Brainwash Festival: De Ander als grens

Vanuit de Melkweg in Amsterdam, in samenwerking met Brainwash Festival, luister je naar filosoof Rozemund Uljée, arts en ethicus Sarah Boers en historicus en journalist Lotfi El Hamidi die in gesprek gaan over de Franse filosoof Emmanuel Levinas. Voor hem staat niet de autonome 'ik' centraal, maar de Ander. Die Ander vormt een ethische grens die we niet mogen overschrijden, die ons aanspreekt, uitdaagt en verantwoordelijk maakt. Maar wat betekent het om die verantwoordelijkheid serieus te nemen? Dit gesprek is gemodereerd door podcastmaker Allard Amelink. lees meer op Brainwash.nl (https://www.brainwash.nl/artikelen/nagenieten-van-brainwash-festival)

De kloof tussen stad en platteland? Die zit alleen maar tussen de oren, bewees een onderzoek van het Sociaal en Centraal Planbureau afgelopen juni maar weer eens. Maar eigenlijk maakt dat niet uit, zegt filosoof en conflictbemiddelaar Wouter Mensink. Mensen ervaren die kloof namelijk wél. En als je dat wilt oplossen, moet je kijken naar de manieren waarop dat wij-zij-denken is ontstaan en wordt gecultiveerd. Hij schreef er een persoonlijk én filosofisch boek over: Hoe we uit het dorp vertrokken. In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. In tien afleveringen spreekt ze met filosofen, wetenschappers, theatermakers en schrijvers over de muziek die vormend is geweest voor hun identiteit en voor hun denken. Brainwash Zomerradio is een programma van omroep HUMAN.

De defensiebudgetten worden opgeschroefd, de gevechtsbereidheid neemt toe en er is sprake van ‘Het Amalia-effect.’ Sinds onze kroonprinses aankondigde voor defensie aan de slag te gaan als werkstudent, meldden plots het dubbele aantal hbo’ers en wo’ers zich aan voor het programma. Kortom: door de ontwikkelingen op het wereldtoneel lijkt het enthousiasme over het leger te groeien, ook bij mensen die het tot een paar jaar geleden nog omschreven als ‘noodzakelijk kwaad’. Maar betekent dat ook dat wij ons als samenleving anders tegenover oorlog en geweld zijn gaan verhouden? Als iemand dat weet is dat Tine Molendijk. Ze is cultureel antropoloog aan de Nederlandse Defensieacademie en de Radboud Universiteit. Ze deed onder andere onderzoek naar ‘morele verwondingen’. In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. In tien afleveringen spreekt ze met filosofen, wetenschappers, theatermakers en schrijvers over de muziek die vormend is geweest voor hun identiteit en voor hun denken. Brainwash Zomerradio is een programma van omroep HUMAN.

Toen schrijver Erik Jan Harmens vijf jaar geleden de diagnose ‘autisme’ kreeg, werd er van alles duidelijk. Dáárom begrijpt hij het niet als mensen zeggen ‘even’, want hoe lang is even? Dáárom is het alsof er een opwindaap met bekkens in zijn hoofd zit, die maar blijft slaan en slaan en slaan. Dáárom wil hij vernietigen wat hij niet begrijpt. Duidelijkheid, daar houdt Harmens van. Maar de diagnose maakt ook veel dingen onduidelijk. Het masker van vijftig jaar oud mag dus af, maar hoe moet je vervolgens dan jezelf zijn? En hoe vind je aansluiting bij de wereld? Hij schreef er de dichtbundel 'De man die blauw werd' over, essays voor NRC en dit jaar verscheen 'Het Grote Autismeboek'. In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. In tien afleveringen spreekt ze met filosofen, wetenschappers, theatermakers en schrijvers over de muziek die vormend is geweest voor hun identiteit en voor hun denken. Brainwash Zomerradio is een programma van omroep HUMAN.

Zijn wij eigenlijk nog wel de baas over de techniek, of is het inmiddels andersom? In zijn nieuwe boek 'Mens en machine' toont schrijver Roderick Nieuwenhuis aan dat de mens al vanaf de uitvinding van het schrift filosofisch worstelde met de vraag of technologische vernieuwingen daadwerkelijk vooruitgang betekenen. Maar nu mensen trouwen met AI’s en kinderen klagen over brainrot door teveel schermtijd dringt de vraag zich op: verliezen we iets? Kunnen we dat nog terugkrijgen? En: hoe goed te leven in deze technolgische tijden? In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. In tien afleveringen spreekt ze met filosofen, wetenschappers, theatermakers en schrijvers over de muziek die vormend is geweest voor hun identiteit en voor hun denken. Brainwash Zomerradio is een programma van omroep HUMAN.

Misschien is het er altijd al. Misschien moet je het alleen maar zien te herkennen. De melodieën in het dagelijks leven. De poezië in dagelijkse opmerkingen. Muziek verstopt in ruis. Erik de Jong, beter bekend als Spinvis, verstaat die kunst als geen ander. Het resoneert, wat hij bloot legt met zijn melancholische poëtische popliedjes. Toen 25 jaar geleden zijn eerste veelgeprezen album verscheen raakte hij direct iets dat universeels én typisch Nederlands is. In het volstrekt eigenzinnige oeuvre dat hij sindsdien opbouwde, verglijdt de tijd, vervomen herinneringen en ondertussen modderen de mensen maar wat aan. In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. In tien afleveringen spreekt ze met filosofen, wetenschappers, theatermakers en schrijvers over de muziek die vormend is geweest voor hun identiteit en voor hun denken. Brainwash Zomerradio is een programma van omroep HUMAN.

'Wat zijn dat, mééméés?' kreeg journalist Süeda Işık een paar jaar geleden nog wel eens van sommige NRC-collega’s te horen, toen ze zich met memes ging bezighouden. Geen hele gekke vraag trouwens, want je kunt ze net zo goed beschrijven als ‘malle, grappige, massaal gedeelde plaatjes of filmpjes’ als interessante barometers van onze tijd en maatschappelijke ontwikkelingen. Inmiddels is Işıks onderzoeksgebied uitgebreid: ze analyseert alle facetten van het internet voor de krant. Van jongeren die verzeild raken in 'brainrot'-video’s tot jonge mannen die radicaliseren binnen de zogeheten manosphere. In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. In tien afleveringen spreekt ze met filosofen, wetenschappers, theatermakers en schrijvers over de muziek die vormend is geweest voor hun identiteit en voor hun denken. Brainwash Zomerradio is een programma van omroep HUMAN.

Zeemeermensen met scherpe tanden. Kleine meisjes die een tattoo laten zetten. Scherven en brandnetels. 'Sprookjes van schuurpapier', zo noemde een recensent het werk van Annet Schaap treffend. In haar fantasierijke jeugdboeken mag het allemaal een beetje pijn doen.  Het schrijven is iets dat ze laat ontdekte. Na meer dan 200 boeken van anderen te hebben geillustreerd, brak ze op haar 52ste door met 'Lampje', dat meteen meerdere prijzen won en een televisieserie werd. Lovend waren ook de recensies op haar tweede boek, ‘Krekel’, dat dit jaar uit kwam.  In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. In tien afleveringen spreekt ze met filosofen, wetenschappers, theatermakers en schrijvers over de muziek die vormend is geweest voor hun identiteit en voor hun denken. Brainwash Zomerradio is een programma van omroep HUMAN.

Perspectief is alles, aldus Saman Amini. Sinds zijn studie aan de toneelacademie in Maastricht maakt hij carrière in het theater als acteur, muzikant en theatermaker. Zijn gezelschap Black Sheep Can Fly heeft als doel verhalen te vertellen die helpen elkaar beter te begrijpen.   Drie jaar geleden besloot hij in cabaretvoorstellingen zijn eigen verhaal daarvoor in te zetten, want: hoe persoonlijker, hoe universeler. Zo toerde hij het afgelopen jaar met 'Onaantastbaar', waarin hij het onder andere heeft over armoede, verslaving, depressie en mannelijkheid.  In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. In tien afleveringen spreekt ze met filosofen, wetenschappers, theatermakers en schrijvers over de muziek die vormend is geweest voor hun identiteit en voor hun denken. Brainwash Zomerradio is een programma van omroep HUMAN.

Volgens bestuurskundige Shivant Jhagroe kunnen we wel denken dat we het allemaal zo goed doen, met onze eco-bananen, zonnepanelen en elektrische auto’s. Maar daarmee houden we onszelf voor de gek. In zijn boek 'Voorbij Duurzaamheid' betoogt hij dat het label ‘duurzaam’ eigenlijk alleen maar verhult welke systematische ongelijkheid erachter zit, én het zet ons vast omdat het andere denkwijzen onzichtbaar maakt.  In Brainwash Zomerradio interviewt Floortje Smit denkers aan de hand van muziek. In tien afleveringen spreekt ze met filosofen, wetenschappers, theatermakers en schrijvers over de muziek die vormend is geweest voor hun identiteit en voor hun denken. Brainwash Zomerradio is een programma van omroep HUMAN.