Η ομορφιά βρίσκεται στο μπάλωμα: Για την τέχνη της επανόρθωσης

Με το παρόν ολιγόλεπτο βίντεο επιθυμώ να εκφράσω την ειλικρινή μου ευγνωμοσύνη μου σε όλους τους ανθρώπους που στήριξαν το podcast την τελευταία τριετία και να πω μερικά πράγματα για την κατεύθυνση του στο μέλλον.  

To παρόν επεισόδιο αφορά τους ανθρώπους που νιώθουν παγιδευμένοι σε μία ανυπόφορη πραγματικότητα, μια πραγματικότητα από την οποία επιθυμούν να απεγκλωβιστούν αλλά δεν τα καταφέρνουν. Το επεισόδιο είναι επηρεασμένο από την έλευση της νέας χρονιάς, η οποία φέρνει κάθε άνθρωπο σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό αντιμέτωπο με αυτό που είναι αυτή την στιγμή και αυτό που θα ήθελε να είναι στο μέλλον. Κατά αυτόν τον τρόπο, η άφιξη του νέου χρόνου φουντώνει μία γνώριμη και συνάμα μυστηριώδη σύγκρουση που φωλιάζει στην ψυχή του κάθε ανθρώπου: την σύγκρουση μεταξύ του «είναι» και του «γίγνεσθαι». Χρησιμοποιώντας ως αφετηρία τον μύθο του Προμηθέα, επιχειρώ να πω μερικά πράγματα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος που νιώθει δεσμώτης της ίδιας του της ύπαρξης, αλλά και να αναδείξω ατοπήματα τα οποία κάνει και τα οποία ενδεχομένως εντείνουν το μαρτύριο του κάνοντας την ζωή του αχρείαστα πιο επώδυνη. Το επεισόδιο κλείνει με μερικές σκέψεις για το πως ένας άνθρωπος μπορεί να βγει από το μαρτυρικό «είναι» της ζωής του και να ανοιχτεί σε ένα πιο δημιουργικό «γίγνεσθαι».

Q & AΑγαπητές φίλες και φίλοι,Παρακαλώ βρείτε το επεισόδιο Q & A.Με εκτίμηση,Θοδωρής Παπαγαθονίκου 1. 1. 1:05 - 4:26 : Μπορεί κανείς να γίνει υγιής ψυχικά με την ψυχοθεραπεία;2. 2. 4:27- 6:22 Μπορεί η ψυχοθεραπεία ενός ατόμου να κάνει κάποιον να φέρεται ή και να του βγάλει ναρκισσιστικό χαρακτήρα;3. 3. 6:22 - 09:40: Ποια η γνώμη σας για τον νευρογλωσσικό προγραμματισμό;4. 4. 09:40- 12:33: Γιατί οι άνθρωποι κάνουν ghosting;5. 5. 12:33-14:30: Πώς επιλέγει ένας θεραπευτής να εργαστεί με έναν θεραπευόμενο; Τι κοιτάζει εκεί ο θεραπευτής δεδομένου ότι δεν ταιριάζουν όλοι με όλους;6. 6. 14:30-16:58: Μπορεί να γίνει κανείς ψυχωτικός ξαφνικά;7. 7. 16:58-19:00: Θα ήθελα να ακούσω την άποψή σας για το θέμα της ύπνωσης.8. 8. 19:00- 22:45: Πώς μπορούμε οι άνθρωποι να απαλύνουμε τις ενοχές ότι δεν είμαστε/ήμασταν αρκετά βοηθητικοί ή ότι δεν πράξαμε όσο καλύτερα μπορούσαμε, ώστε να προχωράμε στη ζωή λίγο πιο αβίαστα; 9. 9. 22:45-26:34: Πόσο φυσιολογικό και ανθρώπινο είναι να θρηνείς κάθε μέρα την ίδια τη ζωή γνωρίζοντας ότι το ρολόι μετράει αντίστροφα ; Να απολαμβάνεις κάθε τι τριγύρω σου με θλίψη όμως και όχι με χαρά. 10. 10. 26:34-30:00: Θα ήθελα να ρωτήσω είναι αν μπορεί να υπάρξει κάποια συνθήκη όπου οι μηχανισμοί άμυνας δεν υπάρχουν, άρονται. Και αν ναι, θα μπορούσατε να δώσετε ένα παράδειγμα κάποιας συνθήκης; Και επιπλέον, θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο στην ψυχοθεραπεία;11. 11. 30:00 -32:00: Σε περίπτωση που μείνει αθεράπευτη η ΙΔΨ κλιμακώνεται ; 12. 12. 32:00-34:27: Είμαι σε διαδικασία εύρεσης φορέα για να εκπαιδευτώ σε προσέγγιση , ποιες είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί ο φορέας ώστε να είναι αξιόλογος;13. 13. 34:30- 37:08: Κάνετε συχνά αναφορές στην θρησκεία και χρησιμοποιείται θρησκευτικές παραβολές. Θα ήθελα να ρωτήσω αν είστε θρησκευόμενος και αν ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να είναι ταυτόχρονα θρησκευόμενος;14. 14. 37:11-39:19: Σε ποιο βαθμό γεγονότα στην ενήλικη ζωή μας διαμορφώνουν το χαρακτήρα μας είτε θετικά είτε αρνητικά; 15. 15. 39.20-41.54: Γιατί ένας άνθρωπος επιμένει να προσπαθεί να με προσεγγίσει αφού διέκοψα για 3η φορά τη σχέση-κι εύχομαι τελευταία!Γιατί συνεχίζει;Τι αναζητά ; 16. 16. 41.55- 45:07: Μπορείτε να δώσετε κάποιο παράδειγμα ενός ανθρώπου με σκοπό στην ζωή του;17. 17. 45:08- 47:50: Πώς θα μπορούσε ένας νάρκισσος να καταλάβει για τον ίδιο του τον εαυτό ότι είναι νάρκισσος;18. 18. 47:50-50:16: Ήθελα να ρωτήσω πότε ο ψυχοθεραπευτής αποφεύγει να δώσει ανατροφοδοτιση για την πορεία της θεραπευτικής διαδικασίας όταν του το ζητάει ο θεραπευομενος ; Επίσης τι μπορεί να σημαίνει η πρόταση του ψ για 2 συνεδρίες εβδομαδιαίες (αντι για 1 που είθισται ) στην αρχική συνάντηση γνωριμίας; Τι είναι αυτό που βλέπει σε έναν υποψήφιο θεραπευομενο;19. 19. 50:16- 52:38: Οι οικονομικές απολαβές ενος ψυχολόγου σε τι αριθμούς κυμαίνονται στην Ελλάδα.μ;20. 20. 52:40 - 56:10: Θα ήθελα να σας ρωτήσω τι υπάρχει πίσω από τη ζήλια και την αντιμετώπιση άλλων γυναικών ως απειλή, ακόμα κι αν ο σύντροφος δεν δίνει κάποιες τέτοιες αφορμές.21. 21. 56:11-56:49: Πόση ώραπρέπει , τουλάχιστον να διαρκεί μία συνεδρία ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας ;22. 22. 56:50-58.20: Σε ποιο βαθμό γεγονότα στην ενήλικη ζωή μας διαμορφώνουν το χαρακτήρα μας είτε θετικά είτε αρνητικά; 23. 23. 58:21- 1:00:17: Τι εννοείτε λέγοντας πως "ανοίγουν ψυχώσεις αν κάποιος ωθηθεί βίαια στην επεξεργασία του τραύματος";24. 24. 1:00:17 - 1:04:05: 26. Πώς ένας ενήλικας μπορεί να εδραιώσει μια βαθιά και ουσιαστική αυτοπεποίθηση; 25. 25. 1:04:05 - 1:06:38: 27. Ποια η φύση της ζήλιας; Ποιος είναι ένας ωφέλιμος τρόπος να επεξεργαστούμε αυτό το συναίσθημα; 26. 26. 1:06:38-1:09:19: Πώς αντιμετωπίζουμε μεγάλες απώλειες, χωρίς να μας παραλύει η ματαίωση; 27. 27. 1:09:20-1:11:55: Πότε είναι «καλό» να επιστρέφει η μαμα στην εργασία μετα τη γέννα28. 28. 1:11:56- 1:16:23: Όταν φροντίζουν το παιδί πολλοί, ποιος θεωρείτε βασικός φροντιστής;29. 29. 1:16:23 - 1:23:12: (Παρακαλώ ανατρέξετε στο βίντεο λόγω του μεγέθους της ερώτησης)

Αγαπητές φίλες και φιλοι, Θα ήθελα αρχικά να σας ευχαριστήσω για όλα τα ερωτήματα που μου έχετε θέσει τον τελευταίο καιρό, τόσο μέσω email, όσο και μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και του YouTube & Spotify. Έχω συγκεντρώσει τις ερωτήσεις σας και τις οποίες φιλοδοξώ να απαντήσω με ένα νέο επεισόδιο Q & A, το οποίο θα δημοσιευτεί την επόμενη εβδομάδα. Το επεισόδιο δεν θα έχει συγκεκριμένη διάρκεια, συνεπώς θα ήθελα να σας ενθαρρύνω να μου αποστείλετε τυχόν ερωτήματα με τα οποία θέλετε να καταπιαστώ είτε σε προσωπικό μήνυμά, είτε παραθέτοντας τα στα σχόλια παρακάτω.  Με εκτίμηση, Θοδωρής Παπαγαθονίκου

Με το παρόν επεισόδιο επιχειρώ παρουσιάσω ορισμένα από τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες που χρειάζεται να έχει ένας ψυχαναλυτικός ψυχοθεραπευτής. Εν αντιθέσει με την πεποίθηση που κυριαρχεί στην συλλογική συνείδηση, θεωρώ ότι η ψυχοθεραπεία δεν είναι "ομιλητική" θεραπεία, αλλά κυρίως μία "ακουστική" θεραπεία. Η συνειδητοποίηση αυτή οδηγεί στο βασικότερο χαρακτηριστικό που χρειάζεται να έχει ένας θεραπευτής: την ικανότητα να ακούει. Στο επεισόδιο παρουσιάζονται διάφορες άλλες σημαντικές ιδιότητες που είναι βοηθητικό να έχει ένας θεραπευτής, όπως επί παραδείγματι η ικανότητα να αντέχει ότι δεν γνωρίζει, καθώς και η δυνατότητα να χωράει μέσα του άβολες και επώδυνες αλήθειες. Στο τέλος του επεισοδίου παρουσιάζω συνοπτικά ορισμένες πληροφορίες σχετικά με την εκπαίδευση που ακολουθεί ένας θεραπευτής καθώς και κάποια πράγματα που χρειάζεται να έχουν οι άνθρωποι στον νου τους όταν καλούνται να επιλέξουν θεραπευτή.

Με το παρόν επεισόδιο θα επιχειρήσω να πω ορισμένα πράγματα για τις σχέσεις οι οποίες έχουν περάσει στην συνείδηση μιας μεγάλης μερίδας ανθρώπων ως "τοξικές". Το βασικό χαρακτηριστικό τον σχέσεων αυτών είναι ότι διαβρώνουν τον ψυχισμό των ανθρώπων και συνάμα δηλητηριάζουν κάθε ελπίδα για μία δημιουργική και υγιή σχέση. Παρότι ο όρος "τοξικός" δεν είναι ένας κλινικός όρος αλλά ένας ψυχολογικός νεολογισμός, θεωρώ σημαντικό να αποσαφηνιστεί το ποιες σχέσεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως "τοξικές". Οι "τοξικές'' σχέσεις, κατά την άποψη μου απαρτίζονται από τις ακόλουθες κατηγορίες σχέσεων: α) ναρκισσιστικές σχέσεις, β) σαδομαζοχιστικές σχέσεις και γ) νεκροζώντανες σχέσεις. Οι σχέσεις αυτές αναλύονται μέσα στο επεισόδιο μαζί με τους λόγους που οδηγούν τους ανθρώπους να μπουν σε καθεμία από αυτές.

Με το παρόν επεισόδιο θα προσπαθήσω να πω ορισμένα πράγματα για την ψυχοθεραπευτική εργασία. Το πρόβλημα, ωστόσο, με την ψυχοθεραπεία είναι ότι αποτελεί μία συναισθηματική και βαθιά βιωματική διεργασία και ως εκ τούτου δεν είναι πάντοτε εύκολο να αποτυπωθεί με λόγια. Λαμβάνοντας υπόψιν την δυσκολία αυτή, θα επιχειρήσω να περιγράψω το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι με έναν αλληγορικό και μεταφορικό τρόπο μέσα από τον περιβόητο μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας. Όπως ο Ιάσωνας και οι αργοναύτες του ξεκίνησαν το δύσκολο και συνάμα γεμάτο συγκινήσεις ταξίδι για να φέρουν στην Ιωλκό το χρυσόμαλλο δέρας, έτσι και ο αργοναύτης της αλήθειας ξεκινά ένα εξίσου μακρύ και όμορφο ταξίδι για να κατακτήσει την “χρυσόμαλλη αλήθεια” που βρίσκεται μέσα του. Κατά την διάρκεια του επεισοδίου αναφέρομαι σε συγκεκριμένα χωρία του μύθου της Αργοναυτική εκστρατείας τα οποία προσεγγίζω συμβολικά. Ευελπιστώ το επεισόδιο να είναι βοηθητικό σε κάθε Αργοναύτη και εν δυνάμει αργοναύτη της αλήθειας, που επιθυμεί να πλεύσει σε άγνωστες θάλασσες με σκοπό να αποκτήσει η ζωή του βάθος, νόημα και ουσία.

Με το παρόν επεισόδιο θα επιχειρήσω να πω μερικά πράγματα για την αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού. Η αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού είναι ένα πολύπλοκο κλινικό ζήτημα το οποίο δεν είναι πάντα εύκολο να αποτυπωθεί με λέξεις, καθώς η αντιμετώπιση μίας κρίσης περνάει μέσα από το υποκειμενικό βίωμα του εκάστοτε ανθρώπου. Λαμβάνοντας υπόψιν την δυσκολία περιγραφής της αντιμετώπισης του πολυσύνθετου αυτού ψυχικού φαινομένου και με σκοπό να αναφερθώ σε ορισμένα οικουμενικά χαρακτηριστικά της αντιμετώπισης του, θα αναφερθώ στην αρχαιοελληνικό μύθο της γέννησης του θεού Παν, από το όνομα του οποίου προέρχεται η λέξη Πανικός. Όπως ο τερατόμορφος θεός Παν σκορπούσε τον τρόπο σε όποιον τον αντίκριζε, έτσι και ο άνθρωπος που βιώνει κρίσεις πανικού βιώνει έναν ανείπωτο τρόπο: έναν τρόμο που ωστόσο χρειάζεται να κοιτάξει κατάματα, να του δώσει υπόσταση και να εργαστεί πάνω σε αυτόν. Η κρίση πανικού προκύπτει από την άρνηση μία συναισθηματικής αλήθειας που βιώνει το άτομο ως άσχημη και αλλόκοτη και η οποία επιστρέφει ως ανείπωτος τρόμος. Και είναι αυτή η ψυχική επεξεργασία της αλήθειας αυτής που της δίνει υπόσταση και έτσι παύει να τρομάζει τον παραλήπτη της.

Με το παρόν επεισόδιο επιχειρώ να πω ορισμένα πράγματα για μια πολύ σημαντική ψυχικη διεργασία, την ικανότητα για επανόρθωση. Η ικανότητα για επανόρθωση είναι η βάση της αγάπης, της δημιουργικότητας και των ανθρωπίνων σχέσεων . Η επανόρθωση έχει την βάση της στην ενοχή που βιώνει ένας άνθρωπος όταν νιώθει ότι έβλαψε ένα αγαπημένο πρόσωπο. Στο επεισόδιο παρομοιάζεται η διεργασία της επανόρθωσης με την Ιαπωνική τέχνη του Κιντσούγκι, η οποία καθοδηγείται από την φιλοσοφία ότι η ομορφιά βρίσκεται στην ατέλεια. Στο επεισόδιο διαφοροποιείται η επανόρθωση από τις μανιακού τύπου προσπαθείες για επανόρθωση, στις οποίες συμπεριφέρεται κανείς «σαν να» έχει επανορθώσει. Η ενοχή και ο ψυχικός πόνος που καθοδηγούν την επιθυμία για επανόρθωση βαθαίνουν μια σχέση και την κάνουν περισσότερο δημιουργική και ουσιαστική. Συνεπώς, η επανόρθωση είναι ο «χρυσός» που καλύπτει τις ρωγμές που δημιουργούνται σε μια σχέση.

Στο παρόν επεισόδιο συζητάω με την εξαίρετη συνάδελφο Άσπα Πασπάλη * για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, τις ναρκισσιστικές σχέσεις. Σήμερα, υπάρχει αρκετό υλικό για τον ναρκισσισμό, αλλά πολύ λιγότερα έχουν γραφεί για τους ανθρώπους που έχουν την τάση να συνάπτουν σχέσεις με ναρκισσιστικές προσωπικότητες. Στο επεισόδιο επιχειρούμε να απαντήσουμε το εξής οξύμωρο ερώτημα: Δεδομένου ότι μία ναρκισσιστική προσωπικότητα είναι κενή, εκμεταλλευτική ως προς τον προσανατολισμό της και ανήμπορη να συνδεθεί και να αγαπήσει τον οποιοδήποτε άλλο πέραν του εαυτού της, για ποιον λόγο οι άνθρωποι αγαπούν τους ανθρώπους αυτούς; Τι είναι αυτό που κάνει έναν νάρκισσο ελκυστικό; Το επεισόδιο ξεκινά με μία αναφορά στο φαινόμενο του ναρκισσισμού καθώς και την παράθεση ορισμένων σκέψεων γύρω από την αιτιολογία του φαινομένου. Εν συνεχεία συζητάμε για τους λόγους που ωθούν ορισμένους ανθρώπους να σχετιστούν ερωτικά με ναρκισσιστικές προσωπικότητες. Στο τέλος του επεισοδίου παρουσιάζουμε ορισμένα πράγματα για το τραύμα που αφήνει η σχέση με μία ναρκισσιστική προσωπικότητα. *Η Άσπα Πασπάλη, Ψυχολόγος BSc (Staffordishire University, UK), Παιδοψυχολόγος MSc (Child Developmental Psychology, University of London, UK) και Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια (ΙCAPP, Au) είναι Επιστημονική Διευθύντρια του ΔΙ.ΚΕ.Ψ.Υ Το 1999 ίδρυσε τον φορέα Διεπιστημονική και Ερευνητική Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη Παιδιών και Ενηλίκων (ΔΙ.ΚΕ.Ψ.Υ) του οποίου αποτελεί Επιστημονική Υπεύθυνη και συντονίζει τη διεπιστημονική ομάδα των συνεργατών. Παρακαλώ βρείτε ολόκληρο το βιογραφικό στον παρακάτω σύνδεσμο: https://dikepsy.gr/aspa-paspali/