میوند بنایی: «توهم بهشت»؛ من آماده بودم برای طالبان بمیرم - گفت‌و‌گوی ویژه

ابراهیم علیزاده رهبر کومله سازمان کردستانی حزب کمونیست ایران، از احزاب کرد مسلح که در کردستان عراق پایگاه‌هایی دارد، می‌گوید؛ تا زمانی که امکان فعالیت مدنی و سیاسی فراگیر هست، لزومی به دست بردن به اسلحه نمی‌بیند. در گفت‌وگویی با ژیار گل درباره شیوه مبارزه با جمهوری اسلامی، نقش اسرائیل و جنگ در سرنگونی و مواضع حزبش در این‌باره توضیح داد. در دوازده روز جنگ بین اسرائیل و ایران، سؤالاتی درباره نقش گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی و تصمیماتی که در این دوره گرفتند مطرح بود. آیا اسرائیل با احزاب کرد در تماس بوده؟ آقای علیزاده می‌گوید، حمایت اسرائیل نظیر سمی است که به جان هر جنبشی تزریق شود و حزب او هیچ تماسی از اسرائیل دریافت نکرده است. آقای علیزاده هفتاد و پنج ساله، فوق لیسانس رشته برق از دانشگاه تبریز دارد، مردی که پس از شش دهه فعالیت سیاسی، هنوز به کمونیسم باور دارد و سوسیالیسمِ را تنها گزینه برای آینده ایران می‌داند.

در گفت‌وگوی ویژه این هفته، صدف غیاثی با یکی از جنگجویان پیشین طالبان صحبت کرده که از تجربه جذب خود به افراط‌‌گرایی مذهبی و سپس تحول فکری‌اش روایت می‌کند. میوند بنایی، نویسنده ۴۵ ساله افغان مقیم بریتانیا، در بهار امسال کتابی با عنوان «توهم بهشت: گریز از جنگجوی طالبان در بریتانیا» منتشر کرد. او نخستین‌بار در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی، سرگذشت خود را از اردوگاه مهاجران افغان در پیشاور پاکستان تا رسیدن به بریتانیا و انتخاب شیوه‌ای متفاوت از زندگی بازگو کرده است.

ملیکا بکائی، نوزده ساله بود که سفرش را با تنها هزار و پانصد دلار و یک کوله پشتی آغاز کرد. سفری که هشت سال تا امروز طول کشیده‌ است، سه سال و‌نیم آن هم بی‌وقفه. او که حالا کتابی تحت عنوان «فراتر از ناپیدا» درباره این سفرش نوشته، حساب اینستاگرامی پرطرفداری هم دارد که در آن سفرهایش را به نمایش می‌گذارد. ملیکا بکائی در ایران در تئاتر کار می‌کرد و به بچه‌ها آموزش زبان می‌داد. اول به قونیه و بعد به نپال و سپس به سفری طولانی در آمریکای جنوبی رفت. جزئیات داستان و این‌که چرا این سفر را آغاز کرد را در برنامه گفت‌وگوی ویژه با فرناز قاضی‌زاده از زبان خودش بشنوید.

چهار سال پس از روی کار آمدن حکومت جدید طالبان، این حکومت هنوز از سوی بخش بزرگی از جامعه جهانی به رسمیت شناخته نشده است و بسیاری از مردم، به‌ویژه زنان نتوانسته‌اند کارهایی که در دوره جمهوریت داشته‌اند را از سر بگیرند.نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت صنعت و تجارت در افغانستان اما می‌گوید، او و همکارانش توانسته‌اند شغل ایجاد کنند و چرخ صنعت را در کشور به حرکت درآورند. جمال‌الدین موسوی در گفت‌وگویی با نورالدین عزیزی از او درباره عملکرد وزارتخانه‌اش پرسید و آقای عزیزی گفت: تعهد ما این بود که فساد و کاغذبازی را برطرف و بخش خصوصی را حمایت کنیم. آقای عزیزی در پاسخ به سؤالی در مورد فعالیت‌های اقتصادی زنان گفت: ما اتاق تجارت خانم‌ها را داریم، لازم نیست که همه چیز را در رسانه ها مطرح کنیم. ما پنج هزار شرکت و جواز کار به خانم‌ها دادیم. او در جواب این‌که چرا زنان در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها اجازه کار ندارند گفت: در بخش‌هایی که کار زنان ضرورت است، ما فراهم می‌کنیم، اما با یک حجاب شرعی در شرایط عرف و عادت افغانستان. آیا لازم است که زن‌ها چکش به دست بگیرند؟گفت‌وگوی ویژه را سه‌شنبه ساعت ۷:۳۰ شب تهران در تلویزیون یا روی یوتیوب فارسی تماشا کنید.

گابور ماته، پزشک و نویسنده‌ای سرشناس در حوزه تروما، اعتیاد و سلامت روان است که آثارش به زبان‌های زیادی از جمله فارسی ترجمه شده است. او که خود از خانواده‌ای بازمانده هولوکاست می‌آید، تحقیقات گسترده‌ای در حوزه ترومای جمعی دارد و منتقد سیاست‌های نتانیاهو در قبال غزه هم هست. او در گفت‌و‌گویی با سعیده هاشمی درباره ترومای جمعی ایرانیان گفت: «یکی از نشانه‌های تروما این‌ است که مردم دائم با ترس زندگی می‌کنند، یا سعی می‌کنند ترسشان را با نمایش قدرت و شکست‌ناپذیری جبران کنند، یعنی نمی‌توانند آسیب‌پذیری خودشان را بپذیرند و همین باعث بروز رفتارهای ملی‌گرایی افراطی و انکار واقعیت می‌شود.» او گفت: «رنج می‌تواند دو مسیر داشته باشد، می‌تواند باعث خشم و انکار بیشتر شود، و یا  مسیر خودآگاهی افراد باشد، آن‌ها را به عشق و پیوند با جهان و دیگران برساند.»گفت‌وگوی ویژه را سه‌شنبه ساعت ۷:۳۰ شب تهران در تلویزیون یا روی یوتیوب فارسی تماشا کنید. صدای برنامه را هم می‌توانید در تلگرام یا اپلیکیشن‌های پادکست گوش کنید.

کیوان صمیمی، ۷۷ ساله است. از ۱۸ سالگی که برای اولین بار در زمان شاه بازداشت شد تا حالا، فعال سیاسی بوده و هست. بخش عمده‌ای از بیست سال اخیر را علیرغم مشکلات سلامتی در زندان سپری کرده، با این‌حال، در جریان جنگ دوازده روزه، حمله اسرائیل را محکوم کرد: «حکومت جمهوری اسلامی برای حفظ خودش حاضر است، متاسفانه به خارج امتیاز دهد، الان احساس خطر برای خودش کرده و حاضر است برای ماندن در داخل هم تن به اصلاحات دهد.»او از گروه‌های مختلف خواست برای شرایط پیش‌رو، هر چه بیشتر به هم نزدیک شوند و به سمت ائتلاف بروند: «ما در این جنگ هم باید جلوه همبستگی ملی را پررنگ کنیم و ثابت کنیم پای میهن ایستادیم»آقای صمیمی در گفت‌وگویی با فرناز قاضی‌زاده، در پاسخ این سئوال که فکر نمی‌کنید حکومت حمایت از میهن را حمایت از خودش تفسیر کند، با خنده گفت: نه، حکومت ما را می‌شناسد.گفت‌وگوی ویژه فرناز قاضی‌زاده با کیوان صمیمی را در یوتیوب بی‌بی‌سی فارسی تماشا کنید.

در دوازده روز جنگ بین اسرائیل و ایران، سئوالاتی درباره نقش گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی و تصمیماتی که در این دوره گرفتند مطرح بود. به ویژه احزابی که شاخه مسلح ونظامی دارند، نظیر حزب حیات آزاد کردستان، پژاک. امیر کریمی، رئیس حزب حیات آزاد کردستان، پژاک، که به شکل اشتراکی با خانم پیمان ویان، ریاست را به عهده دارد، می‌گوید: حزبش مخالف جنگ بوده و به هیچ وجه نمی‌خواهد که مورد استفاده ابزاری قدرت‌ها برای تثبیت قدرت و نفوذ آن‌ها در منطقه واقع شود. آقای کریمی که در جایی بسیار نزدیک به مرز ایران در کردستان عراق، با ژیار گل خبرنگار بی‌بی‌سی گفت‌وگو می‌کرد، افزود: «از چهارده سال پیش در یک آتش بس نانوشته با نیروهای جمهوری اسلامی ایران هستند و تا زمانی که به آنها حمله نشود، درگیر نمی شوند.» او در بخشی از مصاحبه به بازماندگان کشته‌شدگان جنگ اخیر در ایران تسلیت گفت، ابراز داشت که حزبش برای آزادی و دموکراسی در کل ایران مبارزه می‌کند و اهدافشان فقط کردها نیست. درعین حال اضافه کرد، پژاک تنها زمانی نظیر پ‌ک‌ک ، سلاح را به زمین می‌گذارند که حکومت ایران هم مانند ترکیه پروسه صلح و گفت‌وگو را پیش بگیرد.گفت وگوی ویژه ژیار گل با امیر کریمی را در یوتیوب بی‌بی‌سی فارسی تماشا کنید.

مژگان ایلانلو، نویسنده و فیلمساز که به‌تازگی به لندن سفر کرده بود، در گفت‌وگویی با فرناز قاضی‌زاده درباره جنگ اخیر گفت: کسی نمی‌تواند با بمب ریختن به سر همسایه من به من آزادی بدهد و اضافه کرد: اساسا اینکه از کسانی که زیر بمب و موشک بودند خواسته شد به خیابان بیایند، کار اشتباهی بود. او که در زمان جنبش زن، زندگی، آزادی به زندان افتاد، درباره خاطرات زندان کتابی نوشته تحت عنوان نفس دوم. به عقیده او این جنبش نفسی تازه بود به جان جامعه مدنی ایران. خانم اینانلو که معتقد به مبارزه بدون خشونت برای رسیدن به دموکراسی در ایران است می‌گوید، سیاسیون باید بپذیرند که هیچ گروهی در ایران در اکثریت نیست و گروهی که این تکثر را بپذیرد و راه تعامل را پیدا کند، موفق است. گفت‌وگوی ویژه با مژگان ایلانلو  را در کانال یوتیوب و تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی فارسی تماشا کنید.

آرشین ادیب مقدم، استاد اندیشه جهانی و فلسفه‌های تطبیقی در دانشگاه سواز لندن، متولد استانبول است، در آلمان بزرگ شده و در آمریکا و بریتانیا تحصیل کرده است.او پیش‌تر چندین کتاب در زمینه فلسفه و علوم سیاسی نوشته، اما تازه‌ترین کتاب او با عنوان «افسانه‌ اِی آی خوب؛ مانیفستی انتقادی بر هوش مصنوعی» نگاهی متفاوت و جهانی به یکی از مهم‌ترین موضوعات عصر ما دارد: هوش مصنوعی چگونه قرار است زندگی ما را تغییر دهد؟ او در گفت وگویی با فرناز قاضی زاده در باره این کتاب می گوید: در سیاست هم همیشه این مسئله مطرح است، که چطور می‌شود به افراد دسترسی داشت بلکه بشود به آن‌ها حکومت کرد و هوش مصنوعی ما را از همیشه بیشتر در دسترس قرار داده. به گفته آرشین ادیب مقدم، این نوع در دسترس بودن در تاریخ سابقه نداشته، که می تواند حتی در شکنجه هم استفاده شود.

در دوازده روز جنگ بین اسرائیل و ایران نگاه‌ها به عراق هم دوخته شده بود، آسمان این کشور برای حمله به ایران استفاده شد،گروه‌های مسلح شیعه عراقی هم‌پیمان با تهران، تهدید می‌کردند که اگر آمریکا وارد جنگ شود، پایگاه‌های آمریکایی در عراق و منطقه را هدف قرار خواهند داد. نفیسه کوهنورد خبرنگار ارشد بی‌بی‌سی در خاورمیانه، در گفت‌و‌گویی با محمد شیاع سودانی ، نخست‌وزیر عراق ، از او درباره نگرانی‌ها و اثرات اقتصادی، دیپلماتیک و ژئوپلیتیک این جنگ بر عراق پرسیده. او در آغاز از آقای سودانی پرسیده که او چطور متوجه این حمله شد، خودش با صدای بمب‌افکن‌های اسرائیلی بر فراز عراق متوجه شد ، یا نیروهای امنیتی به او اطلاع دادند؟