440 – De aanslag op vlucht MH17, tien jaar later

Toen de coalitie onder Schoof gereed was, viel één ding wel zeer op. Ondanks getetter van PVV en BBB tegen het klimaatbeleid van Rob Jetten in Rutte IV, bleef diens beleid grotendeels overeind. Het was de VVD die hier continuïteit had geëist. De liberalen zetten met Sophie Hermans zelfs een vicepremier op deze portefeuille.De VVD kwam van ver. Vanwaar deze bekering? En wat wil de VVD nu het Planbureau voor de Leefomgeving heeft berekend dat ‘het tempo eruit is’. Jaap Jansen en PG Kroeger praten anderhalf uur met Tweede-Kamerlid Silvio Erkens. En met Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie en met donaties van luisteraars. Word ook vriend van de show!Het gesprek vond plaats bij Mijnwater in Heerlen.Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand.com, met het verhaal over Maryam in Nairobi. gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN500 tijdens het afrekenen van je eerste investering om de garantie te activeren. De code is geldig tot en met 31 december 2024. Lendahand staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Silvio Erkens erkent dat de VVD-campagne van 2023 niet meteen opviel door een zwaar accent op duurzaamheid, klimaatvragen en energietransitie. Maar hij had niet voor niets over het ambitieuze pakket klimaatbeleid van Rutte IV onderhandeld. Daar staat hij nog steeds voor, zegt hij. “Voor burgers en bedrijven is helderheid over continuïteit van beleidsplannen essentieel. Zowel voor investeringen in grote transities, als voor de betrouwbaarheid van de overheid.”Erkens slaat piketpaaltjes voor inhoudelijk debat en concreet beleid. Hij onderstreept dat Sophie Hermans - zoals elke andere minister bij Schoof - 'moet leveren'. De VVD zit daar bovenop, belooft hij. De zorgelijke berekeningen door het PBL vereisen een duidelijk antwoord hoe Nederland zijn klimaatdoelen wél kan halen. Komend voorjaar moeten de extra maatregelen op tafel liggen, ondanks ‘ketelmuziek’ van BBB, die een pas op de plaats wil.Hij wijst erop dat de uitvoering van veel al vastgestelde plannen – bijvoorbeeld voor het elektriciteitsnet - stroperig en bureaucratisch gaat. Dat moet veel sneller. En Erkens is nog altijd voorstander van de verplichte warmtepomp, ook al glorieerde op dit punt Wilders.Hoe kun je versnellen als volgens het regeerprogramma 22% van de betrokken ambtenaren weg moet? Daar is Erkens duidelijk nog niet uit. De ministers moeten hier 'een visie' voor neerleggen, zodat de noodzakelijke experts niet verdwijnen.Olof van der Gaag hekelt het ‘zigzagbeleid’ van het kabinet-Schoof: wel de doelen handhaven, maar tegelijk op meerdere ministeries beleid in gang zetten of afschaffen wat dit bemoeilijkt. En grote industrieën als chemieconcern Dow, kunstmestfabriek Yara, Shell en BP hebben honderd projecten klaarstaan, maar wachten nog op afspraken. Hoe kom je dan snel tot groene industriepolitiek, waar bijvoorbeeld het Europese rapport van Mario Draghi voor pleit?Ondertussen schrijft Silvio Erkens ook nog initiatiefwetten en pleit hij vurig voor het snel bouwen van vier nieuwe kerncentrales en als het even kan ook nog kleintjes, bijvoorbeeld in Limburg. Als Kamerlid heeft hij zijn handen vol.***Verder luisteren435 - Klimaat en Groene Groei: Sophie Hermans heeft grote ambities, maar wordt het haar mogelijk gemaakt?425 - Een oprecht akkoord446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd454 - Hoe Nederland als kennisland steeds weer vastloopt in bestuurlijke spaghetti415 – Klimaatbeleid: de inhaalslag van Nederland in Europa389 - De lange en hobbelige weg naar een klimaatneutraal Nederland369 - Rob Jetten wil een ideeënstrijd rond het midden en een lossere verhouding tussen Kamer en kabinet358 - Ligt het ambitieuze klimaat- en energiebeleid op koers? Gesprek met Henri Bontenbal (CDA)338 - Hoe de stikstofcrisis de energietransitie vertraagt. En: wat intussen wél met sprongen vooruitgaat***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:57:01 – Deel 201:19:37 – Deel 301:30:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In onze serie '250 jaar Verenigde Staten van Amerika' is dit het moment om het leven en werk van die - letterlijk - grote man uit de achttiende eeuw te analyseren. Immers, George Washington (1732 - 1799) drukte een stempel op de Nieuwe Wereld als geen ander van die tijd. En zijn impact werkt door in onze tijd.Met Amerika-kenner Pirmin Olde Weghuis nemen Jaap Jansen en PG Kroeger je mee naar de wouden langs de Ohio-rivier, de salons van aristocratisch Virginia, een fort bij Pittsburgh, de Grondwet-conventie in Philadelphia, een chique buitenhuis in Mount Vernon en het centrum van de macht in de nieuwe Republiek, de werkkamer van de eerste president.   ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Washington was een kind van de Britse elite van zijn tijd. Hij ging niet of nauwelijks naar school, was autodidact en selfmade man. Al als tiener werd hij een avontuurlijk landmeter en verkenner voor beleggers in land en vastgoed in de wildernis west van de Appalachen.  Hij kende die streken als geen ander en werd een oorlogsheld als jong bevelhebber onder koning George II. Zijn dagboek van diens oorlog tegen Frankrijk en haar Indiaanse bondgenoten maakte de 22-jarige Washington een bestsellerauteur en internationale beroemdheid.Die faam zorgde er ook voor dat hij trouwde met de rijkste vrouw van Virginia en dus van heel het Britse koloniale rijk in Amerika, Martha Dandridge Curtis. Een echtpaar van krachtige, gelijkwaardige partners - en ook dat zou een stempel drukken op de cultuur en politiek van Amerika.    De nu rijke grootgrondbezitter was een slavenhouder, evenals zijn vrouw. Hij zou anders gaan denken over deze gruwel, maar dit nooit politiek uitspreken. In zijn testament liet hij al zijn slaven vrij, zij deed dat niet.   Washington was geen actief deelnemer aan het intellectuele debat over ‘vrijheid’ en de eigen identiteit van de Britse onderdanen in Amerika. Maar zijn opvatting was helder en overtuigend voor zijn nieuwe opdrachtgever, het Congres van de 13 koloniën. Dat benoemde hem tot opperbevelhebber in het verzet tegen de repressie door het leger van Koning George III.    Met zijn haveloze bende en vele tactisch omtrekkende bewegingen slaagde hij erin een veldslag tegen de professionals uit Europa te vermijden én de geestdrift te bewaren. De rol van Martha Washington en die van een kleurrijke, puissant rijke tiener uit de hoogste aristocratie in Frankrijk geven die jaren van nederlagen en strijd kleur. Uiteindelijk sneed de vloot van de Franse koning Lodewijk XVI de Britse troepen af van hun leveranciers en kneep Washingtons legertje hen fijn bij Yorktown in 1781. De jonge verkenner was Vader des Vaderlands geworden.Pirmin Olde Weghuis onderstreept met tal van voorbeelden hoe Washingtons politieke keuzes een gamechanger en rolmodel waren. Hij greep niet de macht, maar keerde huiswaarts. Hij zat de vergadering voor die een stevige grondwet moest formuleren en bleef onkreukbaar boven de partijen. Maar er kwam wel precies uit wat híj wilde.  Zo werd hij de enige optie om de nieuw bedachte leidinggevende functie te gaan bekleden. Hij is de enige president in de Amerikaanse geschiedenis die tweemaal op rij met algemene stemmen werd verkozen.   Jaap, PG en Pirmin trekken vier grote lessen uit dat eerste presidentschap, een ongekend experiment waarvan niemand - zeker George Washington zelf niet! - kon voorspellen dat het een succes zou worden of dat die nieuwe Grondwet en Republiek niet net als in Frankrijk in bloed gesmoord zouden worden. Die lessen zijn ook nu nog actueel.   1) Omring je met mensen die briljanter zijn dan jijzelf, maar die jouw gezag volstrekt erkennen. Er was geen twijfel dat mensen als Thomas Jefferson, Alexander Hamilton, James Madison en John Adams intellectueel veel meer belezen en gevormd waren, maar evenmin bestond enige twijfel dat zij Washingtons leiderschap hoogachtten.   2) Wees afstandelijk, bedachtzaam, onkreukbaar en nooit impulsief in beslissingen. Washington was werkelijk alles wat Donald Trump niet is. Hij verfoeide polariserende partijpolitiek. Jolige populariteit verachtte hij, hem aanraken was ongeveer het ergste dat je kon doen.   3] Vermijd in andermans oorlogen verzeild te raken, wees scherp op het nationaal belang van Amerika. Washington zag dat in die revolutionaire tijden weinig nodig was om speelbal te worden in de geopolitiek van Europa’s koloniale imperia. Hij keek decennia ver de toekomst in en voorzag dat andere jongeren als verkenners het 'Wilde Westen' zouden veroveren en exploiteren. Daarom was vrede noodzakelijk. Amerika zou in de komende eeuw zélf een supermacht worden, voorzag hij.4) Ken je beperkingen. Washington ging ervanuit dat hij na één termijn een ander zou laten voorgaan. Men smeekte hem vanwege het wereldwijd turbulente politieke klimaat toch aan te blijven. Hij zwichtte en bleef daadkrachtig een heldere koers varen, maar werd bezorgd bij de gedachte dat velen hem 'voor eeuwig' zouden willen handhaven. Dat zou allerminst 'republikeins' zijn! Om elke gedachte aan een derde termijn te verjagen publiceerde hij tijdig zijn afscheidsrede. Ook hiermee zette hij een politieke traditie.***Verder lezenRon Chernow – Washington, a lifeFull Text of The Federalist Papers***Verder luisteren281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies382 - 250 jaar Verenigde Staten: de Boston Tea Party en de rechtsbescherming van belastingbetalers in Nederland397 - Benjamin Franklin, Zijner Majesteits meest loyale rebel363 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! (oa over de biografie van George III door Andrew Roberts)121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika (oa over Martha Washington)115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens57 - Alexis de Tocqueville wilde Amerika begrijpen405 - De Amerikaanse democratie in gevaar: het gevecht tussen Biden en Trump289 - Donald Trump als gevaar voor de democratie - Joe Biden en zijn strijd voor de ziel van Amerika133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt (oa over de slavernij)En ook nog:359 - Nederland en de slavernij, 150 jaar na de afschaffing265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi385 - Jan de Koning en het verschil tussen een greppel en de laatste gracht***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:22:00 – Deel 200:54:00 – Deel 301:36:15 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De halve wereld was bijeen in Kazan. Waar? Ja, in de hoofdstad van het Russische Tatarstan aan de Wolga. De zestiende topconferentie van de BRICS bracht gastheer Vladimir Poetin samen met Xi Jinping, Narendra Modi, Recep Tayyip Erdogan en tal van leiders van het mondiale Zuiden en Oosten. Zelfs António Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, kwam zijn vredesboodschap brengen.Jaap Jansen en PG Kroeger verkennen de BRICS en al hun onderlinge spanningen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Poetin bracht zijn collega's van China, India en Brazilië bijeen in New York toen hij begon als president van Rusland. Hij was wél lid van de G8 en zij voelden zich door de Westerse machten buitengesloten. Zij kregen entree, hij kreeg status.in 2009 begon het pas echt. Na de inval in Georgië kon Rusland alternatieve diplomatieke podia en coalities goed gebruiken. Het Westen zakte weg in de krediet- en eurocrisis en Barack Obama trad aan. Daarmee leek de tijd rijp voor een gedurfd alternatief en rivaliserende aspiraties. De vier BRIC-staten kondigden de start van een nieuwe wereldwijde reservevaluta aan die 'divers, stabiel en voorspelbaar' zou zijn.China verbond Zuid-Afrika eraan zodat het 'BRICS' ging heten en de grootste economieën van de niet-Westerse continenten verenigde. Maar de concrete uitwerking in nieuwe mondiale instellingen bleek moeizaam en traag. De Nieuwe Ontwikkelingsbank, het vermogen daarvoor en het idee van een mondiale munt als concurrent voor dollar en euro werden al snel een strijdperk, waarin China domineerde.De nieuwe leider Xi draaide er niet omheen. Los van die bank - die in Shanghai moest komen! - begon hij zijn strategische droom van de Zijderoute buiten de BRICS om te realiseren. Vervolgstappen tegen Westerse dominantie klonken ambitieus - BRICS Cable voor onderzeese cybercommunicatie netwerken, een BRICS 'Erasmus' en R&D-alliantie - maar het bleven maquettes.De Covid-pandemie trof de nieuwe alliantie zwaar. Ze bleek een papieren tijger en premier Modi van India claimde nadrukkelijker een leidende rol, ook tegenover XI. Zuid Afrika sloeg een eigen pad in. Het nodigde tientallen naties uit, te participeren als een schil van belangstellenden zonder veel impact. De Saoedi's en Argentinië haakten al snel af. Gretig was vooral het geïsoleerde Iran.Nu het afgelopen week Poetins beurt was om gastheer te zijn, zag hij dit als buitenkans voor zijn zwaar gehavende rol en positie in de wereldgemeenschap. De keuze voor Kazan in Tatarstan was een mooie schaamlap voor wie feestjes in het Kremlin toch wat al te opzichtig zou vinden.Modi en Xi gebruikten de topconferentie voor hun bilaterale problemen. Na vijf jaar ijstijd bereikten ze een soort wapenstilstand in hun grensconflict op de gletsjers van de Himalaya.Poetins voorzet van een alternatief betalingssysteem dat het Westerse SWIFT zijn monopolie zou ontnemen klonk leuk: 'BRICS Pay'. Maar het land dat via Alipay zijn eigen burgers en buitenlandse gasten tot vazallen maakt, gaf niet thuis. Poetins verklaring na afloop was fascinerend.Vooral de 'sideshows' bepaalden de sfeer en uitkomsten van Kazan. Poetin zat voor, maar heerste niet. Er was wel een soort Olympiade met veel medailles, maar tijdens de top moest de Centrale Bank in Moskou ingrijpen om de roebel niet te laten klappen. Reken maar dat vooral Xi die coïncidentie nauwkeurig noteerde.De EU kreeg van zowel Erdogan als Servië's Aleksandar Vučić een impliciete waarschuwing mee uit Kazan. We zijn loyale partners, maar we hebben ook alternatieven als jullie ons niet laten meedoen. EU-handelspartner Viëtnam deed het subtieler. Het kwam graag voor het eerst naar de BRICS, maar besloot verder tot niets.Poetins persconferentie aan het slot was er een voor de fijnproevers. De BBC ontlokte hem een ellenlange tirade over hoe het Westen Rusland kleineerde, in de hoek dreef en zijn soevereiniteit als natie ondermijnde. Hij was even openhartig als gefrustreerd.Maar waarom Kazan? De fascinerende historie en cultuur van die stad vertellen hun eigen verhaal. PG herinnert aan het grote Moslimimperium wat daar tussen 700 en 1552 onder meer de bonthandel door heel Azië en Europa beheerste. Hoe Kazan door de Mongolen werd overheerst en in 1552 door Tsaar Ivan IV 'de Verschrikkelijke' belegerd en verwoest werd. Poetin wist wat hij deed.***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China455 - De bufferstaat als historische - maar ongewenste - oplossing voor Oekraïne253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft453 – 75 jaar Volksrepubliek China, waar is het feestje?306 - De gevoelige geopolitieke relatie met China220 - China's nieuwe culturele revolutie24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt409 - Nederland wereldwijd handelspartner, ook van communistisch Vietnam347 - Turkije: de belangrijkste verkiezing van 2023413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:28:18 – Deel 200:47:12 – Deel 301:20:31 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op 5 november kiezen de Amerikanen hun nieuwe president, de opvolger van Joe Biden. De hete fase van de campagne begint. Wordt het Kamala Harris of Donald Trump? Welke verrassingen en politieke manoeuvres wachten ons nog? Waarop moet je letten als de stembussen sluiten en het een doorwaakte nacht wordt? Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee langs momenten van grote historische betekenis en actuele controverse in de strijd om het Witte Huis.     ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***1] Deze campagne is uniek. Sinds Grover Cleveland is Donald Trump de eerste die echt kans maakt op een verlate tweede termijn. Cleveland was president van 1885 tot 1889 en nogmaals van 1893 tot 1897. Juist deze jaren van de late 19e eeuw blijken nu Trumps obsessie met ‘tarrifs' te domineren als panacee voor economie en begroting. Maar Cleveland is om nog heel andere redenen inspirerend.Joe Biden trok zich terug. Alleen Harry Truman en Lyndon B. Johnson maakten zo’n dramatisch gebaar. Maar het gebeurde nooit zó laat in de campagne. Niettemin laat Biden een indrukwekkende erfenis na. Hoe hij hiervoor geëerd werd in Berlijn sprak boekdelen.     Kamala Harris bleek de beste leerling van machtsdier Nancy Pelosi. Binnen 48 uur had zij de Democratische partij van binnenuit opgerold. Iedereen had het nakijken. Vooral Donald Trump.     Als de eerste zwarte vrouw die een grote machtspartij aanvoert, doet zij beslist niet wat verwacht werd. Haar campagne is allesbehalve 'San Francisco liberal'. Harris wil de middenklasse veroveren, ook die op centrumrechts.  Haar coalitie kent historisch gezien geen gelijke: van oude knarren Bernie Sanders en Dick en Liz Cheney tot GenZ-icoon Taylor Swift.     De peilingen zijn uniek. Want wat opvalt is: ze vallen niet op. Harris scoorde met de Convention en Tim Walz als running mate en sindsdien is het beeld bijna onbeweeglijk. 2] Waarop moet je letten de laatste tien dagen?     Tactische manoeuvres! Harris daagt de Republikeinen nu uit. Zij organiseert een rally in het hart van hun macht: de grootste stad van hun grootste staat, Houston in Texas. PG duidt de diepe symboliek - en het onbeschaamde lef - van deze stap naar het kiesdistrict van de legendarische Barbara Jordan.    Trump gaat vol op het orgel: “Tarief is het mooiste woord in het woordenboek.” Op alles van buiten komt strafport te liggen. En de surrogates van Harris lokken hem uit de temt om nog verder te radicaliseren. Onthutsend is hoe bij Trump elke zelfbeheersing verdwijnt. Hij verlies aan decorum.Alles komt neer op de mobilisering van de eigen achterban en het lokken van net die paar procent twijfelaars. Get Out The Vote! Daarom trekt Barack Obama naar hallen vol juichende studenten en Bill Clinton naar dorpshuizen en vergeten stadjes in het zuidelijke platteland.      3] Waar moet je op letten in de uitslagennacht?1) In North Carolina sluiten de stembussen al vroeg. Er zijn 16 ‘kiesmannen’ te winnen en dat is niet te versmaden. Biden won hier net niet, Barack Obama in 2008 net wel. Deze staat ondergaat fascinerende sociale en demografische veranderingen en de herverkiezing van de gouverneur is een rel die Trump lelijk kan beschadigen. Wint Harris hier, dan is race al bijna gelopen.     2] Pennsylvania is de grootste van de 'Blue Wall'-staten. Biden won hier met 50,01. Harris moet hier alles op alles zetten voor opkomstmaximalisatie. De 19 kiesmannen hier zijn essentieel. Philadelphia en Pittsburgh en hun uitgebreide voorsteden moeten het verschil maken.3) Arizona. Geen Republikein won na 1912 zonder deze staat te hebben veroverd. Biden haalde 49,4% en won. Alles draait om Maricopa County, waar 62% van heel die staat woont.4) Hillary Clinton vergat de voorsteden van Milwaukee, waarmee zij een ijzeren wet schond en de verkiezingen verloor. Doet Vladimir Poetin juist in Wisconsin Trump de das om? Gunnen de conservatieve Duitse vrouwen van Waukesha en Wauwatosa Harris de winst? Het was niet voor niets dat Liz Cheney daarom juist hier Kamala Harris vergezelde op een serieuze discussiemiddag over waarden en normen en de Grondwet!     ***Verder luisteren447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor405 - De Amerikaanse democratie in gevaar: het gevecht tussen Biden en Trump281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi206 - 'Aardverschuiving': Michael Wolff over Donald Trumps laatste dagen als president. En: zijn bezoek aan Mar-a-Lago202 - 4th of July: Joe Biden in het spoor van LBJ159 - Washington DC: na de afgang van Trump optimisme over Biden en Harris150 - De memoires van Barack Obama146 - Amerikaanse presidentsverkiezingen: de machtsoverdracht142 - De smerigste verkiezingscampagnes in de Amerikaanse geschiedenis133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen!121 - 4th of July special: Zakenlui als president van Amerika404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed377 - Golda Meïr, Israël, triomf en tragiek***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:26:24 – Deel 200:51:10 – Deel 302:04:15 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het gonst in Den Haag. Over asiel. Over Pieter Omtzigt. Over mest, over Dick Schoof, over Geert Wilders en wat al niet. Geruchten en veronderstellingen alom over een kabinetscrisis en wie die zou veroorzaken over wat. Intussen wil het met die ‘steile leercurve’ die premier Schoof voor zijn kabinet en zichzelf als wenkend perspectief zag niet erg vlotten. En ook dat verschijnsel is deel van de crisissfeer. Maar een kabinetscrisis? Nu al, na drie maanden?Jaap Jansen en PG Kroeger verkennen wat er schuilgaat onder de geruchten en verwachtingen van een spoedige ondergang van de ‘extraparlementaire coalitie’. Is er wel een crisis en welke dan? Ze ontdekken er zeven tegelijk, waarvan de oplossing voor de een de deconfiture van de ander is. Zeven crises die elkaar verergeren en blokkeren tegelijk.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand.com, met het verhaal over Oliva's naaiatelier. gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN500 tijdens het afrekenen van je eerste investering om de garantie te activeren. De code is geldig tot en met 31 december 2024. Lendahand staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***1] De asielcrisis wordt gekenmerkt door het ontstaan van een crisis binnen de ministerraad en bij de PVV omdat het niet lukt een crisis te krijgen die men vanzelfsprekend en noodzakelijk tegelijk vond. De echte crisis is het ontbreken ervan.Het kabinet verliest zich in semantiek over 'nood' of 'spoed', 'strengste ooit' of 'dragende motivering', maar slaagt er niet in die te definiëren en zelfs niet te verhelderen wat die motivering dragen zou.Binnen het kabinet functioneert een soort crisiscomité. Deze 'Stuurgroep Tactiek en Timing EU' blijkt niet te sturen en in Europa ontactisch en slecht getimed op te treden. Minstens zo opvallend is wie er in zitten en wie niet.2] De span of control van Geert Wilders is een tweede crisis binnen de coalitie. Zijn argwaan, autocratie en gebrek aan organisatie van zijn partij breken hem meer en meer op. De PVV-Kamerfractie disfunctioneert, die in het Europees Parlement laat Wilders nu al schieten. Zelf treedt hij op als semi-regeringsleider die met Viktor Orbán, Marine le Pen en anderen geopolitiek en 'Brussel-frustratie' poogt te bedrijven.Het aansturen van Schoof, de PVV-ministers en de anderen in de coalitie leidt tot fouten - Wilders moest zijn 'kanjer' Marjolein Faber zeer scherp corrigeren - en tot verdere centralisatie van alle beslissingen. Wilders treedt dan op als 'misthoorn'. Hij is nu met Nicolien van Vroonhoven en Schoof het 'Centraal Comité' voor de migratieperikelen. Hoezo 'extraparlementair regeren door experts'?3] Dick Schoofs leercurve is de derde crisis. Politiek ontbreekt het hem aan repertoire, zodat hij voortdurend vast zit aan dezelfde onmachtige reacties. Hoe Klever met haar 'Oeganda-plan' hem in Brussel voor gek zette is een luid signaal.Met name NSC wilde een vacuüm in het Torentje en Wilders wilde zélf de coördinerende rol van een premier kapen. Zij kregen hun zin met Schoof, maar betalen er een hoge prijs voor. Thatcher zei al: "Being in power is like being a Lady. If you have to say you are, you are not."4] Meest in het oog loopt de ambachtscrisis van het kabinet. De vier VVD-ministers blijven stil juist omdat hun competenties adequaat blijken. Bij de andere drie partners is het kommer en kwel. Faber is nu al oververmoeid, Judith Uitermark verlamt de besluitvorming, Femke Wiersma jaagt heel de Kamer tegen zich in ’t harnas, Agema vergist zich €300miljoen en Barry Madlener moet zijn hond uitlaten. Ongekend is de brief van de sg van Infrastructuur en Waterstaat aan zijn personeel over het gedrag van hun bewindsleden.5] Vertrouwen is er binnen het kabinet volop, bezweert Schoof. In de Kamer is het onderling vertrouwen binnen de coalitie onder het nulpunt gezakt. Een echte vertrouwenscrisis. Vooral de grilligheden en het leiderschapsvacuüm in NSC eroderen de afstemming binnen de alliantie. Het 'pizzaberaad' wordt keer op keer afgezegd. De oppositie weet er wel raad mee en lokt NSC naar haar kant, waarna die partij onder hoongelach van Wilders of BBB moet inbinden.6] NSC is een crisis op zichzelf, ook zonder de desastreuze peilingen. De partij versleet binnen een jaar al twee voorzitters en het boegbeeld is verzwakt en beschadigd. Omtzigt verloor in de zomer zijn greep op de gebeurtenissen, zoals bleek in de dagen voor Prinsjesdag. Zijn eigen team stuurde hem naar huis, ‘op doktersadvies’. Officieel heeft hij zich nog steeds niet ziek gemeld.De plannen van het kabinet zijn – ondanks Omtzigts niet te verteren bezwaren in het nachtelijk beraad op Financiën - op geen enkel punt bijgesteld. De NSC-ministers volgen VVD-bewindsman Eelco Heinen. Inval-aanvoerder Nicolien van Vroonhoven is in een extreem anti-extraparlementaire positie verzeild: met Wilders en Schoof moet zij de asielcrisis oplossen, terwijl de ministers buitenspel zijn gezet. Lukt dit niet, dan zal de PVV haar, Omtzigts bemoeizucht en de ongrijpbare NSC-Kamerfractie de schuld toeschuiven.7] Nóg een coalitiepartner glijdt allengs in een kabinet-bedreigende crisis. De BBB is in de Eerste Kamer heel groot, maar ook allesbehalve coherent. Senatoren overwegen bij hoofdelijke stemming dwars te gaan liggen. Daarmee wordt het onmogelijk de essentiële plannen van de coalitie met zekerheid door het parlement te krijgen. Hoe moet de BBB-partijleiding en premier Schoof hiermee omgaan?Zeven crises in plaats van één.In de echte wereld schreeuwen intussen échte crises om echte oplossingen en serieus strategisch handelen. Klimaat. Oorlog in Europa. En hét vraagstuk dat onze economie en onze welvaart bedreigt: het tekort aan personeel. Op een grote bijeenkomst van het bedrijfsleven met toppers van het beroepsonderwijs klonken daarover ernstige alarmsignalen. Bezuinigd wordt op precies die opleidingen en kenniscentra waar die tekorten aangepakt hadden kunnen worden.Crisis? What crisis!***Verder luisteren452 - Wie is de baas in de coalitie?448 - Premier zonder kompas442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider449 - De echte crisis is de woningnood446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd435 - Klimaat en Groene Groei: Sophie Hermans heeft grote ambities, maar wordt het haar mogelijk gemaakt?379 - Migratie: het werkelijke verhaal371 - Banen op zoek naar mensen. Hoe in Europa bedrijven en beroepsonderwijs intensief samenwerken304 - Waarom Nederland een Wet op de politieke partijen nodig heeft en wat we hierbij kunnen leren van Duitsland443 – Negen premiers en een explosief Oranjehuis***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:00 – Deel 201:16:00 – Deel 301:45:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ineens zijn ze terug. Van nooit weggeweest. Bufferstaten. Stootkussens gevuld met volkeren Allerlei politici en commentatoren vinden er van alles over. BBB ziet dit helemaal zitten als oplossing voor Oekraïne. De PVV wil sowieso capituleren, al voor de eerste ronde van overleg met Vladimir Poetin. Voeg daar SP, JA21, FvD, DENK en alle Putinversteher van AfD tot Viktor Orbán, Sahra Wagenknecht en Matteo Salvini bij en 'de bufferstaat' is op ieders lip. Maar wat is het eigenlijk?   Jaap Jansen en PG Kroeger belichten bufferstaten uit het verleden en heden. Waar en waarom ontstonden zij? Hoezo België? Waarom Noord-Korea? En welke vragen mogen de pleitbezorgers van buffers in Europa van 2024 eerst maar eens beantwoorden nu?   ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst met linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Bufferstaten als geopolitieke stootkussens zijn oeroud en soms opmerkelijk hardnekkig. Blijkbaar was het in vroeger eeuwen een succesmodel, zolang zij erin bleven slagen hun oppermachtige buren behendig uit elkaar te houden, te pleasen en veilige, handige transitzones te bieden. Europa kende een hele verzameling buffers en stootkussens tussen de twee Imperia van de Osmanen en Habsburg. Hun relatie met de Nederlanden was bovendien opmerkelijk. Met 'onze' Paus en 'onze' wijze vorstin.  De Sultan veroverde het reusachtige Constantinopel in 1453 en toen begon hij pas. Zijn geduchte legers rukten op over de Balkan, naar Griekenland en stonden al in 1529 voor de poorten van Wenen.  Dat bleek één belegering te ver en hij én de Habsburgse keizer kregen behoefte aan een arrangement dat beider veiligheid en dominantie kon garanderen. Zo ontstonden langs hun wapenstilstandszones allerlei statelijke en tijdelijke governance-varianten, die hen wapenstilstand verleenden én uitvalsbases voor eventuele, latere conflicten.   Jaap en PG nemen je mee naar wilde streken, krijgslustige stammen en handige khans en prinsen die tussen 1540 en 1914 die twee imperia koest hielden en bloedvergieten mitigeerden. De Kroatische cavalerie die berucht was om haar moed én modegeschiedenis schreef. Siebenbürgen, waar Duitse stadjes en boeren liever de Sultan als baas hadden. Walachije, waar Michaël de Dappere een epische held werd. Moldavië dat al bufferstaat was tussen de Mongolen en Byzantium toen Moskou nog maar een armzalig fortje was.   De lessen uit die historische tijden zijn puur machiavellisme, waarin ophef, diplomatie, 'raids' en afkoopsommen streden om de aandacht van grote heersers. Wie nu Orbán ziet opereren met keizerin Ursula II, ziet iemand geheel in die traditie van sluwe khans en omkoopbare vorsten in de oude, kleurrijke wereld waar Hongarije uit voortkomt.   Maar de ultieme bufferstaat in Europa was toch echt België. Ook dat land was een Habsburgs fenomeen waarin grote mogendheden elkaar op afstand wisten te houden. Hoe koning Willem I van de verenigde Nederlanden geen succes wist te maken, is dan ook extra pijnlijk. De Belgen wisten na 1830 op eigen kracht van die bufferstaat-functie en Brussel als keizerlijke stad wel weer een echt succes te maken.   Buiten Europa is de bufferstaat langer blijven bestaan als geopolitiek instrument. Libanon werd als Frans stootkussen geregeerd door de jonge generaal Charles de Gaulle. Nu betaalt dit cultuurhistorisch zo rijke, diverse land een gruwelijke prijs voor het verdwijnen van die bufferfunctie. Hoogst opmerkelijk is hoe Noord-Korea zich als dynastieke buffer ontwikkelde en de rol van Donald Trump daarbij.   Jaap en PG analyseren hoe de idee van Oekraïne en Moldavië als eigentijdse bufferstaten ontspringt aan diep koloniaal superioriteitsdenken. Geen wonder dat het Kremlin dit in Europa verspreidt.  De bepleiters daarvan mogen dan ook een hele serie vragen beantwoorden over hun ware motieven en de consequenties daarvan. Vinden zij het achteraf dus jammer dat er niet langer meer dan één Duitsland is, bijvoorbeeld?***Verder luisteren339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa373 - Nederland en België: de scheiding die niemand wilde242 - Adrianus van Utrecht, de Nederlandse Paus49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd391 - België wordt voorzitter van de EU. Waarom de Nederlanders hun zuiderburen nooit helemaal zullen begrijpen437 - Dwarse Viktor Orbán mag een half jaar Europa voorzitten. Gaat dat wel goed?63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis280 - Ook het Tsjechische EU-voorzitterschap wordt van historisch belang198 - De historie en de agenda van de nieuwe EU-voorzitter Slovenië77 - De Hollanders van de Balkan: PG introduceert EU-voorzitter Kroatië***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:20:05 – Deel 200:45:44 – Deel 301:27:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In het regeerprogramma van het kabinet-Schoof struikel je over het woord innovatie. 85 keer roepen ze deze totempaal aan, meer dan enig regeerakkoord ooit. Zelfs Arjen Lubach heeft het erover. Nu precies 25 jaar geleden vonden Frans Nauta en Joeri van den Steenhoven zulke holle praatjes bij weinig actie al hoogst irritant. Met Nederland Kennisland begonnen ze een kleine revolutie. Ze publiceren nu een essay erover. En met Jaap Jansen en PG Kroeger praten ze over toen en nu. En opnieuw: over de toekomst. Van Nederland.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***In 1999 was Nederland erg zelfgenoegzaam. "Het geld klotste tegen de toonbank", schampert Frans Nauta, maar het toekomstbeeld van ons land was laagwaardig. Men zette in op 'dozen schuiven' van Rotterdam naar Duitsland, de Betuwelijn, Mainports, een vijfde baan bij Schiphol. Joeri van den Steenhoven dook met hem in de data. "We schrokken ons wild. Onderwijs bleek hier gewoon middelmatig, R&D-investeringen waren laag, onze plaats tussen de slimme landen daalde gevaarlijk.”Het klonk gek, want: “Het onderzoek was wereldtop, universiteiten en hogescholen deden het uitstekend - daar lag het niet aan." Waaraan dan wel? Kennisland ging zelf op zoek. "We wilden niet de zoveelste denktank beginnen die rapportjes maakte. We wilden ook actief dingen in gang zetten." Digitale trapveldjes in achterstandswijken, de Kafka Brigade tegen gekmakende bureaucratie. En kijken waar in de wereld het wél lukte met een kenniseconomie.Frans Nauta en Joeri van den Steenhoven vertellen vol vuur over vele lessen die zij leerden en naar ons land vertaalden vanuit Finland – “Leraren kregen daar de ruimte voor hun vak en bleven permanent zélf leren” - en vanuit Silicon Valley, Japan, Canada en zelfs bij de startup scene in Nepal. Het verhaal van Geoffrey Hinton - een nogal aparte geleerde in Toronto waar, dacht men toen, nooit iemand iets van zou horen - is er emblematisch voor. Vorige week won hij de Nobelprijs. Van den Steenhoven kan precies vertellen hoe dat kwam.Het tweede kabinet-Balkenende omhelsde de thema's 'kenniseconomie' en 'leren van Finland'. Nauta werd de eerste secretaris van Het Innovatieplatform. Zijn Haagse avonturen leverden veel schrammen op, maar feit bleef dat hun thema kreeg perspectief, 'kennis' werd breder en dieper begrepen.Het is veel meer dan knappe koppen knuffelen. Mbo is cruciaal. Maar zeker ook hbo, startups, praktijkgericht onderzoek, Leven Lang Ontwikkelen, slimmer mkb en ambitieuze steden en regio's als Brainport Eindhoven, Twente en Amsterdam. Een spectaculair beleidssucces als Platform Bètatechniek bewees hoeveel hier met durf gerealiseerd kon worden. Maar ook hoe zoiets dan een beetje blijft hangen.Lessen hoe het nóg beter had gekund blijven na 25 jaar knagen. In Finland zijn de lijntjes kort, in Nederland loop je vaak vast in ‘bestuurlijke spaghetti’. Nederland kiest nooit radicaal. Stevige instituten de ruimte te geven in plaats van tijdelijke projecten - dat durven we zelden. Nauta zag hoe het DARPA-concept in Amerika - dankzij de Spoetnik-paniek - daar wel in slaagde.De kabinetten-Rutte voerden vaak uitstelbeleid. "En als je dingen voor je uitschuift, komt het moment dat ineens alles tegelijk moet; dat een crisis je overvalt. Haast is dan duur, inefficiënt en nooit erg leerzaam”, moppert Nauta. Liefst ziet hij een Deltaplan komen voor de 'valorisatie' van kennis naar de grote vraagstukken van economie en samenleving. En dat plan mag net als toen in Zeeland ook 30 jaar tijd kosten. Het kabinet-Schoof draait hier de klok juist terug.Het eerdere succes met het onderwijsniveau zien Nauta en Van den Steenhoven in rap tempo wegzakken. "Dat dit geen loeiend alarm doet klinken is onbegrijpelijk." Intussen worden hbo, universiteiten, R&D en LLO met mooie woorden bediend, terwijl hun kas leeggeroofd wordt. "Groot denken durft men niet." Heel anders dan in Europa. Van den Steenhoven vertelt hoe Kennisland daar 'opschaalde' met de vergelijkbare club the Lisbon council.Enthousiast herkent hij veel van die ideeën in het rapport-Draghi. Daar snel op insteken biedt juist Nederland enorme kansen. Met ASML, met de ruimtevaart rond ESTEC – ‘de grootste nooit aangeboorde bron van groei in ons land’ - met Leiden Bio Science en Wageningen heeft Nederland goud in handen. Maar net als dat edele metaal moet je dat dan wel actief bewerken.Draghi en Kiezen voor later: de vier scenario's van het CPB dwingen hoe ons te doen wat we in Nederland graag vermijden. Kiezen. En de vergrijzing doet dat niet minder. Want met veel meer ouderen zullen jongeren en andere nieuwkomers productiever moeten zijn, willen we het welvaartsniveau en de leefbaarheid voor iedereen op peil houden. Nauta vertelt hoe hij daar al mee bezig is in Japan. En oh ja – Mario Draghi mag bellen, als hij hulp nodig heeft.***Verder lezenFrans Nauta & Joeri van den Steenhoven - Nederland als kennisland: 25 jaar onderweg***Verder luisteren446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd78 - Roberto Viola: Shaping Europe's Digital Future381 - Het Betrouwbare Bronnen Kenniscoalitie debat 2023371 - Banen op zoek naar mensen. Hoe in Europa bedrijven en beroepsonderwijs intensief samenwerken324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?278 - Frans Leijnse over de belabberde staat van ons onderwijs en hoe je dit oplost216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten201 - Het geheim van het hbo-succes183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei227 - Structureel extra investeren in onderzoek en ontwikkeling helpt de Nederlandse economie enorm vooruit126 - De kracht van hoger onderwijs379 - Migratie: het werkelijke verhaal154 - Watergezant Henk Ovink: 'Negentig procent van alle rampen in de wereld heeft met water te maken'137 – Joeri van den Steenhoven: maak het Groeifonds slimmer, beter en doeltreffender47 - Harvard-topman Richard McCullough bezorgd over wetenschap in VS en Nederland***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:30:00 – Deel 200:45:28 – Deel 301:33:36 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het contrast kon nauwelijks groter. Op 1 oktober 2019 was heel Beijing een feestelijk podium voor de nationale show van Xi Jinping. Hij hield de grootste militaire parade in de geschiedenis van de Volksrepubliek.Vijf jaar later, op 1 oktober 2024, sprak hij een strak geleide ontvangst toe in de Grote Hal van het Volk. De speech was onthutsend. Hij maande iedereen streng ‘de kerntaak van de communistische partij, het algehele leiderschap en het gezag van het Centraal Comité overeind te houden’. En de komende decennia zouden bol staan van ‘moeilijkheden en uitdagingen, stormen en tegenslagen’. Waarom deze angstige visioenen? Waarom hees hij de stormbal?Jaap Jansen en PG Kroeger schetsen hoe China in deze 75 jaar grootse en gruwelijke tijden doormaakte en wat de erfenis van het communistisch bewind voor de toekomst lijkt te zijn. Wat doet Europa met die lessen? Bieden die naast waarschuwingen ook kansen?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze afleveringen vind je hier***In 1949 overwon de rurale revolutionair Mao Zedong het autoritaire bewind van de Kwomintang. Dat vluchtte naar het eland Formosa en groef zich daar in. Op 1 oktober riep hij de Volksrepubliek uit vanaf een balkon dat uitkeek over een miljoen mensen op het Plein van de Hemelse Vrede.Mao had moeten gehoorzamen aan Jozef Stalin. Diens strategie voor de verovering van de macht was de juiste gebleken. Hij was daar ondankbaar en vernederd door. Op Stalins 70e verjaardag was Mao een geprikkelde eregast.   Na Stalins dood claimde Mao het ideologisch leiderschap van de communistische wereld. Het zorgde voor steeds meer haat en nijd met het Kremlin en in 1969-1970 tot een heuse oorlog langs de eindeloze grenzen in Siberië en Mongolië.    Net als Stalin voerde Mao reusachtige ideologische campagnes die China op zijn grondvesten deed schudden. Van een massamoord op mussen tot de verwoesting van de Tibetaanse cultuur, heel de Chinese landbouw en zelfs zijn eigen partij. Hongersnoden, burgeroorlogen en repressie domineerden zijn politiek.   Geopolitiek was zijn plotselinge wending naar een alliantie met het Amerika van Richard Nixon en Henry Kissinger zowel een eigenzinnig 'theatraal knaleffect' als geniale manoeuvre. "China wil drie dingen", zei de Franse kunstenaar en filosoof André Malraux tegen Nixon: "Unité. Gloire. Dignité." Dat was inderdaad de kern van de nieuwe koers. Mao kon de effecten daarvan zelf niet meer realiseren. Hij overleed in 1976.  Zo begon een tweede Chinese revolutie, een in fel contrast tot Mao's stalinisme en isolatie van de buitenwereld. Het nieuwe bewind van Deng Xiaoping verblufte de wereld. Hij brak ideologisch nóg radicaler met Moskou. Eenheid? Hij dwong Margaret Thatcher Hong Kong terug te geven aan China. Glorie? Hij vond dat juist een communistische economie ‘iedereen glorieus rijk moet maken’ en gooide zowel binnen het systeem als internationaal de luiken open. Waardigheid? Deng reisde als eerste over de hele wereld, sloot handelscontracten en werd als een gedurfd leider ontvangen en geëerd als de gelijke van Amerikaanse presidenten.   Visionair benadrukte hij de volgende strategische doelen. China zou in tenminste 25 jaar van een arm ruraal continent een industriële en technologische supermacht kunnen worden. Dat vereiste vrede met het Westen, lange termijn vriendschappen en massale investeringen en prioriteit voor onderwijs, wetenschap, creativiteit, ondernemerschap, technologie en innovatie. Met een krachtige, centrale sturing die daaraan toch wel ruimte gaf. "Wie een raam open zet voor frisse lucht weet dat er af en toe een bromvlieg binnenkomt."   Dengs transformatie van China kent in de wereldgeschiedenis geen gelijke. Hij verbond een ijzeren vuist met een open hand. Xi Jinping is zijn derde opvolger - zelf regelde Deng hoe dit vreedzaam geregeld moest worden - en leek hem te willen inruilen voor rolmodel Mao. Maar Xi ontdekt nu de grenzen van dit politiek model. Zijn strategie loopt vast door innerlijke tegenstrijdigheden. Demografisch krimpt China. De groei vlakt daarmee sterk af. Jeugdwerkloosheid en stokkende sociale mobiliteit verlammen Dengs lange termijn visie. De ambitie Amerika in te halen lijkt verdampt en dat verklaart die sombere, angstige visioenen in Xi's speech.   De COVID-19 epidemie was een existentiële schok die bewees dat het regime onmachtig was ondanks meedogenloze repressie. Voor het eerst waren er massale burgeropstanden. In Beijing zijn bezoekers anno 2024 onthutst over de massale bewaking en dwingende cybercontrole op alles en iedereen.   Xi ziet hoe het Westen het vertrouwen in China verloor en heeft daar geen echt antwoord op. Hij ziet ook dat politieke steun voor vazal Poetin een hoge economische en financiële prijs dreigt te krijgen. In Europa waait intussen met het rapport-Draghi een andere wind, net als in Japan, Korea, en bij Joe Biden en Kamala Harris. En Donald Trump was al grillig: “China bad!”   Nederland speelt hierbij een opmerkelijke rol. Zeker ook als thuisland van ASML. Binnen de EU wil het kabinet-Schoof een actieve aanpak met gelijkgezinde lidstaten om de banden met China niet helemaal te verbreken. De uitingen van minister Dirk Beljaarts (Economische Zaken) zijn in elk geval helder: hij volgt de bewust constructief-gematigde China-politiek van Angela Merkel. 'Wir schaffen das' als het PVV-motto. Wie had dat zien aankomen?***Verder kijkenChina Holds Concert to Mark 75th Founding Anniversary of PRCXi Jinping Hosts Grand Reception in Beijing on the Eve of China National Day"The People Are the Heroes Now" & "News Has a Kind of Mystery" - Nixon in China (2011 NY Met Opera)Mao attends Stalin's 70th birthday celebration (1949)***Verder luisteren446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd306 - De gevoelige geopolitieke relatie met China299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China250 - Nixon in China: de week die de wereld veranderde225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht220 - China's nieuwe culturele revolutie58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi30 - Rob de Wijk: het gevaar van China en Trump ** PG: Baudet, Delors en Thatcher25 - Kim Putters: Smeulende kwesties in een welvarend land ** PG: Hoe China ondanks boycot toch zaken wilde doen met Nederland24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping10 - Bram van Ojik (GroenLinks) over onze relatie met China***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:34:58 – Deel 201:05:38 – Deel 301:48:40 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nu het kabinet echt is gaan regeren beginnen de politieke krachtsverhoudingen zich steeds helderder te manifesteren. Sinds de Algemene Politieke Beschouwingen ligt de vraag op tafel wie in de coalitie de agenda bepaalt, de koers uitzet en beslissingen finaliseert. Is dit premier Dick Schoof of de fractieleider en enig lid van de grootste coalitiepartij, Geert Wilders?     De aangebrande reactie van Schoof naar D66-aanvoerder Rob Jetten in dat debat deed vermoeden, dat hier een staatsrechtelijk hot issue én open zenuw was aangestipt. Nu de premier keer op keer op die vraag van Jetten terug blijft komen, is er reden hier ook historisch nader in te duiken.    Jaap Jansen en PG Kroeger bezien hoe Schoof op zijn plek terecht kwam en de ongebruikelijke aard daarvan. Ook kijken ze naar het leiderschap bij eerdere minsterpresidenten, van Joop den Uyl tot Mark Rutte.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Als Schoof - zoals in het AD - zegt dat ieder kind weet dat de premier 'de baas' is, botst hij direct op de reden waarom NSC überhaupt aan deze coalitie wilde beginnen. Pieter Omtzigt verkoos een grijzige ‘anti-Rutte' naar het Torentje te sturen. Daarom mocht Wilders geen premier worden en was Ronald Plasterk voor hem al snel onacceptabel. Precies hierom ontzegt Geert Wilders de duiding van 'de baas' aan Schoof.Op twee terreinen dwingt hij het kabinet dit te erkennen. Binnen de coalitie en op het internationale toneel. Een tweet van Wilders over een wenselijke moord op Ayatollah Khamenei volgde op Schoofs borstklopperij over de zware rol van ons land in de wereld, zoals 'de lijn met Iran' zou bewijzen. Enige kans op een diplomatieke rol was daarmee voorbij. Schoof en minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken) zwegen bedremmeld.     Dat gebeurt ook op het Europese vlak. Zowel de opt-out brief van minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie) aan de Zweedse Eurocommissaris, de intensieve relaties met Viktor Orbán als de ontmoeting met Volodymyr Zelensky in Como onderstrepen dat de PVV een eigen, ongecoördineerd buitenlands beleid opeist.    In New York bleek zelfs dat Schoof en minister Reinette Klever (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp) allerminst met één mond spraken rond het grote thema van de VN-duurzaamheidsdoelen.Premier Schoof merkt hoe Wilders' claim zélf de baas te zijn, zijn eigen rol en functioneren ondermijnt. PVV-bewindslieden mag of kan hij feitelijk niet corrigeren bij de ene na de andere faux pas. Hoe Habtamu de Hoop (GroenLinks-PvdA) de ‘minder, minder’-strapatsen van staatssecretaris Chris Jansen (Infrastructuur) fileerde, toonde de onmacht van de premier in al zijn pijnlijkheid.     Dit verklaart de opmerkelijke gang van zaken rond samenkomsten van bewindslieden. De bijeenroepingsmacht en agendabepaling door de premier staan nu op het spel. De Ministerraad verplaatsen naar maandag na een EU-top is geen signaal van kracht, maar van verlies van greep. Schoof vertrouwt blijkbaar zijn eigen vicepremiers niet.     In de politieke geschiedenis is dit wantrouwen niet nieuw. Vraag de VVD maar naar de Lubbersjaren! Maar ook twijfel aan 'de regie' door een premier niet. Vraag maar aan Jan Peter Balkenende - hoewel juist hij beslist niet op Schoof lijkt.    Bij Wim Kok en Ruud Lubbers werd om heel verschillende reden nimmer getwijfeld aan de vraag wie 'de baas' was. Lubbers zou later schilderen welk inzicht hem als minister-president ertoe bracht regelmatig ‘buiten de lijntjes te kleuren’.Zou Schoof zijn soevereiniteit als premier willen markeren, kan hij de PVV-leider funest beschadigen. Hoe? Door af te treden. Wilders vindt dan wellicht niemand nog die premier wil zijn. En Omtzigt zal hem niet meer kunnen helpen.    ***Verder luisteren448 - Premier zonder kompas442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen436 - Nieuwe bestuurscultuur: de Tweede Kamer is alvast begonnen433 - Op weg naar het bordes428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider383 - De merkwaardige campagne van 2023 en de machtspositie van de Nederlandse premier420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:41:04 – Deel 200:59:05 – Deel 301:21:25 – EindeZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Bondsrepubliek Duitsland bestaat nu 75 jaar als vrije, democratische republiek. 35 jaar geleden viel bovendien de Muur en dit maakte álle Duitsers vrije burgers. Die vrijheid, democratie en de veel geroemde Grundgesetz die daar het fundament voor legde, vieren de oosterburen op 3 oktober. Dat doen ze als altijd ingetogen en - zeker nu - niet zonder zorgen. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in die historie en haar verrassende actualiteit, ook voor Nederland trouwens, het buurland met de radicaal-rechtse PVV als grootste partij in de regering. Hun gast is de liberale Bondsdag-veteraan Otto Fricke.Even vurig als zelfkritisch zegt hij: "Trots ben ik op die oostduitse burgers van 1989, niet op ons Wessis. Zíj maakten toch maar die vreedzame revolutie, aan ons lag dat echt niet."  ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Als luisteraar van Betrouwbare Bronnen kun je meedingen naar het jubileumboek van de Vereniging Eigen Huis: De kracht van samen. Wil je hiervoor in aanmerking komen, stuur dan een mailtje aan betrouwbarebronnen[ad]dagennacht.nl met je naam en volledige postadres.Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar [email protected] en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De komst van de democratie tussen Stunde Null van verwoesting en massale vlucht in 1945 en een broos begin in 1949 is een fascinerend verhaal. Men begon regionaal en er bleek toch nog veel democratisch besef en nieuw idealisme aanwezig dat de nazigruwelen had overleefd. De bezettingsmachten bouwden daar wat aarzelend op voort. Jaap en PG lichten bijzondere rollen uit van mensen die bij ons bijna niemand kent, maar voor de Duitse geschiedenis werden het iconen. De econoom en socioloog Alfred Müller-Armack bijvoorbeeld. Deze CDU-denker muntte al in 1946 het begrip en de filosofie van die Sozale Marktwirtschaft. Nog dezer dagen onderstreepten Ursula von der Leyen en Mario Draghi hoezeer dit beginsel het fundament is van de interne markt en het Europese model van economie en samenleving. Of denk aan Carlo Schmid. Een boeiende man. Geboren in Frankrijk, vooral een literator, vertaler van Baudelaire én Machiavelli. Hij werd voor de SPD een soort 'proto-premier' van het zuidelijke Württemberg. Van daaruit kon hij als creatief oliemannetje een brug bouwen naar Konrad Adenauer, diens CDU en de liberalen. Zijn vondsten bij de neteligste kwesties in de nieuwe grondwet schreven staatkundige geschiedenis.Zeker zo onbekend, maar cruciaal was de George Washington der Duitsers, hun eerste president. Dat werd Theodor Heuss, liberaal geestverwant van Otto Fricke, die dan ook kleurrijk over hem vertellen kan. Juist ook over de bittere lessen die hij uit het mislukken van 'Weimar' moest trekken, ook uit zijn eigen fouten.  Heuss was joviaal, stond dicht bij de mensen en was intellectueel bepaald niet de mindere van machtsmens Adenauer. Samen moesten zij ontdekken hoe die nieuwe democratie evenwichtig, permanent en vitaal kon worden. "We zochten zeker in die beginjaren naar just leaders, leiders die zich de juiste man op het juiste moment konden tonen. Adenauer was dat natuurlijk helemaal en voor Heuss gold dat in zijn veel subtielere politieke rol net zo. Het fundament dat zij legden, de trias politica, is stevig en tegelijk staat het steeds weer op het spel. Nu ook weer. Kijk hoe de AfD in de eerste sessie in Thüringen van het nieuw gekozen parlement al bij het begin deze ging aantasten. Ik waarschuw meteen!" zegt Fricke. "Niet iedere AfD'er of elke AfD-kiezer is een nazi, maar ze bewezen direct dat hun methodes identiek zijn." Fricke vertelt heel persoonlijk hoe zijn grootouders en ouders moesten leren wennen aan zo'n andere, vrije samenleving. Over "was damals war" zweeg men maar liever, men was bezig met overleven en daarna met genieten van das Wirtschaftswunder. Pijnlijke herinneringen en gesprekken kwamen na 1965 pas omhoog.  Zijn eigen liberale FDP onderging net zulke moeizame veranderingen. Ook zij moest ook de vrijheidsgedachte leren revitaliseren. Van nogal eenzijdig economisch naar een bredere visie, cultureler en socialer. Hoogtepunten noemt hij daarom de momenten dat de FDP het lef moest hebben de politieke tijdgeest te volgen én te helpen ontstaan. Zelfs met gevaar voor het eigen politieke leven, zowel in 1969 met Willy Brandt als in 1982 met Helmut Kohl. De neiging tot cultuurpessimisme zit ook weer een beetje in de worstelingen met het 'vieren' van 75 jaar democratie. "Wij hebben daarmee geen traditie ontwikkeld. Jullie hebben Prinsjesdag, de Fransen 14 Juillet. Wij zitten daar altijd wat mee." Juist daarom hoopt Fricke op een nieuw soort viering in 2025 bij het herdenken van 80 jaar bevrijding.***Verder luisteren444 - Het Oosten kiest, Duitsland siddert421 - Bewonderd en gevreesd. De memoires van Wolfgang Schäuble404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke366 - De zieke man van Europa: hoe komt Duitsland uit de economische verlamming?350 - 100 jaar Henry Kissinger314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland322 - 30 januari 1933, een fatale dag voor Duitsland en de wereld273 - Opnieuw actueel: 75 jaar Marshall Plan208 - Max Weber: wetenschap als beroep en politiek als beroep113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse Muur47 - Konrad Adenauer, de eerste bondskanselier***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:36:09 – Deel 200:56:38 – Deel 302:02:09 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.