Tajemnicza śmierć gen. Władysława Sikorskiego

4 lipca 1943 roku o godzinie 23.06 na półwyspie Gibraltar doszło do brzemiennej w skutki katastrofy lotniczej. W jej konsekwencji śmierć poniósł gen. Władysław Sikorski – premier Rzeczpospolitej, Wódz Naczelny, architekt polityki polskiej w pierwszych latach II wojny światowej.Niejasności wokół tego wydarzenia było wiele. Jedyną osobą, która przeżyła katastrofę był pilot - Eduard Prchal. W tym samym czasie na Gibraltarze pozostawał ambasador ZSRR w Wielkiej Brytanii - Iwan Majski. To te fakty sprawiały, że nie wszyscy uwierzyli w ustalenia brytyjskiej komisji mającej wyjaśnić okoliczności tragicznej śmierci polskiego premiera. Komu zależało na tworzeniu mitów wokół śmierci Sikorskiego? Jaki ma z tym związek odkrycie zbrodni katyńskiej? Wreszcie, jak na śmierć gen. Władysława Sikorskiego zareagowały władze polskie w Londynie? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i prof. Jacek Tebinka z Uniwersytetu Gdańskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Maria Skłodowska-Curie wkroczyła do świata zarezerwowanego niemal wyłącznie dla mężczyzn. Łamała stereotypy, budząc przy tym to podziw, to wściekłość. Ale nawet osoby najbardziej wobec niej krytyczne wcześniej czy później musiały uznać wielkość i osiągnięcia tej drobnej kobiety, która przeszła drogę od guwernantki do jednej z najważniejszych postaci nauki XX wieku. Jej droga do wybitnych osiągnięć naukowych nie była ani prosta, ani krótka. Skłodowska pochodziła z niezamożnego domu nauczycielskiego. Jak udało się jej dostać na Sorbonę? Jak zaczęła się jej kariera naukowa? Czy będąc w Paryżu angażowała się w polskie sprawy?Kiedy zaczęła pracować nad promieniowaniem? Dlaczego komitet noblowski początkowo nie chciał uznać osiągnięć Polki? Z jakiego powodu w pewnym momencie nazywano ją "złodziejką mężów" i jak doszło do tego, że stała się we Francji wrogiem publicznym? Czy można powiedzieć, że Skłodowska była feministką? Na czym polegało jej zaangażowanie w I wojnę światową?O wybitnej Polce, Marii Skłodowskiej-Curie w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościnią jest Maria Więckowska-Sztark z Muzeum Historii Polski. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Choć zakon krzyżacki kojarzy nam się głównie z jedną z największych bitew średniowiecznej Europy, to nie możemy zapomnieć, że był to przede wszystkim jednym z największych politycznych, gospodarczych i organizacyjnych fenomenów swoich czasów. Niewielka grupa rycerzy-zakonników zabudowała państwo rozciągające się od terenów dzisiejszej północno-wschodniej Polski aż do granic współczesnej Estonii. W jaki sposób zakon był zorganizowany od strony wewnętrznej hierarchii? Jak jego członkowie podchodzili do spraw religijnych? Dlaczego walcząc przez wieki z niewiernymi, nie doczekali się w swoich szeregach ani jednego uznanego za świętego? Kto brał udział w organizowanych przez zakon krzyżacki wyprawach? Czy mieszkańców Prus nawracano tylko mieczem? Jakie jest dziedzictwo rycerzy zakonu krzyżackiego? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Waldemarem Rozynkowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Można powiedzieć, że początki polskiego państwa są pogrążone w mroku i zmuszają nas do snucia różnych teorii. Nie mamy pewności skąd pochodzą Piastowie. Nie wiemy dlaczego koronacja Bolesława Chrobrego miała miejsce w 1025 roku, aż 25 lat po zjeździe gnieźnieńskim. Czy Gniezno na pewno było pierwszą stolicą państwa Piastów? Zapewne można tak powiedzieć, ale należy pamiętać, że we wczesnym średniowieczu władca był tzw. rex ambulans - władcą podróżującym. By sprawować funkcję wodza naczelnego i najwyższego sędziego, musiał stale przemieszczać się. Jednak Gniezno było wówczas istotnym ośrodkiem. Jako centrum kultu pogańskiego, a potem chrześcijańskiego odgrywało ważną rolę. Zastanowimy się nad różnymi teoriami na temat początków państwa polskiego. Dlaczego w niektórych kronikach naszych przodków nazywa się Wandalami? Czym była Wielka Lechia i skąd tak duże zainteresowanie tym tematem? Czy Wikingowie penetrowali ziemie pierwszych Piastów? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, dr Michał Bogacki, dyrektor Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Rok 1525 wyznacza ważną cezurę w historii Europy i niebagatelną dla historii Polski datę. Pozwoliliśmy wówczas Krzyżakom zmienić szyld i rozpocząć historię Prus. Jak się później okazało, zgubną dla Rzeczpospolitej. W szkołach nadal uczymy się, że hołd pruski był wiązał się ze zmianą religii przez Wielkiego Mistrza. Tak naprawdę Albrecht wymanewrował swojego wuja, czyli Zygmunta Starego i przeszedł na luteranizm po ustanowieniu świeckiego księstwa. Krzyżacy po raz ostatni ogrywają Polskę, a Prusy z lennika szybko staną się największym wrogiem Rzeczypospolitej. W dzisiejszym odcinku usłyszycie Państwo mało znaną relację z przebiegu Hołdu Pruskiego odnalezioną w Tajnym Archiwum w Królewcu. Zastanowimy się też nad losami Mazurów. Dlaczego ten lud, nie będący w istocie nigdy pod panowaniem polskich królów, aż do czasów XX wieku nie zapomniał o swoim języku i przywiązaniu do Polski? XVI wiek wyznacza koniec wielkiego fenomenu średniowiecznej Europy, bo tak chyba można nazwać ten zakon rycerski, czyli niesamowitą korporację, która zabudowała swoimi zamkami ziemię od Wisły aż po Dźwinę. Co sprawiło, że formuła zakonu zaczęła się wyczerpywać? W czasach świetności Rzeczpospolitej Obojga Narodów mamy sześć hołdów pruskich. Ostatni w roku 1641. Jakie przyczyny sprawiły, że Prusy polskim królom stopniowo wymykają się z rąk? O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii Inne historie Polski. Rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Janusz Małłek, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w latach 1975-1978, dziekan Wydziału Nauk Historycznych w latach 1993-1999 i prorektor ds. organizacji i rozwoju UMK w latach 1999-2002. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Okupacja niemiecka miała różny przebieg w poszczególnych regionach Polski. W jej początkowej fazie szczególnie dotknięte bezwzględnością okupanta było Pomorze. Gość naszego podcastu proponuje nazwanie systematycznie przeprowadzonej operacji mordowania Polaków zbrodnią pomorską. Do 1941 roku była to największe zbrodnia cywilna II wojny światowej. Dlaczego nazistowskie Niemcy zdecydowały się traktować mieszkańców tego regionu tak okrutnie? Czy brało się to z niezgody na ustalania traktatu wersalskiego? A może przyczyna tkwi głębiej i wiąże się z okresem formowania się antypolskiej polityki naszego zachodniego sąsiada już w XVIII wieku? Zbrodnia pomorska była przeprowadzana przez Selbstschutz, do którego zapisywali się niemieccy cywile, sąsiedzi Polaków. Na czym polegała specyfika tej zbrodni? Kto padł jej ofiarą? Jak na powyższym przykładzie można scharakteryzować politykę III Rzeszy? O tym wszystkim w dzisiejszym podcaście rozmawiają dr Michał Przeperski i dr Tomasz Ceran z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Szkolny program nauczania historii XIX wieku poświęcony jest wydarzeniom, które zmierzały do odzyskania przez Polskę niepodległości - od powstań narodowych, przez masowe ruchy polityczne, po I wojnę światową. Nie wspomina się o czymś, co nasz gość uznaje za największą rewolucję w naszych dziejach - rewolucję przemysłową. Spójrzmy na ostatnie dziesięciolecia XIX wieku z tej perspektywy. Kto uchodzi za ikonę tej rewolucji? Czy jest nią Thomas Edison, którego niesłusznie kojarzymy przede wszystkim z żarówką? A może promowany współcześnie przez Elona Muska Nikola Tesla? Jak w tej stawce odnajduje się zapomniany także w Polsce Michał Doliwo-Dobrowolski? Jaki przełomowy wynalazek zawdzięczamy temu wybitnemu elektrykowi? Czy Europa odstawała od Stanów Zjednoczonych na polu wynalazczości? Kiedy zaczęto wprowadzać elektryczność na ziemiach polskich? Czy Chorzów był pierwszym miejscem, w którym zaświeciło światło? Dlaczego koncentrowano się na wprowadzeniu nowych wynalazków w polskich kopalniach? O tym wszystkim w podcaście z serii Inne historie Polski rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Michał Kopczyński z Muzeum Historii Polski. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

W XIX wieku doszło do, zdaniem gościa naszego podcastu, największej rewolucji w dziejach naszej cywilizacji. Rewolucja przemysłowa zmieniła oblicze nie tylko Europy Zachodniej. Jak wyglądała na ziemiach polskich, które podzielone pomiędzy trzech zaborców często były traktowane jako prowincja imperiów? Czy słusznie uznajemy kolej za symbol przemian cywilizacyjnych XIX wieku? W którym zaborze powstała najgęstsza sieć kolejowa? Dlaczego tory w Imperium Rosyjskie były nieco szersze? Czym charakteryzował się przemysłowy rozwój w poszczególnych "dzielnicach"? Dlaczego istotna w tym kontekście jest historia Łodzi i Żyrardowa? Czy rewolucja przemysłowa była hamowana w Galicji? Kim był Stanisław Szczepanowski i dlaczego jego książka "Nędza Galicji w cyfrach i program energicznego rozwoju gospodarstwa krajowego" wstrząsnęła współczesnymi? Wspomnimy też o Ignacym Łukasiewiczu i jego wielkich osiągnięciach. O tym wszystkim w podcaście z serii Inne historie Polski rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Michał Kopczyński z Muzeum Historii Polski. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Jedni mówią, że mógł zostać cesarzem. Inni twierdzą, że jego awanturnicza polityka o mały włos nie doprowadziła do upadku państwa. Potomni nadali mu przydomek „wielki”, ostatecznie został „chrobrym”, czyli dzielnym! Jego 33-letnie panowanie potomni nazwali złotą epoką. Za jego czasów Polska stała się potężnym państwem. To właśnie on jako pierwszy władca w naszej historii założył na głowę królewską koronę. Dlaczego nie mamy pewności kiedy to nastąpiło? Jak doszło do tego, że rządził nie tylko w Gnieźnie, czy Krakowie, ale też przez pewien czas władał Pragą i Kijowem? Jak to się stało, że stał się częścią niezwykłego planu odnowienia Imperium Romanum? Jaka była Polska początku XI wieku? Czy chrześcijaństwo zakorzeniło się w kraju Piastów? Dlaczego Święty Wojciech był tak istotny dla Chrobrego? O wybitnym polskim królu w podcaście z serii „1000 lat. Prześwietlenie” opowie Łukasz Starowieyski. Jego gościem jest dr Tomasz Borowski z Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Historii Polski. Program zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl

Jest czwarta dekada XI wieku. Niewiele lat minęło od śmierci pierwszego króla Polski Bolesława Chrobrego. To czas poważnego kryzysu dynastycznego. Na arenę dziejów wchodzą synowie niedawno zmarłego monarchy - Mieszko II, Bezprym i Otto. Piastowskim ziemiom grozi wielkie niebezpieczeństwo. Dochodzi do czegoś, co historycy nazywają reakcją pogańską. Na czym polegała? Dlaczego wybuchła? Czy rzeczywiście powrócono do wierzeń i praktyk pogańskich? A może pogański bunt był odpowiedzią na twardą politykę Bolesława Chrobrego? Czy doszło wtedy do upadku młodego królestwa, które na nogi postawił dopiero Kazimierz Odnowiciel? Przenosimy się tysiąc lat wstecz, aby przyjrzeć się być może najbardziej tajemniczemu rozdziałowi Polski Piastów. O tym wszystkim w Podcaście Muzeum Historii Polski z serii "Inne historie Polski" rozmawiają Cezary Korycki i jego gość, prof. Paweł Żmudzki z Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Podcast zrealizowano w ramach zadania: kontynuacja i rozbudowa multimedialnego projektu informacyjno-edukacyjnego - Portal Historyczny Dzieje.pl