#1981 - Hoe de winter onze slaap beïnvloedt

Als de wekker 's ochtends gaat en de gordijnen open gaan is het weer donker buiten, de temperaturen zakken en de wintertijd gaat dit weekend weer in. Uit bed komen wordt er niet makkelijker op. Wat betekenen die verandering voor onze slaap?  Somnoloog Manu Sastry van het Nederlands Slaap Instituut vertelt dat we meer slapen in de winter en dus beter slapen dan in de zomer. Toch maakt het gebrek aan zonlicht uitrusten wel moeiljker, zeker omdat we allemaal eigenlijk te laat naar bed gaan. En omdat de dagen qua licht wel korter worden maar praktisch gezien weinig veranderen, doen slaapspecialisten ook vaak een oproep om ritmes in de winter aan te passen. Moeten kinderen bijvoorbeeld niet later naar school? Reageren? Mail naar [email protected] (mailto:[email protected]) Presentatie, montage en redactie: Marco Geijtenbeek

Vanaf vandaag draait de film Deliver me from Nowhere in de bioscopen. Daarin staat de weg naar het album Nebraska van Bruce Springsteen centraal, in de jaren '80. Hij had al hits op z'n naam staan als Born to Run, maar wilde persé een ander verhaal vertellen met zijn muziek. En dat verhaal van toen vormt nog steeds de kern van zijn kijk op de VS en verklaart waarom Springsteen nu zo fel tekeer gaat tegen president Donald Trump. Het Amerika dat Springsteen zag en ziet, is een totaal ander Amerika dan Trump nu voor zich ziet. Hoogleraar economische geografie aan de UvA Robert Kloosterman bekeek hoe de teksten van Springsteen evolueerde door zijn 50-jarige carrière. Springsteen is een geweldig goed waarnemer vindt hij. Als een geograaf bekijkt hij wat er om zich heen speelt en vat hij dat in mooie teksten. Hoe steden veranderen omdat fabrieken sluiten, hoe mensen vermorzeld worden door systemen tot uiteindelijk ook een verzoenend geluid in de hoop Amerikanen samen te brengen. En daarmee is Springsteen volgens Kloosterman steeds politieker geworden. En zo staat The Boss na tientallen jaren nu politiek lijnrecht tegenover president Donald Trump. Sinds de jaren '80 kiest Springsteen al de kant van de Democraten na een conflict met Ronald Reagan, vertelt correspondent Rudy Bouma. Na de eeuwwisseling mengt Springsteen zich in campagnes, gaat op tour om stemmen binnen te halen en maakt zelfs een podcast met de democratische president Barack Obama. Inmiddels spreekt hij zich bij elk optreden en interview uit en kruipt zo onder de huid van Trump. Daarmee is Springsteen één van de meest invloedrijke tegenstemmen in de VS volgens Bouma. Reageren? Mail [email protected] (mailto:[email protected]) Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

Demissionair minister van Economische Zaken Karremans praat weer met China, na alle tumult rond chipbedrijf Nexperia in Nijmegen. Het demissionaire kabinet nam vorige week de leiding over van het bedrijf, omdat er tekenen waren dat kennis weg zou lekken naar China. De gevolgen: een exportstop vanuit China van deze chips naar Europa. Autofabrikanten maken zich grote zorgen. Wat is Nexperia voor bedrijf en hoe belangrijk is het? Volgens hoogleraar chipdesign aan de Universiteit Twente Bram Nauta zijn het geen enorm ingewikkelde chips die ze maken, maar gaat het om de aantallen. Hij noemt het de stap van Karremans heftig, maar ziet ook de Chinese invloed in de chipsector toenemen. Nauta zou graag zien dat Europa een soort Airbus voor chips opricht om de sector te helpen groeien. Maar ondertussen zijn de plannen voor de lange termijn in China groots. Volgens journalist en oud-correspondent Anouk Eigenraam wil China de grootste worden in chips wereldwijd, precies op de manier zoals dat ook lukte met zonnepanelen en elektrische auto's. En ook deze stap van Karremans zal ze niet tegenhouden. Eigenraam verwacht dat China het aangrijpt om nog meer miljarden in Chinese chips te investeren. Reageren? Mail naar [email protected] (mailto:[email protected]) Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

Het basispakket in de zorg is opeens een belangrijk discussiepunt in de verkiezingscampagne. Zes partijen (VVD, D66, SGP, ChristenUnie, Volt en JA21) kiezen er in hun partijprogramma voor dat ze het basispakket structureel bevriezen. En volgens GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans zijn ze daar niet allemaal eerlijk over.  Gezondheidsredacteur Sander Zurhake legt in deze podcast uit wat dat betekent: een bevriezing van het pakket. En wie er eigenlijk over gaat.  Hij noemt het in dat opzicht een vreemde discussie, want op dit moment gaat de politiek grotendeels niet over het basispakket. Zorgverzekeraars en artsen wel. En dat is een gevolg van een grote stelselhervorming die juist onder leiding van de VVD en D66 in 2006 is doorgevoerd en die in 2008 van kracht is gegaan.  Reageren? Mail [email protected] Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Marco Geijtenbeek

Sommige mannen die zich niet aangetrokken voelen tot kinderen, kijken toch naar beelden waarin minderjarigen misbruikt worden. En willen daar vanaf. Er zijn ook mannen die zich wel seksueel aangetrokken voelen tot kinderen, en ook willen stoppen met het zoeken naar beelden. Of erger. Ze kunnen dan bellen met Kelly van den Heuvel, die bij een hulplijn werkt. In deze podcast vertelt Kelly wat voor gesprekken zij met deze mannen voert. Een waarschuwing vooraf: in deze podcast zijn delen van gesprekken te horen met mannen die kinderen misbruikt hebben en stappen we dus in een wereld van kindermisbruik. De telefoongesprekken zijn samengesteld door de mensen van de hulplijn Stop it Now. Zo blijven de sprekers anoniem en zijn de echte telefoontjes niet herleidbaar. We hebben de dialogen met eigen stemmen nagesproken. Zoek je zelf hulp rondom dit onderwerp? Dan kun je terecht bij www.stopitnow.nl Reageren op de podcast? Mail [email protected] Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel

80% van de kiezers zweeft en volgens deskundigen zal de slag om deze groep de verkiezingen bepalen. Dat kiezers op rechts zoekend zijn is relatief nieuw. Waar zijn ze naar op zoek? In deze podcast vertellen verschillende rechtse kiezers tussen welke partijen ze twijfelen, wat voor hen belangrijk is in hun keuze, en waar zij tijdens de campagne op letten. UvA-politicoloog Rachid Azrout heeft zich verdiept in 'verweesde' kiezers, die sinds de ontzuiling minder trouw zijn aan een partij. Er is een grote groep kiezers, legt hij uit, die niet natuurlijk bij een bepaalde partij horen. Zij staan in het bijzonder open voor 'the new kid on the block'. Maar het gevaar is dat dit een recept voor teleurstelling is. Reageren? Mail [email protected] Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel en Judith van de Hulsbeek

Palestijnen in de Gazastrook hoeven op het moment niet te vrezen voor Israëlische raketten, maar het leven is nog niet totaal anders een week na het staakt het vuren tussen Hamas en Israël. Contact krijgen blijft moeilijk, er is nog maar weinig eten en er zijn ook nog steeds gevechten in Gaza. Midden-Oostenverslaggever voor Nieuwsuur Zainab Hammoud schetst hoe het dagelijks leven nu is op basis van de beelden, gesprekken en verhalen die naar buiten komen. Er heerst volgens Hammoud een soort wetteloosheid, waarin Hamas rivaliserende clans in toom probeert te houden. En dat laat volgens arabist Leo Kwarten zien dat Hamas de macht in de Gazastrook weer naar zich toe probeert te trekken. Wat betekent dat voor het bestand? Reageren? Mail naar [email protected] (mailto:[email protected]) Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

Iedereen die in Nederland bevalt, krijgt thuis hulp van een kraamverzorgster. Het is een gewaardeerd beroep, een uniek systeem in de wereld, maar de kraamzorg staat onder druk.  Er is een personeelstekort, veel kraamverzorgsters zitten ziek thuis, de werkdruk is hoog en de vergoedingen zijn laag. Bonden en werkgevers praten al ruim een jaar over een nieuwe CAO voor de kraamzorg. Deze week zijn de onderhandelingen weer opgestart.  Kraamverzorgster Evelyn Dibbets hield voor podcast De Dag een audiodagboek bij over haar werk bij de gezinnen waar ze thuis komt. Dat zijn er soms meerdere op één dag. Ze kan heel veel betekenen voor pasbevallen moeders, maar het is soms een race tegen de klok. En haar eigen vrije avonden schieten er vaak bij in. Fleur Lambermon, onderzoekster in de kraamzorg vertelt hoe dit unieke Nederlandse systeem is bedacht, en wat er gedaan kan worden om het in stand te houden. Want, zegt ze: we moeten dit koesteren. Reageren? Mail naar [email protected] Presentatie & montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Ulrike Nagel

De vrijlating van de gijzelaars stelt de Israelische premier Netanyahu voor - deels persoonlijke - problemen. Door de oorlog kon hij de grote corruptiezaak tegen hem bijvoorbeeld op afstand houden. En er is een politiek probleem. Het pad naar vrede, waar volgens het Amerikaanse plan vanaf nu aan gewerkt moet worden, voorziet in uitzicht op een Palestijnse staat. Dat is voor de extreemrechtse coalitiepartners van Netanyahu onacceptabel en ook zelf is hij daar op tegen. Wil Netanyahu nu wel vrede? In deze podcast schetst Israel-duider Inez Polak hoe er in Israel op dit moment twee werkelijkheden naast elkaar lijken te bestaan. De werkelijkheid van Netanyahu die dit weekend door honderdduizenden mensen op het Gijzelaarsplein werd uitgefloten. Zij zeggen dat hij de oorlog onnodig lang heeft door laten gaan uit eigen politiek belang. En de werkelijkheid van de politieke applausmachine zoals die gisteren in de Knesset te horen was. En waar de Amerikaanse president Trump de Israelische president Herzog vroeg om Netanyahu gratie te verlenen zodat hij niet vervolgd kan worden.  Hoe kwetsbaar is de positie van Netanyahu geworden na de vrijlating van de gijzelaars?  Reageren? Mail [email protected] Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Het eerste grote verkiezingsdebat op tv zit erop, volgens experts een niet te onderschatten belangrijk moment. Want het zet de toon van de zogenoemde 'hete fase' van de verkiezingen, waarin zwevende kiezers hun stem bepalen. Een aantal zwevende kiezers en debat-expert Roderik van den Bos keken voor deze podcast naar het RTL-debat. Wat viel hen op? En hoe aanwezig was Geert Wilders in zijn afwezigheid? Reageren? Mail [email protected] Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings en Judith van de Hulsbeek