786. Wspomnienia z Faras - dr Stefan Jakobielski, Katarzyna Kobylecka

Wykład dr Agaty Łukomskiej w ramach Szkoły Otwartej w Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie, 2 kwietnia 2014 https://wszechnica.org.pl/wyklad/czy-mozna-cos-wiedziec-na-pewno-wyklad-agaty-lukomskiej/ Dr Agaty Łukomska w trakcie swojego drugiego wykładu z cyklu "Szkoła myślenia" w ramach Szkoły Otwartej w Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie opowiada o sofistach - wędrownych nauczycielach, specjalistach od retoryki, którzy pojawili się w Atenach w V w. p.n.e. Filozofka przedstawia poglądy pierwszych, najsłynniejszych sofitstów - Protagorasa i Gorgiasza. Przeciwstawia je opiniom ich krytyków oraz wyjaśnia, na czym polegała istota słynnego sporu pomiędzy sofistami a Arystokratesem. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #etyka #filozofia #myśl

Rozmowa Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim w ramach cyklu #rozmowyWszechnicy [12 czerwca 2024 r.] Wyborcy dwóch głównych krajów europejskich - Niemiec i Francji, pokazali swoim rządzącym bardzo żółte kartki. Jeśli chodzi o kontekst wyborów do Parlamentu Europejskiego, to kolor tych kartek jest nawet czerwony. Co to oznacza dla przyszłości Unii, naszego bezpieczeństwa, dla Ukrainy? A jeśli dołożymy do tego możliwość zmiany w USA? Czy jest to dodatkowe wyzwanie dla polskiej dyplomacji? Jak powinna ona działać w takich okolicznościach? A do tego jak zawsze, krótki przegląd tego co się dzieje na świecie. Zapraszamy! Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rozmowywszechnicy #polityka #politykazagraniczna #wybory #uniaeuropejska #parlament #donaldtusk #tusk #georgiameloni #meloni

Wykład dr Agaty Łukomskiej w ramach Szkoły Otwartej, Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie, 26 marca 2014 https://wszechnica.org.pl/wyklad/z-filozoficznego-punktu-widzenia/ Dr Agata Łukomska w w pierwszym wykładzie z cyklu "Szkoła myślenia" w Szkole Otwartej w Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie wprowadza obecnych w podstawy filozofii. Prowadząca omawia definicję filozofii, jej klasyczne dziedziny - metafizykę, epistemologię, etykę, logikę oraz jej współczesne wariacje, jak np. filozofia nauki czy filozofia społeczna. Łukomska omawia też potoczne rozumienie słowa "filozofia" i porównuje je z naukową definicją. Próbuje też odpowiedzieć na pytanie o rolę filozofii w codziennym życiu człowieka. Dr Agata Łukomska - filozofka, afiliowana badaczka-wolontariuszka na Wydziale Filozofii UW Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #filozofia #etyka

Wykład Karoliny Zalewskiej, edukatorki Muzeum Narodowego w Warszawie, wygłoszony został w ramach programu edukacyjnego towarzyszącego wystawie „Papież awangardy. Tadeusz Peiper”. Muzeum Narodowe w Warszawie, 14 czerwca 2015 r. [52min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/w-pogoni-za-nowoczesnoscia-tadeusz-peiper-i-awangarda/ Nawoływali do palenia muzeów, odrzucali tradycyjne wyobrażenia o sztuce, a jako wzór doskonałości wskazywali precyzję i wydajność maszyn. Skąd wzięły się awangardowe ugrupowania, które skierowały sztukę europejską na nowe tory? Jakie idee im przyświecały? Wykład przybliżył najważniejsze zjawiska artystyczne początku XX wieku: te, z którymi Peiper zetknął się podczas studiów w Berlinie, Paryżu i kilkuletniego pobytu w Hiszpanii, oraz te, które współtworzył już po powrocie do Polski. *** Wystawa „Papież awangardy. Tadeusz Peiper w Hiszpanii, Polsce, Europie” prezentuje artystyczne relacje awangardowej sztuki i literatury początków XX wieku, za punkt odniesienia przyjmując twórczość Tadeusza Peipera, wybitnego poety, krytyka i teoretyka sztuki. Przygotowana wspólnie z hiszpańskim środowiskiem kulturalnym, w którym niegdyś aktywnie działał Peiper, podkreśli artystyczne i kulturalne związki obu krajów. Tadeusz Peiper znany jest w Polsce jako najbardziej prominentna postać środkowoeuropejskiej awangardy i założyciel „Zwrotnicy” (1922). Niewiele osób wie o jego związkach ze środowiskiem awangardy hiszpańskiej i hiszpańskojęzycznej. Lata 1915-1920 spędził Peiper w Madrycie, w otoczeniu silnie związanym z hiszpańskim ultraizmem. W tym czasie w stolicy Hiszpanii przebywali Robert i Sonia Delaunay, Guillermo de Torre, Vicente Huidobro, rodzeństwo Jorge Luis i Norah Borges, Rafael Barradas, a także Polacy – Józef Pankiewicz, Jan Wacław Zawadowski i związani z ultraistami Władyslaw Jahl oraz Marian Paszkiewicz. Peiper – debiutujący jako autor szkiców literackich i dziennikarz wiodących czasopism (El Sol, La Lectura, España i La Publicidad) – utrzymywał także kontakty z Manuelem Azañą czy José Ortegą y Gassetem. Autorzy wystawy poprowadzą widza przez Paryż 1914 roku, kosmopolityczne, artystyczno-literackie środowisko Madrytu lat 1915-21, poprzez formistyczny i futurystyczny Kraków ku awangardowym utopiom artystycznym i cywilizacyjnym lat 1920-tych aż po ich kres i narastanie katastrofizmów poprzedzający wybuch II wojny światowej. Pokażemy towarzyszący tym procesom żywiołowy rozwój komunikacji i kultury masowej. Chcemy unaocznić artystyczne alianse i efekty współpracy Peipera z wybitnymi twórcami awangardowymi. W „Zwrotnicy” publikowali Władysław Strzemiński i Kazimierz Malewicz; książki i poezje Peipera ilustrowali Juan Gris, Mojżesz Kisling, Fernand Léger i inni. Pokażemy obrazy, grafiki, rzeźby twórców europejskiej awangardy: obok prac wspomnianych już Malewicza, Grisa, Légera, Strzemińskiego – dzieła Vytautasa Kairiūkštisa, Francisco Boresa, Alberta Gleizesa, Louisa Marcoussisa, Leona Chwistka, Tytusa Czyżewskiego, Tymona Niesiołowskiego, Leona Dołżyckiego, Henryka Stażewskiego, Katarzyny Kobro, Marka Włodarskiego, Mieczysława Bermana. Towarzyszyć im będzie prezentacja awangardowych wydawnictw i filmów. Wystawie towarzyszą bogaty program wydarzeń edukacyjnych, pokaz tematyczny w Cyfrowym MNW, publikacja książkowa zawierająca artykuły znawców dzieła i biografii Tadeusza Peipera oraz badaczy europejskich ruchów awangardowych pierwszych dziesięcioleci XX wieku, a także płyta z muzyką z serii Kolekcja Muzeum Narodowego. Kuratorzy wystawy: dr Piotr Rypson we współpracy z Moniką Poliwką i Juanem-Manuelem Bonetem. Od 18 września do 6 listopada 2015 wystawa będzie prezentowana w Real Academia de Bellas Artes de San Fernando w Madrycie. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #muzeumnarodowe #tadeuszpeiper #peiper #awangarda

Debata z cyklu "Środy europejskie", Pałac na Wyspie w Łazienkach Królewskich w Warszawie, 6 maja 2015 https://wszechnica.org.pl/wyklad/wielokulturowosc-europy-przeklenstwo-czy-bogactwo/ – 25 lat temu w Meklemburgii nie było ani jednego emigranta, dziś jest zupełnie inaczej i trzeba umieć docenić taką sytuację. Uważam, że poziom heterogeniczności społeczeństw europejskich będzie stopniowo wzrastać i z tego powodu musimy wciąż zadawać sobie pytania dotyczące kwestii współistnienia kultur europejskich w kontekście budowania tożsamości, zarówno indywidualnej, jak i zbiorowej – powiedziała Klara Geywitz w trakcie debaty, która odbyła się w warszawskich Łazienkach. 6 maja 2015 roku, w Pałacu na terenie Letniej Rezydencji Króla Stanisława Augusta odbyła się pierwsza debata z cyklu „Środy europejskie”. Przygotowały ja wspólnie: Fundacja Centrum im. prof. Bronisława Geremka, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Le château des Lumières w Lunéville (Francja) oraz Fürst Pückler Park w Bad Muskau (Niemcy). W dyskusji uczestniczyli: Didier Francfort – historyk, dyrektor Instytutu Historii Kultury Europejskiej im. prof. Bronisława Geremka w Lunéville (IHCE, L'Institut d'Histoire Culturelle Européenne Bronisław Geremek). Klara Geywitz – politolożka, deputowana do Landtagu Brandenburgii z ramienia SPD, członkini Zarządu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Halina Grzymała-Moszczyńska – psycholożka z Interdyscyplinarnego Studium nad Religiami i Kulturami Świata (UJ). Spotkanie poprowadził Marek Ostrowski (Tygodnik "Polityka"). Paneliści zastanawiali się nad definicją europejskiej wielokulturowości, jej oceną, a także prognozą na przyszłość. – Wielokulturowość Europy nie jest zjawiskiem nowym, miała ona wpływ na kształtowanie się kultur poszczególnych społeczności w sensie historycznym – zaznaczył Didier Francfort. Należy w analizie aktualnej sytuacji kultury europejskiej rozróżnić wielokulturowość ujętą jako problem polityczny oraz wielokulturowość na poziomie naturalnego sposobu kształtowania życia codziennego. – Społeczeństwo monokulturowe byłoby po prostu nie do zniesienia – dodał dyrektor IHCE. Z kolei Halina Grzymała-Siedlecka wskazała na psychologiczne aspekty procesu kształtowania się wielokulturowej tożsamości, przy czym zakwestionowała możliwość sprawnego funkcjonowania człowieka w więcej niż jednym kręgu kulturowym. – Badania nad współczesną emigracją wskazują, że w ostatnich latach pojawiła się specyficzna kategoria „trzeciej tożsamości”, rodzaj braku zakorzenienia, całkowite odrzucenie chęci posiadania jakiejkolwiek świadomości w ramach obrony psychiki przed bólem kolejnego zerwania więzi – podkreśliła uczona. Klara Geywitz wspomniała o politycznym wymiarze zjawiska wielokulturowości. Niepokojąca wydaje się bowiem tendencja do kształtowania „społeczeństwa równoległego”, którego członkowie tylko terytorialnie przynależą do kultury kraju, w którym mieszkają. – Z punktu widzenia przyszłości kultury europejskiej, należałoby troszczyć się o to, jak skutecznie integrować społeczność, ale jednocześnie nie rezygnować z indywidualnej tożsamości – zaznaczyła Klara Geywitz. Uczestnicy debaty zgodzili się, że istotą działań społecznych, politycznych, kulturalnych w najbliższych latach powinno być wdrożenie strategii współpracy, współistnienia, współwystępowania pomiędzy kulturami europejskimi. – Istnieją sfery, które są bezpieczne od negatywnych wpływów gry politycznej czy ekonomicznego koniunkturalizmu. Choćby dzięki muzyce mogę czuć się dobrze w każdym momencie, w każdym kraju. Gdy ściskam dłoń drugiego człowieka, odczuwam coś naprawdę uniwersalnego – powiedział Didier Francfort. źródło: Geremek.pl Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #wielokulturowość #europa #społeczeństwo

Wykład Anny Katarzyny Maleszko, kuratorki wystawy „Arcydzieła sztuki japońskiej w kolekcjach polskich”. Muzeum Narodowe w Warszawie, 18 czerwca 2015 [1h10min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/basniowa-kraina-japonskiej-rzezby-miniaturowej-wyklad-anny-katarzyny-maleszko/ Japończycy nosili przy pasie obi opasującym kimono różne osobiste drobiazgi – sakiewki, tabakierki, przybory do palenia itp., które można określić jednym japońskim słowem sagemono („wisząca rzecz”). Aby zawiesić je przy pasie i zbalansować, używano jako przywieszek breloków netsuke. Owe miniaturowe rzeźby w drewnie lub kości od drugiej połowy XIX są w Europie postrzegane jako zwierciadło japońskich obyczajów, wierzeń, historii, widzenia świata oraz stosunku do przyrody. W Muzeum Narodowym w Warszawie od 18 czerwca do 9 sierpnia podziwiać można najcenniejsze zabytki sztuki japońskiej z państwowych zbiorów polskich. Wystawa prezentuje obiekty z okresu od XVII do XX wieku, m.in.: drzeworyty ukiyo-e i shin hanga, malarstwo, rzeźbę, tkaniny, militaria, ceramikę, wyroby z brązu, laki i emalii cloisonné. Ekspozycja została przygotowana z okazji jubileuszu dwudziestolecia Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie i w różnych odsłonach jest pokazywana w czterech muzeach w Polsce. Wystawa „Arcydzieła sztuki japońskiej w kolekcjach polskich“ prezentuje około 300 zabytków, które pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie i Muzeum Narodowego w Krakowie – instytucji posiadających największe w Polsce zbiory sztuki japońskiej. Pokazywane będą również japonica z Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie. Doskonałość techniczna, oryginalne rozwiązania stylistyczne, egzotyka, subtelność i dekoracyjność sztuki japońskiej sprawiły, że od stuleci budzi ona zachwyt nie tylko kolekcjonerów. Także w Polsce cieszy się stałym zainteresowaniem. Bogactwo form, dekoracji i technik prezentowanych prac jest zaproszenie w niezwykły, barwny świat sztuki japońskiej. Znajdziemy tu wyrafinowanie i bujność form obok szlachetnego minimalizmu, niedoskonałość niesioną przez upływ czasu obok niedościgłej maestrii warsztatowej, wszystko zaś połączone bezbłędnym wyczuciem piękna. Wystawa została zorganizowana z okazji jubileuszu dwudziestolecia istnienia Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie, gdzie była eksponowana od listopada 2014 do maja 2015 roku. Będzie także prezentowana w Muzeum Okręgowym w Toruniu, a następnie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Wystawę dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wystawa jest objęta patronatem honorowym Ambasady Japonii w Polsce. Wystawa zorganizowana przez Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha i Muzeum Narodowe w Warszawie. Ekspozycji towarzyszą bogaty program wydarzeń, publikacja „Arcydzieła sztuki japońskiej w kolekcjach polskich“ pod redakcją Anny Król, a także płyta z muzyką zatytułowana Kolekcja Muzeum Narodowego w Warszawie – Japonia. Kurator wystawy warszawskiej: Anna Katarzyna Maleszko Kurator i koncepcja wystawy w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha: Anna Król Anna Katarzyna Maleszko – kustosz kolekcji japońskiej MNW, tłumaczka i redaktorka książek poświęconych sztuce dalekowschodniej i europejskiej, ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Pracuje w Muzeum Narodowym w Warszawie, gdzie opiekuje się kolekcją sztuki japońskiej. Zorganizowała lub współorganizowała wiele wystaw sztuki japońskiej, m.in. w Warszawie, Krakowie, Bytomiu, Gnieźnie, Gdańsku, Szczecinie. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #muzeumnarodowe #japonia #rzeźba #sztuka #kultura

Dr Piotr Rypson, wicedyrektor ds. naukowych i kurator Zbiorów Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Warszawie, w rozmowie z Adrianą Prodeus, animatorką, dziennikarką, redaktorką programu „WOK. Wszystko o kulturze”, nadawanego w TVP2 [1h26min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/czy-tadeusz-peiper-byl-papiezem-awangardy-dr-piotr-rypson-w-rozmowie-z-adriana-prodeus/ Piotr Rypson, wicedyrektor ds. naukowych i kurator Zbiorów Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Warszawie, rozmawiał o życiu i twórczości Tadeusza Peipera z Adrianą Prodeus, animatorką, dziennikarką, redaktorką programu „WOK. Wszystko o kulturze” nadawanego w TVP2. Wywiad towarzyszył wystawie „Papież awangardy. Tadeusz Peiper w Hiszpanii, Polsce, Europie”. Rozmówcy dyskutowali, na czym polegała oryginalność Peipera jako krytyka sztuki. Poszukiwali też w jego biografii ludzi i wydarzeń, które go ukształtowały. Poruszyli również wątek mizoginii, która cechowała Peipera w relacjach z kobietami. Uczestnicy rozmowy nie ominęli tematów związanych z wyborami ideowymi i politycznymi krytyka. W tym kontekście przypomniany został m.in. wątek jego konfliktu ze środowiskiem skamandrytów, w efekcie którego nazwał Jarosława Iwaszkiewicza „idiotą”. Rozmówcy omówili też mniej znany okres w biografii autora manifestu „Miasto, masa, maszyna”. Tadeusz Peiper, z pochodzenia Żyd, po napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę musiał uciekać z Krakowa do Lwowa. Tam, podobnie jak inni polscy inteligenci, zostaje aresztowany przez NKWD, i wywieziony później w głąb ZSRR. Wówczas zaczął już popadać w chorobę psychiczną. Z opresji uratowała go Wanda Wasilewska, działaczka komunistycznego Związku Patriotów Polskich, do którego krytyk wstąpił. Jak wyjaśnił jednak Rypson, Peiper nie współpracował czynnie z komunistami, był postrzegany za szaleńca i odpchany. Część wojny spędził w Gruzji, ale nic na ten temat nie opublikował. Po powrocie do Polski, w przeciwieństwie do innych literatów, nie objął żadnego stanowiska w nowych władzach. Osoby, które miały styczność z Peiperem w okresie między jego powrotem do kraju a śmiercią w 1969 r., opisują go jako osobę zdradzającą oznaki choroby psychicznej, ale wciąż żywą i interesujacą. Rybson podkreślił jednak, że wszystko są to „relacje z odległości”, bo krytyk nikogo wówczas już do siebie nie dopuszczał i cierpiał na manię prześladowczą. Nowe światło na biografię Peipera mogą rzucić liczne pozostawione przez niego manuskrypty. Ich publikacja może nastąpić jednak dopiero, gdy minie 70 lat od jego śmierci. *** Wystawa „Papież awangardy. Tadeusz Peiper w Hiszpanii, Polsce, Europie” prezentuje artystyczne relacje awangardowej sztuki i literatury początków XX wieku, za punkt odniesienia przyjmując twórczość Tadeusza Peipera, wybitnego poety, krytyka i teoretyka sztuki. Przygotowana wspólnie z hiszpańskim środowiskiem kulturalnym, w którym niegdyś aktywnie działał Peiper, podkreśli artystyczne i kulturalne związki obu krajów. Tadeusz Peiper znany jest w Polsce jako najbardziej prominentna postać środkowoeuropejskiej awangardy i założyciel „Zwrotnicy” (1922). Niewiele osób wie o jego związkach ze środowiskiem awangardy hiszpańskiej i hiszpańskojęzycznej. Lata 1915-1920 spędził Peiper w Madrycie, w otoczeniu silnie związanym z hiszpańskim ultraizmem. W tym czasie w stolicy Hiszpanii przebywali Robert i Sonia Delaunay, Guillermo de Torre, Vicente Huidobro, rodzeństwo Jorge Luis i Norah Borges, Rafael Barradas, a także Polacy – Józef Pankiewicz, Jan Wacław Zawadowski i związani z ultraistami Władyslaw Jahl oraz Marian Paszkiewicz. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #tadeuszpeiper #peiper #muzeumnarodowe #sztuka #kultura #awangarda

Z okazji urodzin Stefana Gierowskiego o jego twórczości dyskutowali Magdalena Gierowska-Dybalska i Marek Sobczyk. Spotkanie poprowadził dr Piotr Rypson. Muzeum Narodowe w Warszawie, 10 czerwca 2015 r. [56min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/urodziny-mistrzow-stefan-gierowski-90-rocznica-urodzin/ Profesor Stefan Gierowski jest jednym z najwybitniejszych współczesnych polskich malarzy, wieloletnim wykładowcą na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Od 1957 roku konsekwentnie zajmuje się malarstwem nieprzedstawiającym, koncentrując się na zagadnieniach koloru, światła i przestrzeni. W 1980 roku otrzymał Nagrodę im. Jana Cybisa, nadawaną za całokształt twórczości. Z okazji jubileuszu o twórczości Stefana Gierowskiego dyskutowali: Magdalena Gierowska-Dybalska, córka artysty i Marek Sobczyk – artysta malarz, uczeń Stefana Gierowskiego. Spotkanie poprowadził dr Piotr Rypson, kurator Zbiorów Sztuki Nowoczesnej – zastępca ds. naukowych dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie. Stefan Gierowski – malarz i rysownik. Wybitny przedstawiciel współczesnej awangardy malarskiej, określany mianem klasyka polskiej nowoczesności. Urodził się 21 maja 1925 roku w Częstochowie. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w latach 1945-48 w pracowniach Zbigniewa Pronaszki i Karola Frycza. Równolegle studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim pod kierunkiem Wojsława Mole. Od 1949 roku mieszka w Warszawie. W latach 1956-61 współpracował z Galerią Krzywe Koło prowadzoną przez Mariana Bogusza. Od roku 1962 do 1996 prowadził działalność dydaktyczną na warszawskiej ASP, gdzie w latach 1975-81 pełnił funkcję dziekana Wydziału Malarstwa, a w 1983 roku został wybrany na rektora-elekta. Władze stanu wojennego stanowczo odrzuciły tę kandydaturę. W latach osiemdziesiątych związany z kręgiem „kultury niezależnej”. W 1986 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W 1981 roku był członkiem Komitetu Organizacyjnego Kongresu Kultury Polskiej. W 1980 roku otrzymał nagrodę im. Jana Cybisa. Mieszka w Konstancinie pod Warszawą. W pierwszym, figuratywnym okresie twórczości Stefana Gierowskiego, w jego malarstwie widoczny jest wpływ postkubistycznej rytmizacji formy oraz uproszczeń zaczerpniętych z kręgu sztuki naiwnej (Gołębnik). Około 1957 roku artysta dochodzi do malarstwa niefiguratywnego, które staje się głównym obszarem jego zainteresowań. Jednocześnie zaprzestaje nadawania obrazom literackich tytułów i od tej pory konsekwentnie oznacza je rzymską numerację. W tym samym roku krytyk sztuki Aleksander Wojciechowski określa jego sztukę mianem „abstrakcji autonomicznej”, co wydaje się najtrafniej charakteryzować cała twórczość Stefana Gierowskiego. Położenie nacisku na sam fenomen obrazu wskazuje jednoznacznie, że artysta rozpoczął poszukiwania nowej formuły obrazu malarskiego, pozbawionego przez twórcę wszystkich innych treści, poza tymi jakie niesie działanie koloru. Obraz nr I powstał właśnie w 1957 roku. Gierowski zaczyna malować kompozycje abstrakcyjne, w których czynnik intelektualny, przejawiający się w klarownej konstrukcji obrazu, zdominowany był przez emocje. Były one obecne zarówno w subtelnej, wyszukanej kompozycji kolorystycznej, zazwyczaj monochromatycznej, jak również bogatym opracowaniu fakturalnym powierzchni płócien. Już wtedy pojawiła się w obrazach Gierowskiego zapowiedź problematyki światła, przestrzeni i ruchu, która stała się wiodąca w twórczości tego artysty. Obrazy Gierowskiego o numerach I-XX określić można jako malarstwo typu informel, kierunek który w owym czasie rozwijał się na Zachodzie. Ewolucja w twórczości Gierowskiego przebiegała w stronę wzmocnienia czynnika intelektualnego. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #muzeumnarodowe #sztuka #kultura #gierowski #stefangierowski

Debata w ramach 27. Festiwalu Nauki w Warszawie. Debatę poprowadził dr Mateusz Werner. Rozmawiali dr Maria Antosik-Piela, prof. Artur Markowski i prof. Paweł Skibiński. [ 24 września 2023 r.] W pierwszej połowie XX wieku sytuacja Żydów na ziemiach polskich i w Polsce była złożona i ulegała zmianom w zależności od okresów oraz uwarunkowań politycznych, społecznych i ekonomicznych. Przed II wojną światową, Polska była miejscem znacznego skupiska ludności żydowskiej w Europie. Społeczność ta miała różnorodne aspekty kulturowe, językowe i religijne. W okresie międzywojennym Żydzi stanowili istotną część społeczeństwa polskiego, szczególnie w większych miastach. Byli aktywni w wielu dziedzinach życia, w tym w handlu, rzemiośle, nauce, kulturze i polityce. Jednakże byli również narażeni na antysemickie nastroje, które czasami przybierały formę agresji fizycznej i prawnej. Ponadto, w okresie międzywojennym miały miejsce różne wydarzenia i akty antysemickie. Na przykład, w latach 1935-1936 wprowadzono tzw. ustawy kwotowe, które ograniczały dostęp Żydów do szkół wyższych. Poza tym, narastało zagrożenie ze strony ruchów skrajnie prawicowych i faszystowskich. Po wybuchu II wojny światowej i okupacji niemieckiej w 1939 roku, sytuacja Żydów uległa dramatycznemu pogorszeniu. Niemcy wprowadzili politykę eksterminacji, która osiągnęła swoje szczytowe punkty w postaci gett, masowych egzekucji i ostatecznie Holocaustu. Miliony Żydów z Polski i innych krajów europejskich zostały zamordowane w obozach zagłady. dr Mateusz Werner - filozof kultury, eseista, krytyk filmowy. Doktor nauk humanistycznych dr Maria Antosik-Piela - absolwentka Wydziału Polonistyki UW, stopień doktora uzyskała na Wydziale Polonistyki UJ w 2019 roku. Obecnie związana z Wydziałem Historii UW (od 2020 roku). Brała udział w projektach finansowanych m.in. przez FNP, NCN, NPRH. Zainteresowania badawcze: polsko-żydowskie pogranicze kulturowe w XIX i XX wieku, prasa żydowska i polska w XIX i XX wieku, historia Żydów w Galicji, obecność ideologii społeczno-politycznych w tekstach kultury. dr hab., prof. ucz. Artur Markowski - Doktorat na Wydziale Historycznym UW w 2007 r, pod kierunkiem prof. Jerzego Tomaszewskiego, habilitacja w 2019 r. tamże; Zajmuje się historią społeczną XIX wieku, szczególnie dziejami Żydów w obszarze wpływów Imperium Rosyjskiego i historią przemocy. Od 2007 asystent, od 2009 adiunkt w Zakładzie Historii XIX wieku. 2008-2010 sekretarz Instytutu Historycznego UW do spraw dydaktycznych. Redaktor naczelny serii: “Źródła do dziejów Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku (do 1939 r). Wydawanej przez Instytut Historyczny UW i Muzeum POLIN. Stypendysta m.in. “Polityki”, FNP, Fundacji Lanckorońskich, MNiSW; research fellow na University of Notre Dame 2012/2013; kierował projektem badawczym poświęconym pogromom Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku (2012-2017). Jest członkiem redakcji “Kwartalnika Historii Żydów” i członkiem rady “Almanach. Studia żydowskie”. prof. dr hab. Paweł Skibiński - doktorat na Wydziale Historycznym UW w 2001, habilitacja tamże w 2014. Od 1997 do 2001 doktorant w Instytucie Historycznym UW. Od 2001 adiunkt w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Staż na Universidad de Navarra w Pamplonie (1999), stypendium MSZ Hiszpanii (2000). Od 2006 do 2008 kierował działem Badawczym Muzeum Historii Polski. Od 2010 do 2015 był dyrektorem Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. Od 2015 ekspert Centrum Myśli Jan Pawła II. Był członkiem redakcji “Kwartalnika Konserwatywnego”, obecnie współpracuje stale z miesięcznikiem “W sieci historii”. Od 2020 r. zastępca dyrektora ds. naukowych Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #festiwalnauki #historia #żydzi #Holocaust

Wykład dr Weroniki Szulik o wierności adaptacji filmowych w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [30 września 2023] https://wszechnica.org.pl/wyklad/wierna-adaptacja-roznice-miedzy-filmem-rok-1863-i-powiescia-wierna-rzeka-stefana-zeromskiego/ Czy wiedźmin miał szczękę Supermana? Czy Galadriela uczestniczyła w bitwie o Pierścień? Liet-Kynes była kobietą? Różnice między adaptacją a materiałem źródłowym zawsze budzą wiele emocji, szczególnie wśród miłośników danego dzieła. Także w epoce kina niemego wywoływały one niemałe zainteresowanie, szczególnie wśród krytyki (zarówno filmowej, jak i literackiej). Z jednej strony „popularność” wręcz wpisywano w definicję samego medium, z drugiej dopatrywano się w nim doskonałego narzędzia edukacyjnego dla mas. Dlatego adaptacje filmowe literatury pięknej były w tamtym czasie tak pożądane: dawały praktycznie gotowy materiał do scenariuszy oraz zapoznawały osoby niepiśmienne z kanonem kultury polskiej, co miało ogromne znaczenie dla państwa, które dopiero co odzyskało niepodległość. Jedną z klasycznych adaptacji literatury pięknej był film Rok 1863 w reżyserii Edwarda Puchalskiego, którego premiera odbyła się w 1922 roku. Scenariusz oparty był na powieści Wierna rzeka Stefana Żeromskiego. Mimo że film uchodzi za adaptację raczej wierną oryginałowi, różni się od książki – poczynając od tytułu – w wielu znaczących momentach. Celem wykładu będzie przyjrzenie się wybranym różnicom między dziełami i próba refleksji nad tym, co mogą one oznaczać w kontekście zarówno ówczesnej krytyki filmowej (oraz literackiej), jak i atmosfery politycznej epoki. dr Weronika Szulik - dokumentalistka z Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #festiwalnauki #ibl #stefanżeromski #adaptacja #film #powieść #1863 #wiernarzeka