Podcast Fotopolis

W którym miejscu jest dziś unijne prawodawstwo? Czy da się sprawdzić źródła wykorzystane w podczas generowania obrazu AI? I czy fotograf może dochodzić swoich praw, jeśli uzna, że wykorzystano jego intelektualną własność? O to i nie tylko pytamy specjalistę od AI. Nowy cykl podcastów poświęconych sztucznej inteligencji rozpoczynamy rozmową z prawnikiem, który bada kwestie związane z AI i jej zastosowaniami. Pytamy o aktualne regulacje w UE i ich wpływ na prawa autorskie, ochronę prywatności i etykę fotografów. Porozmawiamy także o tym, jak sztuczna inteligencja zmienia sposób tworzenia i odbioru obrazów oraz jakie są jej możliwości i ograniczenia. Kiedy możemy spodziewać się działających przepisów regulujących działanie sztucznej inteligencji? Tego dowiesz się z najnowszego odcinka podcastu Fotopolis. 

Jak przy pomocy fotografii opowiadać o tym co ważne? Monika Szewczyk-Wittek pyta Andrzeja Zygmuntowicza i Pawła Żaka z Katedry Fotografii i Komunikacji Wizualnej Uniwersytetu Warszawskiego.O własnych fotograficznych początkach (i roli jaką odegrały w nich talerze po zupie mlecznej), zmianie technologicznej i pokoleniowej (czy „lajki od kumpli” to na pewno dobra miara wartości zdjęcia?) i przede wszystkim pytaniach, jakie warto sobie stawiać podczas procesu twórczego, rozmawiamy z doświadczonymi edukatorami.W kolejnym odcinku naszego podcastu Paweł Żak waży każde słowo, za to Andrzej Zygmuntowicz zupełnie w nich nie przebiera. I radzi, jakich pułapek w posługiwaniu się fotografią można uniknąć. Jak zawsze, są też „polecajki”, czyli co czytać i kogo podglądać, by być lepszym fotografem. Andrzej ZygmuntowiczPasjonat fotografii, konstruktor sprzętu optycznego, fotografik, nauczyciel fotografii, kurator wystaw, autor wystaw własnych i uczestnik zbiorowych, autor tekstów o fotografii. Organizator działań fotograficznych (kiedyś jako członek Warszawskiego Towarzystwa Fotograficznego a dziś ZPAF). Przez wiele lat szef Fundacji Konkurs Polskiej Fotografii Prasowej, obecnie Rady Artystycznej ZPAF i nauczyciel akademicki na Wydziale Dziennikarstwa UW i w Studium ZPAF.Paweł Żak Artysta fotograf, nauczyciel akademicki. Studiował nauki społeczne na Uniwersytecie Warszawskim, w 2002 ukończył Wydział Komunikacji Multimedialnej Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, w 2011 uzyskał tytuł doktora sztuk pięknych. Członek ZPAF od 1995. W latach 2001-2004 był aktywnym członkiem Koalicji Latarnik. Od roku 1998 równolegle z twórczością własną zajmuje się nauczaniem fotografii, początkowo na uczelniach prywatnych a od 2011 jako adiunkt na Wydziale Dziennikarstwa Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego. W 2018 uzyskał tytuł doktora habilitowanego sztuki w dziedzinie sztuk plastycznych dyscyplinie sztuki piękne. W jego twórczości dominuje fotografia inscenizowana, oszczędna i zarazem wyrafinowana w formie, bogata w odniesienia o charakterze symbolicznym do szeroko pojętej kultury i sztuki.

Zakopiański biały miś skończył właśnie 100 lat. Co robi ten miś? Ten miś łączy pokolenia. I pokazuje, że prywatne archiwa mogą stanowić inspirację dla wyjątkowych publikacji. Z autorkami książki roku w Plebiscycie Fotopolis rozmawia Michał Matus. Autorki poprosiły o przesyłanie zdjęć z białym misiem z rodzinnych albumów. W odpowiedzi otrzymały ich ponad 1000! Najstarsze wykonane na początku lat 20. XX wieku. Miś pozował w Zakopanem na Krupówkach i Gubałówce, ale także na plaży w Juracie, na deptaku w Ciechocinku czy sopockim molo. Biały miś stał się legendą, mitem, ikoną popkultury. Książka „Foto z misiem” to spojrzenie na fenomen polskiej fotografii pamiątkowej.Ile waży skóra tradycyjnego białego misia? Z czego wykonana jest czaszka? Co na zdjęciach z misiem sprzed lat robią esesmani? Posłuchaj rozmowy Fotopolis z Barbarą Caillot i Aleksandrą Karkowską. Opowiadają w niej o swoim spojrzeniu na archiwa, o prywatnej stronie historii, która zapomniana leży ukryta na strychach, w piwnicach i starych albumach.Wszystkie zgłoszone do projektu zdjęcia, z podziałem na okresy (dekady) i lokalizacje, znajdziecie na stronie projektu. A może Wy też macie zdjęcie z misiem w swoim domowym archiwum?

O kulisach pracy nad największą retrospektywą, powrocie do zawodu po latach przerwy, myśleniu jednym zdjęciem, oraz o tym dlaczego Chris Niedenthal nie mógłby pracować dla National Geographic, posłuchacie w najnowszym odcinku podcastu Moniki Szewczyk-WittekImpulsem do spotkania z Anną Brzezińską oraz Chrisem Niedenthalem była przekrojowa wystawa zdjęć tego wybitnego fotografa, którą jeszcze do 6 marca można oglądać w Warszawskim Domu Spotkań z Historią. Uznana przez czytelników fotopolis za fotograficzne wydarzenie roku ekspozycja, to największa retrospektywa fotografa podsumowująca 50 lat jego działalności jako fotoreportera. Rozmowa była okazją do poznania kulisów powstawania znanych i mniej znanych zdjęć zarówno Chrisa Niedenthala, jak i Anny Brzezińskiej, a także zasad współpracy kuratorki i fotografa. Dyskusja dotyczyła też zaglądania do archiwów i patrzenia na swoje zdjęcia z perspektywy kilkudziesięciu lat. Wreszcie to szansa, by dowiedzieć się jakim fotoedytorem jest Chris Niedenthal i czego w archiwach poszukuje Anna Brzezińska.

Jak za pomocą fotografii opowiadać o tym co nas interesuje? Czy zdjęcie musi być ładne by było dobre? Czy obrazów mamy dziś faktycznie za dużo? (i dlaczego wcale nie). O to pytamy doświadczonych wykładowców Łódzkiej Szkoły FilmowejZa sprawą smartfonów aparat posiada dziś ponad 90% ludzi. Fotografia przestała być ekskluzywna a posługiwanie się obrazem niemal tak powszechne jak słowem pisanym czy językiem mówionym. W tym podcaście rozmawiamy z artystami i nauczycielami akademickimi, pytając o ich spojrzenie na rozwój sztuk wizualnych oraz rolę edukacji w rozumieniu obrazu fotograficznego. Pytamy również o praktyczne rady i wskazówki (gdzie szukać, co czytać i kogo śledzić, by być lepszym fotografem), usłyszycie też o „zmorach dydaktyka” oraz o tym, dlaczego Witek Orski nie mógł uczyć się pracy w ciemni w liceum!Krzysztof Pijarski to artysta posługujący się medium fotografii, historyk sztuki, tłumacz. Profesor Szkoły Filmowej w Łodzi, gdzie współkieruje działaniami Laboratorium Narracji Wizualnych, w którym także współpradzi Pracownię Form Interaktywnych. Stypendysta m.in. Fulbrighta na Johns Hopkins University w Baltimore (2009-2010), Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Shpilman Institute of Photography; kierownik i wykonawca grantów Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego, Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Dąży do wypracowania przekonujących wizualnych form myślenia. Jako artysta skupia się na estetycznym – to znaczy zmysłowym – wymiarze tego, co poznawcze, polityczne, etyczne, tworząc wizualne archeologie instytucji i dyskursów, biografie ludzi i rzeczy. Redaktor pisma „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej”.Witek Orski jest artystą wizualnym i fotografem. Tworzy zdjęcia, instalacje fotograficzne i prace wideo. Swoją praktykę określa mianem fotografii postkonceptualnej. Bada relacje między obrazami, interesują go społeczne funkcje fotografii i jej status w polu sztuki. Istotnym narzędziem jest dla Orskiego również samo medium wystawy – cykle prac aranżuje w rodzaj wizualnych esejów, w których odbiór każdego obiektu jest starannie zaprojektowany. Wystawia w Polsce i za granicą. Jest absolwentem Filozofii na Uniwersytecie Warszawskim i wykładowcą Szkoły Filmowej w Łodzi. 

W wyniku rosyjskiego ataku na ukrainę granicę z polską przekroczyło ponad 5,22 mln uchodźców wojennych — głównie kobiety i dzieci. Od momentu wyswobodzenia niektórych z tymczasowo okupowanych terytoriów wróciły do ukrainy ponad 3 mln osób.Najwięcej osób postanowiło zalegalizować swój pobyt w Warszawie, ponad 100 tys. (choć szacuje się, że obywateli Ukrainy mieszka obecnie w stolicy ponad dwa razy tyle). Lwów, jako największy ośrodek tranzytowy w Ukrainie Zachodniej, przyjął setki tysięcy uchodźców wewnętrznych, którym dał tymczasowe schronienie lub był przystankiem na drodze do Polski i dalej — na zachód Europy i do innych miejsc.UATLAS To projekt, w którym twórcy skupili się na osobistych historiach ludzi uciekających przed wojną. Dziennikarze spisywali relacje osób zmuszonych do opuszczenia swoich domów, a fotografowie portretowali je, by dać historiom twarz - by relacje stały się jeszcze bliższe odbiorcom.Pytamy więc o pracę nad tym projektem, o to, jak w kontaktach z ludźmi w tak kryzysowej sytuacji fotograf i dziennikarz musi się zachowywać, by nie skrzywdzić tych, którym chce pomóc. Omawiamy też delikatną kwestię językową w ukraińskiej społeczności i przyglądamy się archiwum jako formie wypowiedzi.Razem z Milachem i Neczyporenko przy projekcie pracowali Elena Subacz, Karolina Gembara, Ołena Tkaczenko, Jewhen Stepanec i Agnieszka Rodowicz. Stworzyli razem obszerny zbiór historii i portetów dostępny zarówno online jak i w formie gazetowej, a także wystawy.Wystawa ma na celu także nagłośnić zbiórkę na generatory prądu, które trafią na Ukrainę. Datki można przekazać bezpośrednio w Społecznym Centrum Fotografii jak i online pod adresem: https://pomagam.pl/agragatydlaukrainy

Gościem tego odcinka Podcastu Fotopolis jest Andrzej Tobis - artysta, malarz, który dla fotografii odłożył pędzel. Rzeczywistość pociągała go tak bardzo, że zapragnął zamknąć ją całą w jednym dziele. To rzeczywistość polska w swoich najdziwniejszych przejawach. Tobis szuka w rzeczywistości ilustracji do haseł z polsko-niemieckiego słownika z lat pięćdziesiątych. Słownik przesiąknięty jest socrealistyczną ideologią, hasła przebrzmiałe, a tłumaczenie niemieckich terminów bywa pokraczne. Rzeczywistość na nieustawianych, dokumentalnych fotografiach jest podobna — pełno w niej reliktów dawnego systemu — zmurszałych, rozpadających się, niepasujących do otoczenia. Zestawienia haseł i obrazów często śmieszą swoim absurdem, często zaskakują, często są wieloznaczne. Pierwsze kilkanaście obrazów cyklu, z którymi ma się kontakt może śmieszyć. Po obejrzeniu kilkuset trudno pozbyć się przygnębienia. W tej rozmowie pytam o zapowiadany koniec cyklu, nadchodzącą wystawę i  o to, dlaczego malarz przestaje malować i bierze się za słowa i fotografie. 

O tym jak pokazywać działalność człowieka w kontekście szeroko rozumianych zmian klimatycznych rozmawiamy z twórcami wizualnymi, którzy w swoich projektach dobro przyrody wysuwają na pierwszy plan. Opowiadają o tym dlaczego podejmują tematy związane z ochroną przyrody a my dopytujemy o ich spojrzenie na wykorzystanie obrazu fotograficznego w opowiadaniu o kryzysie klimatycznym.Jak przekonać nieprzekonanych? Jak dokumentować, by jednocześnie nie unikać tematu sprawczości człowieka? Jaką rolę w ochronie środowiska naturalnego mogą odegrać lokalne społeczności? Między innymi o tym posłuchasz w najnowszym podkaście fotopolis!Michał ŁuczakRocznik 83. Fotograf, artysta wizualny, kurator. Posługuje się głównie fotografią i wideo. Absolwent Instytutu Twórczej Fotografii na Uniwersytecie Śląskim w Opawie oraz hispanistyki na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Od 2010 roku jest członkiem kolektywu Sputnik Photos. Współprowadzi warsztaty fotografii dokumentalnej Sputnik Photos Mentoring Programme oraz wykłada na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.W swoich ostatnich projektach skupia się na skomplikowanych i merkantylnych relacjach między człowiekiem, jego najbliższym otoczeniem i środowiskiem naturalnym. Nie patrzy zbyt daleko - jego najnowsze prace skupiają się na lokalnych problemach, które można dostrzec również uniwersalnie: konsekwencje przemysłu wydobywczego czy gospodarcze traktowanie lasów.Dyba LachDokumentalistka, autorka transmedialna. Reżyseruje i koordynuje wydarzenia artystyczne, spektakle, koncerty, projekty kulturalne, filmy. Absolwentka PWSFTiT w Łodzi na Wydziale Organizacji Sztuki Filmowej oraz Fotografii Prasowej w Instytucie Dziennikarstwa UW.Współautorka książek fotograficznych: Stigma, nagrodzonej w konkursie International Photography Awards i wybranej publikacją roku 2014 w Konkursie im. Beaty Pawlak Fundacji Batorego oraz Rewizje, nominowanej do książki roku 2020 przez Aperture Foundantion i Paris Photo. Słuchaczka Szkoły Ekopoetyki Julii Fiedorczuk i Filipa Springera.Mikołaj Nowacki  Ukończył prawo i studia doktoranckie z prawa międzynarodowego, jednak doktorat z prawa kosmicznego porzucił aby móc w pełnym zakresie zajmować się tym co kocha, czyli fotografią. Finalista i laureat wielu konkursów fotograficznych, m.in. Grand Press Photo, Sony World Photography Awards, NPPA Best of Photojournalism, Paris Photography Prize; Fotograf Roku w konkursie Outdoor Photographer of the Year 2017.ZdjęciaNowackiego były publikowane m.in. w „National Geographic”, „The New York Times”, „Stern”, „Der Spiegel”, „Le Monde”, CNN. Prace Nowackiego były wystawiane i pokazywane na festiwalach fotograficznych w Polsce, Niemczech, na Litwie, w Chinach, Kambodży, Tajlandii, Korei Pd., Nowej Zelandii, Meksyku i USA- m.in. solowa wystawa w prestiżowej VII Gallery w Nowym Jorku. 

Najnowszy Podcast to pogłębiona rozmowa o kulisach pracy polskich fotoreporterów, związanych z dużymi agencjami foto: The Associated Press (AP), Reuters i Agence-France Presse (AFP). Goście Moniki Szewczyk-Wittek opowiadają o swoich początkach w agencji, roli autorytetów i zasadach jakie ich obowiązują. Poruszone zostały także wątki rzetelności i obiektywizmu materiałów fotograficznych oraz sposobu wykorzystywania ich zdjęć przez media głównego nurtu. W podcaście Goście opowiadają o swoich ambicjach, moralnych granicach i projektach fotograficznych, które dają im poczucie sprawczości.Michał Dyjuk (AP) Rocznik 90, fotoreporter oraz fotograf dokumentalny. Od 12 lat związany z agencjami i redakcjami w Polsce i za granicą. Sześciokrotny laureat w konkursie Grand Press Photo, jego zdjęcia były prezentowane m.in. na Visa pour l’image w Perpignan i Lumix Festival for Young Photojournalism w Hanowerze. Uczestnik programów mentorskich Agencji VII oraz Sputnik Photos. Stypendysta Ministerstwa Kultury w 2021 r.Kacper Pempel (Reuters)Absolwent wydziału operatorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Od 1995 roku publikował głównie w lokalnych gazetach takich jak Gazeta Wyborcza i Polityka. Następnie pracował dla prywatnej agencji fotograficznej (Agencja Fotograficzna Reporter). Jego zdjęcia publikowane były w mediach polskich i zagranicznych. Od 2007 roku pracuję w agencji informacyjnej Reuters i relacjonuję najważniejsze wydarzenia w regionie. Relacjonował najważniejsze wydarzenia informacyjne, a także wydarzenia sportowe, takie jak igrzyska olimpijskie i mistrzostwa świata w piłce nożnej. Nagrywa również filmy dla telewizji Reuters. W swojej karierze zdobył kilka nagród w konkursach fotograficznych (BZ WBK Press Photo i Grand Press Photo). Jego prace były wystawiane na wystawach indywidualnych i zbiorowych. Jest członkiem Press Club w Polsce.Wojtek Radwański (AFP)Fotoreporter, wolny strzelec. Od 2003 roku związany stałą współpracą z Agence France Presse, za pośrednictwem tej agencji opublikował na całym świecie prawie 8 tys. zdjęć - m.in. w New York Times, Los Angeles Times, The Guardian, Time, Sternie, Liberation i Le Monde. Fotografuje bieżące wydarzenia, politykę oraz zwykłe i niezwykłe losy ludzi. Od 2019 roku współtworzy Archiwum Protestów Publicznych. Dla Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych sfotografował ponad 50 spektakli teatru telewizji. Współpracuje z licznymi organizacjami pozarządowymi. Członek Towarzystwa Krajoznawczego Krajobraz.