Węglowy mit. Tak lobby węglowe wyciąga publiczną kasę

Czy mit polskiego "czarnego złota" to największe oszustwo w naszej najnowszej historii? W tym odcinku podcastu Elektryfikacja zdekonstruujemy legendę, którą od lat karmi nas potężne lobby górnicze, aby drenować kieszenie polskich podatników. To dogłębna analiza patologicznego układu, w którym co roku przeznaczamy miliardy złotych na dotacje dla górnictwa – sektora, który jest nierentowny, niekonkurencyjny i systematycznie traci na znaczeniu.Narracja o węglu jako gwarancie bezpieczeństwa energetycznego i filarze gospodarki jest fałszywa. Służy ona jedynie utrzymaniu przywilejów i astronomicznych pensji wąskiej grupy społecznej kosztem nas wszystkich. Dlaczego Polska, rzekomo "śpiąc na węglu", musi importować węgiel na masową skalę? Ile realnie kosztuje wydobycie jednej tony polskiego węgla i dlaczego jest on droższy od surowca z Kolumbii czy USA? Jak wyglądają prawdziwe zarobki w górnictwie i jaką część kosztów stanowią pensje górników w porównaniu do podatków? Czy węgiel faktycznie zapewnia nam bezpieczeństwo energetyczne w dobie globalnych rynków, czy jest to tylko wygodny slogan?Wreszcie - ile prawdy jest w micie o "węglowym złocie", a ile to propaganda służąca do wyciągania publicznych pieniędzy na podtrzymanie nierentownego sektora?

Ktoś może zaorać polską branżę magazynów energii i styropianu. I nie jest to żaden zewnętrzny wróg, a... polskie Ministerstwo Rozwoju i Technologii.Chodzi o propozycję nowych przepisów, które mogą zdusić rozwój ważnych dla Polski sektorów. Wykorzystując furtkę prawną w regulacjach przeciwpożarowych, resort może uderzyć w dwa niezwykle ważne obszary naszej transformacji energetycznej.Pierwsza sprawa dotyczy branży styropianowej. W przededniu fali remontów i termomodernizacji, nowe wymogi mogą faworyzować zagraniczne koncerny produkujące wełnę mineralną kosztem setek polskich, rodzinnych firm.Druga to próba zahamowania rynku przydomowych magazynów energii. Mimo że technologia ta dynamicznie tanieje i jest kluczowa dla stabilności sieci, proponowane wymogi mogą podnieść koszt instalacji nawet o 60 proc. i w wielu przypadkach całkowicie uniemożliwić montaż.Czy to lobbing, urzędniczy błąd, czy celowe działanie? Posłuchajcie i oceńcie.

Słyszysz, że transformacja energetyczna to tylko wysyłanie pieniędzy za granicę i upadek polskiego przemysłu? W tym odcinku udowodnię, że prawda może być zupełnie inna.Zabieram Was do serca polskiej rewolucji przemysłowej – do zakładów FAMUR w Katowicach. To wyjątkowy reportaż z miejsca, gdzie na naszych oczach historia zatacza koło. Zobacz, jak firma, która budowała potęgę polskiego górnictwa, dziś staje się kluczowym graczem w walce o przyszłość... energetyki wiatrowej.To opowieść o strategicznym zwrocie, ucieczce od schyłkowego sektora węglowego i walce o miliardy złotych z globalnego tortu transformacji.

Nawet 150 tysięcy złotych rocznie za dzierżawę gruntu pod jedną turbinę wiatrową? Miliony do budżetu gminy? Energetyka wiatrowa w Polsce to ogromne pieniądze, ale też skomplikowany i wieloletni proces. W tym odcinku podcastu Elektryfikacja przechodzimy przez niego krok po kroku.Moim gościem jest Marta Głód, dyrektor ds. rozwoju w firmie OX2, która od podszewki zna realia inwestowania w lądowe farmy wiatrowe w Polsce. Razem z nią odpowiadamy na kluczowe pytania, które nurtują zarówno potencjalnych inwestorów, właścicieli gruntów, jak i mieszkańców gmin, gdzie mogą powstać takie instalacje.

W najnowszym odcinku podcastu „Elektryfikacja” rozmawiam z dr. Kubą Benedyczakiem, politologiem i autorem znakomitej książki "Oddział chorych na Rosję", o współczesnym społeczeństwie rosyjskim i o tym, jak działa państwo Putina. Przyglądamy się, co przeciętny mieszkaniec Rosji wie dziś o wojnie w Ukrainie i jak bardzo skuteczna okazała się propaganda Kremla, która odwołuje się do traum z czasów II wojny światowej, tworząc obraz Ukrainy jako rzekomego siedliska nazizmu.Jak silnie w rosyjskiej mentalności zakorzeniony jest imperializm, przekonanie o dziejowej misji narodu rosyjskiego oraz głębokie poczucie krzywdy i poświęcenia w starciu z „kolektywnym Zachodem”? Analizujemy, dlaczego Rosjanie – mimo sankcji, biedy i politycznych represji – wciąż w dużej części popierają swojego przywódcę i traktują go jako gwaranta stabilizacji.Czy Rosja w obecnym kształcie może przetrwać, czy jednak kiedyś się rozpadnie – i co w ogóle trzyma ją dziś w całości? Dyskutujemy o tym, czy zachodnie sankcje naprawdę dotknęły zwykłych Rosjan i elity, a także o tym, dlaczego Zachód wciąż myli się, zakładając, że Rosja może przejść transformację w stronę demokracji.

Transformacja Chin to jeden z najbardziej ambitnych i niejednoznacznych procesów XXI wieku. W tym odcinku razem z Jakubem Jakóbowskim – wicedyrektorem Ośrodka Studiów Wschodnich – rozkładamy na czynniki pierwsze to, co naprawdę dzieje się za Wielkim Murem.Chińska rewolucja OZE, strategia „Made in China 2025”, kontrola łańcuchów dostaw, zielona ekspansja na globalne Południe i równoczesny renesans węgla – to tylko część z tematów, które omawiamy. Zastanawiamy się, jakie motywacje stoją za chińską polityką klimatyczną i czy deklarowane cele to coś więcej niż tylko technokratyczna fasada. Kto zyskuje, a kto traci na transformacji energetycznej w Chinach?

W najnowszym odcinku podcastu Elektryfikacja rozmawiam z Maciejem Lipką - inżynierem jądrowym, analitykiem bezpieczeństwa reaktorów, dyrektorem ds. technologii jądrowych w Nuclear PL sp. z o.o. - o najciekawszych i najbardziej obiecujących kierunkach rozwoju energetyki jądrowej. Naszym punktem wyjścia są reaktory torowe, czyli temat, który powraca w dyskusjach entuzjastów atomu jak bumerang. Przyglądamy się też dokładnie HTGR-om - ich ogromny potencjał może przydać się w przemyśle, ale historia HTGR-ów to także opowieść o awariach, uszczelkach i trudnych próbach skalowania. Gdzie dziś jesteśmy z tą technologią? Wreszcie, rozmawiamy o chińskim SMR-ze - czy może stać się seryjnie powielanym SMR-em? Co wiemy o jego budowie, jak wygląda status projektu i czego się po nim spodziewać?

 Działający w Polsce aktywiści starają się zatrzymać budowę elektrowni jądrowych. Sięgają w tym celu po protesty, po zaskarżanie ważnych dla atomu decyzji, a nawet piszą pisma do Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W tym odcinku przyglądam się roli aktywistów klimatycznych w debacie publicznej. Gdzie kończy się słuszna walka o klimat, a zaczyna medialna szopka? Wezmę pod lupę przede wszystkim dwie organizacje, bardzo ważne i bardzo medialne, jeżeli chodzi o swój sprzeciw wobec energetyki jądrowej.

Perowskity. Kluczowa technologia która mogła dać Polsce przewagę w wyścigu konkurencyjnym w ramach zielonej wojny handlowej, ugrzęzła w sporze prawnym. I nie wiadomo czy się z niego wygrzebie. W tym odcinku "Elektryfikacji" opowiem Państwu o sprawie, która jest szokująca i bardzo smutna zarazem.

Dziś rozkładamy na czynniki pierwsze wypowiedzi dwóch głównych kandydatów na prezydenta Polski – Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego – dotyczące polityki klimatycznej i Zielonego Ładu. Wesprzyj "Elektryfikację" na Patronite! https://patronite.pl/jakubwiechObaj politycy zabrali głos w tej sprawie podczas kampanii, ale – niestety – żaden z nich nie powiedział prawdy. Jeden ogłosił, że Zielonego Ładu już nie ma. Drugi zapowiedział referendum w sprawie jego odrzucenia i międzynarodowe sojusze, które miałyby pogrzebać unijną politykę klimatyczną.W tym odcinku tłumaczymy, dlaczego takie narracje są nie tylko fałszywe, ale też niebezpieczne. Pokazujemy też, czym Europejski Zielony Ład jest w rzeczywistości – jako zestaw polityk gospodarczych i społecznych, których celem jest wzmocnienie UE i uniezależnienie jej od importowanych surowców energetycznych.Zestawienie tej rzeczywistość z kampanijnymi hasłami w stylu „Fedrować, fedrować, fedrować” i z brutalnym realizmem pokazuję, dlaczego polski węgiel nie ma przyszłości. Czy naprawdę chcemy marnować szanse rozwojowe, które daje Zielony Ład? Czy stać nas na to, żeby robić z transformacji energetycznej straszak, zamiast narzędzia rozwoju?Zapraszam do wysłuchania odcinka i – niezależnie od poglądów – do udziału w wyborach 1 czerwca.