhelsde de thema's 'kenniseconomie' en 'leren van Finland'. Nauta werd de eerste secretaris van Het Innovatieplatform. Zijn Haagse avonturen leverden veel schrammen op, maar feit bleef dat hun thema kreeg perspectief, 'kennis' werd breder en dieper begrepen.Het is veel meer dan knappe koppen knuffelen. Mbo is cruciaal. Maar zeker ook hbo, startups, praktijkgericht onderzoek, Leven Lang Ontwikkelen, slimmer mkb en ambitieuze steden en regio's als Brainport Eindhoven, Twente en Amsterdam. Een spectaculair beleidssucces als Platform Bètatechniek bewees hoeveel hier met durf gerealiseerd kon worden. Maar ook hoe zoiets dan een beetje blijft hangen.Lessen hoe het nóg beter had gekund blijven na 25 jaar knagen. In Finland zijn de lijntjes kort, in Nederland loop je vaak vast in ‘bestuurlijke spaghetti’. Nederland kiest nooit radicaal. Stevige instituten de ruimte te geven in plaats van tijdelijke projecten - dat durven we zelden. Nauta zag hoe het DARPA-concept in Amerika - dankzij de Spoetnik-paniek - daar wel in slaagde.De kabinetten-Rutte voerden vaak uitstelbeleid. "En als je dingen voor je uitschuift, komt het moment dat ineens alles tegelijk moet; dat een crisis je overvalt. Haast is dan duur, inefficiënt en nooit erg leerzaam”, moppert Nauta. Liefst ziet hij een Deltaplan komen voor de 'valorisatie' van kennis naar de grote vraagstukken van economie en samenleving. En dat plan mag net als toen in Zeeland ook 30 jaar tijd kosten. Het kabinet-Schoof draait hier de klok juist terug.Het eerdere succes met het onderwijsniveau zien Nauta en Van den Steenhoven in rap tempo wegzakken. "Dat dit geen loeiend alarm doet klinken is onbegrijpelijk." Intussen worden hbo, universiteiten, R&D en LLO met mooie woorden bediend, terwijl hun kas leeggeroofd wordt. "Groot denken durft men niet." Heel anders dan in Europa. Van den Steenhoven vertelt hoe Kennisland daar 'opschaalde' met de vergelijkbare club the Lisbon council.Enthousiast herkent hij veel van die ideeën in het rapport-Draghi. Daar snel op insteken biedt juist Nederland enorme kansen. Met ASML, met de ruimtevaart rond ESTEC – ‘de grootste nooit aangeboorde bron van groei in ons land’ - met Leiden Bio Science en Wageningen heeft Nederland goud in handen. Maar net als dat edele metaal moet je dat dan wel actief bewerken.Draghi en Kiezen voor later: de vier scenario's van het CPB dwingen hoe ons te doen wat we in Nederland graag vermijden. Kiezen. En de vergrijzing doet dat niet minder. Want met veel meer ouderen zullen jongeren en andere nieuwkomers productiever moeten zijn, willen we het welvaartsniveau en de leefbaarheid voor iedereen op peil houden. Nauta vertelt hoe hij daar al mee bezig is in Japan. En oh ja – Mario Draghi mag bellen, als hij hulp nodig heeft.***Verder lezenFrans Nauta & Joeri van den Steenhoven - Nederland als kennisland: 25 jaar onderweg***Verder luisteren446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd78 - Roberto Viola: Shaping Europe's Digital Future381 - Het Betrouwbare Bronnen Kenniscoalitie debat 2023371 - Banen op zoek naar mensen. Hoe in Europa bedrijven en beroepsonderwijs intensief samenwerken324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?278 - Frans Leijnse over de belabberde staat van ons onderwijs en hoe je dit oplost216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten201 - Het geheim van het hbo-succes183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei227 - Structureel extra investeren in onderzoek en ontwikkeling helpt de Nederlandse economie enorm vooruit126 - De kracht van hoger onderwijs379 - Migratie: het werkelijke verhaal154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'137 – Joeri van den Steenhoven: maak het Groeifonds slimmer, beter en doeltreffender47 - Harvard-topman Richard McCullough bezorgd over wetenschap in VS en Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:30:00 – Deel 200:45:28 – Deel 301:33:36 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het contrast kon nauwelijks groter. Op 1 oktober 2019 was heel Beijing een feestelijk podium voor de nationale show van Xi Jinping. Hij hield de grootste militaire parade in de geschiedenis van de Volksrepubliek.Vijf jaar later, op 1 oktober 2024, sprak hij een strak geleide ontvangst toe in de Grote Hal van het Volk. De speech was onthutsend. Hij maande iedereen streng ‘de kerntaak van de communistische partij, het algehele leiderschap en het gezag van het Centraal Comité overeind te houden’. En de komende decennia zouden bol staan van ‘moeilijkheden en uitdagingen, stormen en tegenslagen’. Waarom deze angstige visioenen? Waarom hees hij de stormbal?Jaap Jansen en PG Kroeger schetsen hoe China in deze 75 jaar grootse en gruwelijke tijden doormaakte en wat de erfenis van het communistisch bewind voor de toekomst lijkt te zijn. Wat doet Europa met die lessen? Bieden die naast waarschuwingen ook kansen?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze afleveringen vind je hier***In 1949 overwon de rurale revolutionair Mao Zedong het autoritaire bewind van de Kwomintang. Dat vluchtte naar het eland Formosa en groef zich daar in. Op 1 oktober riep hij de Volksrepubliek uit vanaf een balkon dat uitkeek over een miljoen mensen op het Plein van de Hemelse Vrede.Mao had moeten gehoorzamen aan Jozef Stalin. Diens strategie voor de verovering van de macht was de juiste gebleken. Hij was daar ondankbaar en vernederd door. Op Stalins 70e verjaardag was Mao een geprikkelde eregast.   Na Stalins dood claimde Mao het ideologisch leiderschap van de communistische wereld. Het zorgde voor steeds meer haat en nijd met het Kremlin en in 1969-1970 tot een heuse oorlog langs de eindeloze grenzen in Siberië en Mongolië.    Net als Stalin voerde Mao reusachtige ideologische campagnes die China op zijn grondvesten deed schudden. Van een massamoord op mussen tot de verwoesting van de Tibetaanse cultuur, heel de Chinese landbouw en zelfs zijn eigen partij. Hongersnoden, burgeroorlogen en repressie domineerden zijn politiek.   Geopolitiek was zijn plotselinge wending naar een alliantie met het Amerika van Richard Nixon en Henry Kissinger zowel een eigenzinnig 'theatraal knaleffect' als geniale manoeuvre. "China wil drie dingen", zei de Franse kunstenaar en filosoof André Malraux tegen Nixon: "Unité. Gloire. Dignité." Dat was inderdaad de kern van de nieuwe koers. Mao kon de effecten daarvan zelf niet meer realiseren. Hij overleed in 1976.  Zo begon een tweede Chinese revolutie, een in fel contrast tot Mao's stalinisme en isolatie van de buitenwereld. Het nieuwe bewind van Deng Xiaoping verblufte de wereld. Hij brak ideologisch nóg radicaler met Moskou. Eenheid? Hij dwong Margaret Thatcher Hong Kong terug te geven aan China. Glorie? Hij vond dat juist een communistische economie ‘iedereen glorieus rijk moet maken’ en gooide zowel binnen het systeem als internationaal de luiken open. Waardigheid? Deng reisde als eerste over de hele wereld, sloot handelscontracten en werd als een gedurfd leider ontvangen en geëerd als de gelijke van Amerikaanse presidenten.   Visionair benadrukte hij de volgende strategische doelen. China zou in tenminste 25 jaar van een arm ruraal continent een industriële en technologische supermacht kunnen worden. Dat vereiste vrede met het Westen, lange termijn vriendschappen en massale investeringen en prioriteit voor onderwijs, wetenschap, creativiteit, ondernemerschap, technologie en innovatie. Met een krachtige, centrale sturing die daaraan toch wel ruimte gaf. "Wie een raam open zet voor frisse lucht weet dat er af en toe een bromvlieg binnenkomt."   Dengs transformatie van China kent in de wereldgeschiedenis geen gelijke. Hij verbond een ijzeren vuist met een open hand. Xi Jinping is zijn derde opvolger - zelf regelde Deng hoe dit vreedzaam geregeld moest worden - en leek hem te willen inruilen voor rolmodel Mao. Maar Xi ontdekt nu de grenzen van dit politiek model. Zijn strategie loopt vast door innerlijke tegenstrijdigheden. Demografisch krimpt China. De groei vlakt daarmee sterk af. Jeugdwerkloosheid en stokkende sociale mobiliteit verlammen Dengs lange termijn visie. De ambitie Amerika in te halen lijkt verdampt en dat verklaart die sombere, angstige visioenen in Xi's speech.   De COVID-19 epidemie was een existentiële schok die bewees dat het regime onmachtig was ondanks meedogenloze repressie. Voor het eerst waren er massale burgeropstanden. In Beijing zijn bezoekers anno 2024 onthutst over de massale bewaking en dwingende cybercontrole op alles en iedereen.   Xi ziet hoe het Westen het vertrouwen in China verloor en heeft daar geen echt antwoord op. Hij ziet ook dat politieke steun voor vazal Poetin een hoge economische en financiële prijs dreigt te krijgen. In Europa waait intussen met het rapport-Draghi een andere wind, net als in Japan, Korea, en bij Joe Biden en Kamala Harris. En Donald Trump was al grillig: “China bad!”   Nederland speelt hierbij een opmerkelijke rol. Zeker ook als thuisland van ASML. Binnen de EU wil het kabinet-Schoof een actieve aanpak met gelijkgezinde lidstaten om de banden met China niet helemaal te verbreken. De uitingen van minister Dirk Beljaarts (Economische Zaken) zijn in elk geval helder: hij volgt de bewust constructief-gematigde China-politiek van Angela Merkel. 'Wir schaffen das' als het PVV-motto. Wie had dat zien aankomen?***Verder kijkenChina Holds Concert to Mark 75th Founding Anniversary of PRCXi Jinping Hosts Grand Reception in Beijing on the Eve of China National Day"The People Are the Heroes Now" & "News Has a Kind of Mystery" - Nixon in China (2011 NY Met Opera)Mao attends Stalin's 70th birthday celebration (1949)***Verder luisteren446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd306 - De gevoelige geopolitieke relatie met China299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China250 - Nixon in China: de week die de wereld veranderde225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht220 - China's nieuwe culturele revolutie58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi30 - Rob de Wijk: het gevaar van China en Trump ** PG: Baudet, Delors en Thatcher25 - Kim Putters: Smeulende kwesties in een welvarend land ** PG: Hoe China ondanks boycot toch zaken wilde doen met Nederland24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping10 - Bram van Ojik (GroenLinks) over onze relatie met China***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:58 – Deel 201:05:38 – Deel 301:48:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nu het kabinet echt is gaan regeren beginnen de politieke krachtsverhoudingen zich steeds helderder te manifesteren. Sinds de Algemene Politieke Beschouwingen ligt de vraag op tafel wie in de coalitie de agenda bepaalt, de koers uitzet en beslissingen finaliseert. Is dit premier Dick Schoof of de fractieleider en enig lid van de grootste coalitiepartij, Geert Wilders?     De aangebrande reactie van Schoof naar D66-aanvoerder Rob Jetten in dat debat deed vermoeden, dat hier een staatsrechtelijk hot issue én open zenuw was aangestipt. Nu de premier keer op keer op die vraag van Jetten terug blijft komen, is er reden hier ook historisch nader in te duiken.    Jaap Jansen en PG Kroeger bezien hoe Schoof op zijn plek terecht kwam en de ongebruikelijke aard daarvan. Ook kijken ze naar het leiderschap bij eerdere minsterpresidenten, van Joop den Uyl tot Mark Rutte.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Als Schoof - zoals in het AD - zegt dat ieder kind weet dat de premier 'de baas' is, botst hij direct op de reden waarom NSC überhaupt aan deze coalitie wilde beginnen. Pieter Omtzigt verkoos een grijzige ‘anti-Rutte' naar het Torentje te sturen. Daarom mocht Wilders geen premier worden en was Ronald Plasterk voor hem al snel onacceptabel. Precies hierom ontzegt Geert Wilders de duiding van 'de baas' aan Schoof.Op twee terreinen dwingt hij het kabinet dit te erkennen. Binnen de coalitie en op het internationale toneel. Een tweet van Wilders over een wenselijke moord op Ayatollah Khamenei volgde op Schoofs borstklopperij over de zware rol van ons land in de wereld, zoals 'de lijn met Iran' zou bewijzen. Enige kans op een diplomatieke rol was daarmee voorbij. Schoof en minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken) zwegen bedremmeld.     Dat gebeurt ook op het Europese vlak. Zowel de opt-out brief van minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie) aan de Zweedse Eurocommissaris, de intensieve relaties met Viktor Orbán als de ontmoeting met Volodymyr Zelensky in Como onderstrepen dat de PVV een eigen, ongecoördineerd buitenlands beleid opeist.    In New York bleek zelfs dat Schoof en minister Reinette Klever (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp) allerminst met één mond spraken rond het grote thema van de VN-duurzaamheidsdoelen.Premier Schoof merkt hoe Wilders' claim zélf de baas te zijn, zijn eigen rol en functioneren ondermijnt. PVV-bewindslieden mag of kan hij feitelijk niet corrigeren bij de ene na de andere faux pas. Hoe Habtamu de Hoop (GroenLinks-PvdA) de ‘minder, minder’-strapatsen van staatssecretaris Chris Jansen (Infrastructuur) fileerde, toonde de onmacht van de premier in al zijn pijnlijkheid.     Dit verklaart de opmerkelijke gang van zaken rond samenkomsten van bewindslieden. De bijeenroepingsmacht en agendabepaling door de premier staan nu op het spel. De Ministerraad verplaatsen naar maandag na een EU-top is geen signaal van kracht, maar van verlies van greep. Schoof vertrouwt blijkbaar zijn eigen vicepremiers niet.     In de politieke geschiedenis is dit wantrouwen niet nieuw. Vraag de VVD maar naar de Lubbersjaren! Maar ook twijfel aan 'de regie' door een premier niet. Vraag maar aan Jan Peter Balkenende - hoewel juist hij beslist niet op Schoof lijkt.    Bij Wim Kok en Ruud Lubbers werd om heel verschillende reden nimmer getwijfeld aan de vraag wie 'de baas' was. Lubbers zou later schilderen welk inzicht hem als minister-president ertoe bracht regelmatig ‘buiten de lijntjes te kleuren’.Zou Schoof zijn soevereiniteit als premier willen markeren, kan hij de PVV-leider funest beschadigen. Hoe? Door af te treden. Wilders vindt dan wellicht niemand nog die premier wil zijn. En Omtzigt zal hem niet meer kunnen helpen.    ***Verder luisteren448 - Premier zonder kompas442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen436 - Nieuwe bestuurscultuur: de Tweede Kamer is alvast begonnen433 - Op weg naar het bordes428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider383 - De merkwaardige campagne van 2023 en de machtspositie van de Nederlandse premier420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:04 – Deel 200:59:05 – Deel 301:21:25 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Bondsrepubliek Duitsland bestaat nu 75 jaar als vrije, democratische republiek. 35 jaar geleden viel bovendien de Muur en dit maakte álle Duitsers vrije burgers. Die vrijheid, democratie en de veel geroemde Grundgesetz die daar het fundament voor legde, vieren de oosterburen op 3 oktober. Dat doen ze als altijd ingetogen en - zeker nu - niet zonder zorgen. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in die historie en haar verrassende actualiteit, ook voor Nederland trouwens, het buurland met de radicaal-rechtse PVV als grootste partij in de regering. Hun gast is de liberale Bondsdag-veteraan Otto Fricke.Even vurig als zelfkritisch zegt hij: "Trots ben ik op die oostduitse burgers van 1989, niet op ons Wessis. Zíj maakten toch maar die vreedzame revolutie, aan ons lag dat echt niet."  ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen kun je meedingen naar het jubileumboek van de Vereniging Eigen Huis: De kracht van samen. Wil je hiervoor in aanmerking komen, stuur dan een mailtje aan betrouwbarebronnen[ad]dagennacht.nl met je naam en volledige postadres.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De komst van de democratie tussen Stunde Null van verwoesting en massale vlucht in 1945 en een broos begin in 1949 is een fascinerend verhaal. Men begon regionaal en er bleek toch nog veel democratisch besef en nieuw idealisme aanwezig dat de nazigruwelen had overleefd. De bezettingsmachten bouwden daar wat aarzelend op voort. Jaap en PG lichten bijzondere rollen uit van mensen die bij ons bijna niemand kent, maar voor de Duitse geschiedenis werden het iconen. De econoom en socioloog Alfred Müller-Armack bijvoorbeeld. Deze CDU-denker muntte al in 1946 het begrip en de filosofie van die Sozale Marktwirtschaft. Nog dezer dagen onderstreepten Ursula von der Leyen en Mario Draghi hoezeer dit beginsel het fundament is van de interne markt en het Europese model van economie en samenleving. Of denk aan Carlo Schmid. Een boeiende man. Geboren in Frankrijk, vooral een literator, vertaler van Baudelaire én Machiavelli. Hij werd voor de SPD een soort 'proto-premier' van het zuidelijke Württemberg. Van daaruit kon hij als creatief oliemannetje een brug bouwen naar Konrad Adenauer, diens CDU en de liberalen. Zijn vondsten bij de neteligste kwesties in de nieuwe grondwet schreven staatkundige geschiedenis.Zeker zo onbekend, maar cruciaal was de George Washington der Duitsers, hun eerste president. Dat werd Theodor Heuss, liberaal geestverwant van Otto Fricke, die dan ook kleurrijk over hem vertellen kan. Juist ook over de bittere lessen die hij uit het mislukken van 'Weimar' moest trekken, ook uit zijn eigen fouten.  Heuss was joviaal, stond dicht bij de mensen en was intellectueel bepaald niet de mindere van machtsmens Adenauer. Samen moesten zij ontdekken hoe die nieuwe democratie evenwichtig, permanent en vitaal kon worden. "We zochten zeker in die beginjaren naar just leaders, leiders die zich de juiste man op het juiste moment konden tonen. Adenauer was dat natuurlijk helemaal en voor Heuss gold dat in zijn veel subtielere politieke rol net zo. Het fundament dat zij legden, de trias politica, is stevig en tegelijk staat het steeds weer op het spel. Nu ook weer. Kijk hoe de AfD in de eerste sessie in Thüringen van het nieuw gekozen parlement al bij het begin deze ging aantasten. Ik waarschuw meteen!" zegt Fricke. "Niet iedere AfD'er of elke AfD-kiezer is een nazi, maar ze bewezen direct dat hun methodes identiek zijn." Fricke vertelt heel persoonlijk hoe zijn grootouders en ouders moesten leren wennen aan zo'n andere, vrije samenleving. Over "was damals war" zweeg men maar liever, men was bezig met overleven en daarna met genieten van das Wirtschaftswunder. Pijnlijke herinneringen en gesprekken kwamen na 1965 pas omhoog.  Zijn eigen liberale FDP onderging net zulke moeizame veranderingen. Ook zij moest ook de vrijheidsgedachte leren revitaliseren. Van nogal eenzijdig economisch naar een bredere visie, cultureler en socialer. Hoogtepunten noemt hij daarom de momenten dat de FDP het lef moest hebben de politieke tijdgeest te volgen én te helpen ontstaan. Zelfs met gevaar voor het eigen politieke leven, zowel in 1969 met Willy Brandt als in 1982 met Helmut Kohl. De neiging tot cultuurpessimisme zit ook weer een beetje in de worstelingen met het 'vieren' van 75 jaar democratie. "Wij hebben daarmee geen traditie ontwikkeld. Jullie hebben Prinsjesdag, de Fransen 14 Juillet. Wij zitten daar altijd wat mee." Juist daarom hoopt Fricke op een nieuw soort viering in 2025 bij het herdenken van 80 jaar bevrijding.***Verder luisteren444 - Het Oosten kiest, Duitsland siddert421 - Bewonderd en gevreesd. De memoires van Wolfgang Schäuble404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke366 - De zieke man van Europa: hoe komt Duitsland uit de economische verlamming?350 - 100 jaar Henry Kissinger314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld273 - Opnieuw actueel: 75 jaar Marshall Plan208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse Muur47 - Konrad Adenauer, de eerste bondskanselier***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:09 – Deel 200:56:38 – Deel 302:02:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het vergde een krachtenspel waarin politieke groepen, nationale belangen, frustraties en ijdelheden hun tol vroegen, maar daar is zij dan: de nieuwe Europese Commissie. Ursula von der Leyen kreeg haar team rond. Haar positie als aanvoerder van Europa is gevestigd.En nu? Wat gaan ze voor de Europese Unie doen? En voor welke EU? Wie zijn de nieuwe sleutelfiguren? Voor wie moet het kabinet-Schoof vrezen, waar schuilt het grootste gevaar? Jaap Jansen en PG Kroeger steken hun licht op aan het hof van Keizerin Ursula II!***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De worstelingen sinds de uitslag van de Europese verkiezingen van begin juni 2024 waren niet gemakkelijk, maar Ursula von der Leyen begon met een voorsprong die zij niet meer losliet. Haar EVP-geestverwanten wonnen, de concurrenten in het midden verloren. Ultrarechts viel uit elkaar met messen in de rug. De Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz waren binnenslands verlamd en beschadigd. De nieuwe Poolse regering van Donald Tusk stond sterker dan ooit en was haar bondgenoot.In dit 'driedimensionaal schaakspel' sloot Von der Leyen een onverwachte alliantie met de sociaaldemocratische leiders van Zuid-Europa. Daarmee contenteerde zij zowel de zuidvleugel als de S&D-familie naast die van haar EVP-vrienden. De Spaanse minister Teresa Ribera werd eerste vice-president en Portugals oud-premier António Costa volgde de verfoeide liberaal Charles Michel op. Iedereen blij? Nou nee.De Italianen, de Benelux en de Groenen moesten genadebrood eten. De Oostelijke lidstaten kwamen op volle kracht aan de bak. Grote verrassing is de 44-jarige Roemeense vice-president Roxana Mînzatu, die heel de 'menselijk kapitaal agenda' uit het rapport van Mario Draghi gaat trekken. Minstens zo verrassend was de zware post op financieel terrein van de Pool Piotr Serafin.Jaap en PG vertellen hoe Ursula von der Leyen met de pionnen van de Benelux speelde, ten koste van de Belgen. Wopke Hoekstra bleef lange tijd in onzekerheid. Zijn post kon op de valreep weleens naar een vrouw gaan! België kreeg een junior-portefeuille toegeschoven. De jackpot won Luxemburg met de grote landbouw-portefeuille voor de 42-jarige EVP'er Christophe Hansen, een multilinguïst en Juncker-achtige alleskunner en charmeur. Heeft Ursula hier haar kroonprins hier in stelling gebracht?Het Europees Parlement scherpt nu de messen. Jaap telt een stuk of negen kandidaten – want dat zijn het nu nog – die op hun tellen moeten passen. Er zullen vast een paar niet door de keuring komen. De Hongaar heeft zelfs een portefeuille gekregen - Gezondheid en Dierenwelzijn - die hem zeer kwetsbaar maakt.De inhoudelijke grondslag voor de commissarissen is overduidelijk. Dit is de Super Mario Commissie die zijn gedurfde, concrete rapport mag waar zien te maken. Spannendste aspect is Draghi's verrassende voorzet voor 'fiscale hervormingen'. Dit explosieve pakket is onverwacht in de portefeuille van Wopke Hoekstra beland. Moet de ooit zo kritische aanvoerder van de Noordelijke frugals nu Eelco Heinen en andere argwanende ministers van Financiën zien te overtuigen?De grootste explosie kwam te Brussel uit het kantoor van Macrons kandidaat Thierry Breton. Hoe bij heftige troebelen uiteindelijk niet hij, maar de rechterhand van de president Stéphane Séjourné naar Brussel ging is een verhaal op zich. Hij mag nu via Brussel de beschadigde 'As Parijs-Berlijn' repareren.Er zijn natuurlijk nog wel een paar zeer interessante nieuwe namen in de Commissie. Het Litouws zwaargewicht Andrius Kubilius voor Defensie en Ruimtevaart bijvoorbeeld. De Finse topvrouw Henna Virkkunen die de partner van ASML zal moeten worden. De brandschone Oostenrijker Magnus Brunner die Migratie gaat doen. De Zweedse Jessika Roswall die Nederland nodig heeft voor stikstof en water. Het kabinet-Schoof zal Europa weer voor zich moeten winnen.***Verder kijkenDe persconferentie waarop Von der Leyen de nieuwe Commissie voorstelde***Verder luisteren446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd437 - Dwarse Viktor Orbán mag een half jaar Europa voorzitten. Gaat dat wel goed?432 – Verkiezingen Europees Parlement 2024: het midden houdt stand429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben424 – Het Groot Europees Handelsdebat419 - Europa kán sterven - Emmanuel Macrons visie op onze toekomst407 - Cruciale Europese verkiezingen399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke378 - Dertig jaar na 'Maastricht' is Europa toe aan een nieuwe sprong voorwaarts371 - Banen op zoek naar mensen. Hoe in Europa bedrijven en beroepsonderwijs intensief samenwerken218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:45 – Deel 200:51:45 – Deel 301:24:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je kunt natuurlijk alles een 'crisis' noemen. Maar de wooncrisis is er een die bijna iedereen aan den lijve ondervindt. Wie kent er niet een jongere, een oudere vrouw, een gezin of een collega die wanhopig op zoek is naar een passend huis of appartement?Daarover kwam de Vereniging Eigen Huis bijeen in Amare in Den Haag. Het 50-jarig jubileum werd een moment van feest én alarmbel. Jaap Jansen en PG Kroeger waren er live bij en spraken over knelpunten en oplossingen met deskundigen en verantwoordelijken. PG: "In minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en ruimtelijke Ordening moet een beetje meer ome Joop; wat meer Den Uyl."***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Vereniging Eigen Huis en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! Als vriend maak je kans op een van de tien beschikbaar gestelde boeken over 50 jaar VEH.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***In het eerste deel van deze aflevering praten we met Cindy Kremer, algemeen directeur van de Vereniging Eigen Huis en met hoogleraar Peter Boelhouwer van de TU Delft hoe de nieuwe woningnood opgelost kan worden. Ze onttoveren veel legendes. Zo doet Nederland het zo slecht nog niet met de bouw van woningen. De durf om Vinex-wijken te bouwen leidde tot veel woongeluk. Maar juist nu stokt het groeitempo.Duidelijk wordt - ook vanuit de historie van 50 jaar geleden! - dat de vaak ongeziene factor van 'grond' en 'grondbeleid' voor de oplossing van de wooncrisis cruciaal is. Grond is er genoeg in ons land, maar het beheer en de prijs ervan hebben forse consequenties voor de aanpak van de wooncrisis.Zoals Cindy Kremer zegt, bijna elke 'crisis' slaat uiteindelijk neer bij de volkshuisvesting: stikstof, personeelstekorten, waterkwaliteit, sociale woningvoorraad, doorstroming, vergrijzing en migratie. Het is dan ook veel te simpel om alleen het mantra 'bouwen, bouwen, bouwen' als oplossing te presenteren, zegt Peter Boelhouwer. Een steviger regie van 'Den Haag' is onvermijdelijk.Hoe verknoopt de problemen vaak zijn, vertellen Carla Muters en Jelle Beemsterboer. Muters is voorzitter van de Nationale Hypotheek Garantie, een organisatie in het hart van de problematiek en de oplossingen. Het is een sociaal vangnet voor eigenaren met problemen en zorgt ervoor dat zij in crisistijd kunnen terugvallen op gerichte financiële ondersteuning. In de kredietcrisis redde dat vele duizenden gezinnen, waarbij de NHG tot het gaatje ging: het beschikbare vermogen raakte bijna op.De NHG is een typisch Nederlands instrument waarin de grondwettelijke zorgplicht van de overheid voor 'een dak boven het hoofd' concreet gerealiseerd wordt. Zo helpt de NHG ook bij het ondersteunen van verduurzaming.Het concreet vinden van locaties en het realiseren van woningbouw is het werk van de Noord-Hollandse gedeputeerde Jelle Beemsterboer (BBB). Juist deze provincie kent omvangrijke metropoolregio's en uitgestrekt landelijk gebied. Alles komt hier samen. Hij wordt er dan ook mee geconfronteerd dat al te simplistische gedachten over boeren, landschap, steden en natuur meer blokkeren dan helpen.Zo zijn er in Noord-Holland plannen voor wel 191.000 nieuwe woningen tot 2030. Maar papieren afspraken zijn nog geen concrete huizen. Met 'versnellingstafels' moet hij al polderend voortgang zien te boeken.Met het schrappen van OV-projecten als een verlengde Noord-Zuid Lijn bij Amsterdam of het schrappen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied brengt het kabinet-Schoof oplossingen niet dichterbij. De aangekondigde woningbouwtop met alle betrokken partijen kan dan ook wel eens een boeiende confrontatie van ambities en realiteitszin opleveren.***Verder luisteren422 - Een eigen huis, een plek onder de zon - woningnood toen en nu448 - Premier zonder kompas426 - Een doodgewoon meerderheidskabinet met een allesbepalende financiële plaat425 - Een oprecht akkoord415 – Klimaatbeleid: de inhaalslag van Nederland in Europa389 - De lange en hobbelige weg naar een klimaatneutraal Nederland379 - Migratie: het werkelijke verhaal351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar later338 - Hoe de stikstofcrisis de energietransitie vertraagt. En: wat intussen wél met sprongen vooruitgaat332 - De lange kleurrijke traditie van 'Boerenpartijen'***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:45:07 – Deel 201:03:10 – Deel 301:27:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het waren de eerste Algemene Politieke Beschouwingen van de Tweede Kamer met het nieuwe kabinet-Schoof. Er was een Regeerprogramma dat het Hoofdlijnenakkoord uitwerkte. Er was een Miljoenennota en er waren de begrotingen van alle ministeries. Alle reden een indringend debat op de inhoud toekomstgericht te houden. Maar het werd opnieuw een debat in chaos en verziekte sfeer. Jaap Jansen en PG Kroeger pogen licht in de duisternis te brengen over de vraag: wie ging waar de mist in en wie zag het scherp? Wat maakte die 'Brief aan de EU' zo explosief en volstrekt inhoudsloos tegelijk? En waar ging het twee dagen lang eigenlijk niét over?***🔋Sponsor van deze aflevering is Tibber. Opladen voor de toekomst met jouw thuisbatterij. Haal het maximale uit je huis met Homevolt van Tibber. Bekijk meer op Tibber.nl/homevolt.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Ten diepste is het probleem van dit kabinet dat het van niemand is. En premier Dick Schoof al helemaal niet. Zijn niet bestaande ‘mensbeeld’ waarnaar Pieter Omtzigt al vroeg bij de start blijkt nu de kern van het probleem.Jaap moet bij Schoof denken aan een ouderwetse jukebox. De vier coalitiepartijen hebben hun grammofoonplaten erin gestopt en die worden nu in willekeurige volgorde afgespeeld. Het is: men vraagt en wij draaien. De premier voegt er zelf niets aan toe. Hij heeft geen kompas.PG noteert dat Schoofs definitie van het premierschap nog het meest lijkt op de rol van ministers van vóór Thorbecke. Een ander - koning Willem I - bepaalde de Zeitgeist van het Bewind - ministers waren gedienstige bureaucraten zonder eigen huismacht, gezag of inhoudelijke visie.Opvallend hierbij is het gebrek aan finesse in zijn aanpak van het parlementair debat. Het was politiek adembenemend hoe Schoof handreikingen uit de Kamer bruusk de kop in drukte of kansen op nuttige steun bij CDA, ChristenUnie, D66 en anderen niet herkende en als ‘een pinkje’ wat hij bereid was te geven ridiculiseerde.De coalitie lijdt aan twee elkaar verstekende vacua: het leiderschap in het kabinet – in het buitenland denken ze dat Geert Wilders de premier is - en dat bij de fractie van NSC. Omtzigts invalster Nicolien van Vroonhoven verbijsterde – zowel toen ze politiek optrad als wanneer ze sprakeloos in haar bankje bleef zitten. Intussen kwam de metafoor van de 'vier pizzapunten' weer volop tot uiting. Zeer opmerkelijk was de profilering door VVD-leider Dilan Yesilgöz. Zij schoffeerde elk van de andere drie, maar deed dit politiek zeer behendig.Jaap en PG duiken in de achtergrondperikelen van de brief van minister Marjolein Faber aan de Europese Commissie. Het blijkt bij dat document volstrekt niet om inhoud of betekenis te gaan. De professionele reactie van de staf van Ursula von der Leyen was veelzeggend.Wie de lijst thema's die in dit ‘debat van het jaar’ geheel buiten beschouwing bleven langs loopt kan niet anders dan onthutst zijn. Van het grootste knelpunt - de massale tekorten aan personeel - tot de nieuwe rol van Mark Rutte in oorlogstijd, van de NSC-nota over bestaanszekerheid tot de uiterst labiele begrotingstoestand - het kwam niet of slechts procedureel ter sprake. En, opvallend: niemand agendeerde de HJ Schoo-lezing van Omtzigt!***Verder luisteren442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen436 - Nieuwe bestuurscultuur: de Tweede Kamer is alvast begonnen433 - Op weg naar het bordes428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider426 - Een doodgewoon meerderheidskabinet met een allesbepalende financiële plaat425 - Een oprecht akkoord420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd445 - Chaos en onrecht in het sociale stelsel443 – Negen premiers en een explosief Oranjehuis423 – Eerst zien, dan geloven – Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg over de controle op de rijksuitgaven379 - Migratie: het werkelijke verhaal344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn274 - Thorbecke, denker en doener***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:25 – Deel 201:04:35 – Deel 301:27:29 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ivo Daalder adviseerde president Bill Clinton over Europa; werd Barack Obama’s ambassadeur bij de NAVO en leidt nu de Chicago Council on Global Affairs. Een echte Amerikaan. Maar nu siddert hij bij de gedachte die bewuste keuze te laten varen en misschien wel terug te gaan naar Nederland. Hij kan niet anders, als Donald Trump terugkeert in het Witte Huis.Met Jaap Jansen en PG Kroeger praat Daalder over zijn geopolitieke belevenissen en de turbulente wereld van vandaag. Wat NAVO-partner Nederland betreft rekent hij op ‘the adults in the room’. Maar als Trump terugkomt? “Dan voelen Orbán, Wilders, AfD en mensen als Meloni en Fico zich gesterkt.”***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Atlantische Commissie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze BB bevat oa een advertentie van Bureau Vergezicht en van TibberHeb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Bill Clinton was de eerste president van na de Koude Oorlog. Met hem een beleid voor het nieuwe Europa ontwerpen was een avontuur in een onbekende wereld. Daalder vertelt kleurrijk over die ‘unieke relatie en nauwe vriendschap’ van Bill met Boris en Bill met Helmut. Jeltsin kon een nieuw Rusland bouwen nadat hij de Sovjet-Unie had opgeblazen. Maar wat moest daarna eigenlijk gebeuren? Het idee dat Rusland een samenleving, economie en machtsstructuur van eeuwen tirannie kende, die nu wel te managen zou zijn? Dat is een illusie. "Rusland is Rusland."    Hoe destijds de kernwapens en raketten in Oekraïne zijn 'weggewerkt' blijkt daarbij nú van essentiële betekenis. “Clinton was een binnenlandpresident, maar hij leerde het tijdens zijn ambtsperiode. Hij werd geconfronteerd met de wereld, met de realiteit.” Hij citeert Ruslandkenner collega Strobe Talbott die meteen al zag wie de nieuwe man in het Kremlin was: "Poetin kun je nooit vertrouwen."9/11 maakte een ruw einde aan de wereld van het ‘vredesdividend’ en wees naar nieuwe confrontaties van heel andere aard. Daalder vertelt fascinerend wat hij die dag meemaakte.De nasleep deed hem kiezen voor Barack Obama en níet voor Hillary Clinton. Hij noemt Obama een politiek talent van de buitencategorie, maar als president een solide middenmoter. Tijdens Daalders ambassadeurschap was de NAVO verstrikt in Afghanistan en Libië. En de confrontaties met Poetins Rusland werden steeds ruwer.     Obama’s cruciale relatie in Europa was Angela Merkel. "Er zijn berichten dat dit gebeurde," zegt Daalder droogjes over het afluisteren van haar smartphone. Amerika wilde dat Duitsland een veel grotere ging spelen, maar Merkel hield dat af. Daalder is heel benieuwd naar Merkels binnenkort te verschijnen reflecties op haar rol als wereldleider die Europa afhankelijk hield van goedkope energie uit Rusland en pal stond voor vrijhandel met China.Hij zag hoe Mark Rutte door MH17 fundamenteel veranderde. "Heel Europa ervoer die schok, maar nergens kwam het zo hard aan als in Nederland." Het maakt hem de geschikte man de NAVO te leiden: omdat hij consensus kan smeden maar sindsdien wel een glasheldere lijn heeft.Daalder benadrukt dat je Trump letterlijk moet nemen. Als hij zegt dat de NAVO dood is, dat hij één dag dictator wil zijn en na hem geen verkiezingen meer nodig zijn, dan nemen we dit maar liever bloedserieus. "Het is wat in de jaren twintig in Italië en later ook in Duitsland gezegd werd.”Ook de 'vredesregeling' die Trumps running mate JD Vance schetst voor Oekraïne moeten we volstrekt ernstig nemen. In 2016 dienden rond Trump nog de ‘adults in the room' van de klassieke Republikeinse partij. Nu zijn nog alleen maar sekteleden over.De toekomst van Kyiv, Europa en de Atlantische waardengemeenschap hangt nu af van de keuze die de kiezers maken in de buitenwijken van Milwaukee, Pittsburgh, Atlanta en Detroit.***Verder luisteren434 – Vier iconische NAVO-leiders en hun lessen voor Mark Rutte413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed361 - Vilnius, juli 2023: NAVO-top in het oog van de storm279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU441 - Extra zomeraflevering: boekenspecial! over Erik Larson - Demon of unrest (vanaf 00:23:15)276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug260 - De toesprakentournee van Volodimir Zelenski en de worsteling van de SPD met de erfenis van Brandt en Schröder253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt150 - De memoires van Barack Obama***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:30:46 – Deel 200:55:27 – Deel 301:21:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Emmanuel Macron stelde in april: “Europa is sterfelijk.” Het antwoord op die waarschuwende stelling komt nu van voormalig bankpresident Mario Draghi. Over zijn ambitieuze plan om de Europese productiviteit fors te verhogen zegt hij kort en goed: "Doe dit of het wordt een langzame doodsstrijd.”Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren Draghi's voorstellen en schetsten de impact ervan op ons land. Want als prominente EU-lidstaat en voorhoedeland in high tech en innovatie zal zeker Nederland aan de slag moeten met Draghi’s 170 concrete stappen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!De aflevering bevat onder meer een advertentie van Breinstein en van Tibber.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Meteen valt op: Draghi is erin geslaagd niet het zoveelste rapport te schrijven met veel visionaire beelden en taal en weinig concrete handvaten. Bovendien draait hij er niet omheen. Hij is de strenge bovenmeester die helder verwoordt wat niet goed gaat en flink huiswerk opgeeft.Voor de concurrentiekracht van de EU is van alles nodig en belangrijk - en daar heeft hij veel voorstellen voor - maar niets is zo wezenlijk als het menselijk kapitaal van de Europeanen. Onmiskenbaar bouwt Draghi hier voort op het initiatief van Ursula von der Leyen met haar Year of Skills 2023. Het opwaarderen van de capaciteiten en vaardigheden van alle werknemers staat centraal in het rapport.Daarbij wijst Draghi op de intrinsieke kwaliteit van de Europese kennissector. HBO, WO, R&D-instituten en bedrijven behoren tot de beste ter wereld. Maar het vertalen daarvan naar praktische toepassingen en de opschaling blijft steken. Juist hier zijn de VS en China Europa voorbijgeschoten.Zelfkritisch is het rapport. Ook over EU-regelgeving die voor het sociaal sturen van grote ondernemingen nuttig is, maar voor starters, mkb en nieuwe initiatieven ondoenlijk is te volgen. Dat helpt niet bij het waarmaken van de ambities tot het Co2-neutraal maken van de industrie en het klimaat- en energiebeleid voluit te richten op 'groene groei'.Opvallend is Draghi's felle oproep om nu toch eindelijk werk te maken van een Energie Unie – Jacques Delors deed het in 2010 in bijna dezelfde woorden in een vraaggesprek met PG! - en ook de Kapitaalmarkt Unie en andere wezenlijke aspecten van de Interne Markt concreet te voltooien. Defensie, ruimtevaart, de nieuwste vormen van high tech, niet is ontsnapt aan de scherpe blik van Super Mario.Ursula von der Leyen en de aanvoerders in het Europees Parlement lieten in hun reacties direct blijken deze heldere visie met zeer concrete stappen zeer inspirerend te vinden. De nieuwe Europese Commissie (waarvan de samenstelling volgende week bekend wordt) er een soort regeerprogram mee gekregen.Opvallend is de Duitse reactie. Minister van Financiën Christian Lindner (FDP) kwam al met een 'nein!' terwijl Draghi nog bezig was met zijn presentatie. De Duitse werkgevers daarentegen kwamen met groot applaus. Lindner zou dan ook eerder uit politieke zwakte dan vanuit kracht zo hebben gereageerd, analyseert PG.En Nederland? Jaap en PG zien een opvallende analogie. Premier Dick Schoof lijkt hier op Ruud Lubbers en vicepremier Wim Kok in november 1989. Toen viel de Muur en ging Europa over de kop, twee dagen nadat hun regeerakkoord rond was. Ook Schoofs regeerprogramma is met Draghi's document meteen achterhaald. Dit zal komende week bij de Algemene Politieke Beschouwingen tot heel wat ongemakkelijke discussies leiden. Het kabinet snijdt immers overal waar Draghi juist Europa wil aanjagen en kansen wil pakken. Als land van ASML en topsectoren van innovatie en R&D staat ons land hier in zijn hemd. Europees denkende partijleiders als Frans Timermans, Rob Jetten, Henri Bontenbal en Laurens Dassen kunnen het de premier lastig maken en tegelijk Wilders en de eurosceptici van BBB en NSC op de kast jagen. Schoof moet voorkomen dat het ook voor Nederland een langzame doodsstrijd wordt.***Verder lezenHet Draghi rapport***Verder kijkenPresentatie van het Draghi rapport***Verder luisteren435 - Klimaat en Groene Groei: Sophie Hermans heeft grote ambities, maar wordt het haar mogelijk gemaakt?432 – Verkiezingen Europees Parlement 2024: het midden houdt stand430 - Zes markante Belgische premiers (met Paul-Henri Spaak)429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben424 – Het Groot Europees Handelsdebat419 - Europa kán sterven - Emmanuel Macrons visie op onze toekomst416 - Nostalgie naar de E.E.G.415 – Klimaatbeleid: de inhaalslag van Nederland in Europa407 - Cruciale Europese verkiezingen399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke389 - De lange en hobbelige weg naar een klimaatneutraal Nederland378 - Dertig jaar na 'Maastricht' is Europa toe aan een nieuwe sprong voorwaarts371 - Banen op zoek naar mensen. Hoe in Europa bedrijven en beroepsonderwijs intensief samenwerken272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken223 - De degelijke daadkracht van Mario Draghi's Italië124 - 95 jaar Jacques Delors107 - Jean Monnet, de vader van Europa***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:25:30 – Deel 200:55:47 – Deel 301:32:20 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.