HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI [ŁUKASZ MIESZKOWSKI]

Jak to się stało, że młodzi, idealistyczni wyznawcy i wyznawczynie szlachetnej idei sprawiedliwości społecznej, prawdziwi wyzwoliciele i wyzwolicielki, przemienili się w ciemiężców? Na to, jedno z największych, pytań historii stara się odpowiedzieć socjolog Łukasz Bertram, który przez ostatnie kilka lat żył blisko z przedwojennymi polskimi komunistami. Potrzeba było tylko tyle i aż tyle – doktrynerskiej ideologii, i po kolei: rewolucji w drugim największym państwie świata, największej w historii czystki politycznej i największej w historii wojny światowej. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.

Mimo że górskich kurortów w Polsce – w porównaniu z taką np. Litwą czy Węgrami – nie brakuje, „zimowa stolica Polski” jest tylko jedna. Wewnętrznie sprzeczny mit Zakopanego jako miejsca zarówno elitarnie niezależnego, jak i konformistycznie masowego kształtowali przez cały wiek XX przyjezdni i miejscowi – cepry i górale. Okazuje się, że kluczowe dla kulturowego i materialnego kształtu Zakopanego były lata 60. Jerzy Kochanowski opowiada jak doszło do tego, że skalne Podhale było jedynym w kraju obszarem, w którym władze komunistyczne skapitulowały przed zorganizowanym oddolnie kapitalizmem, i jakie konsekwencje przynosi to po dziś dzień. Na HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.

Na ekrany kin pierwszy sekretarz powraca za sprawą swojej filmowej hagiografii, w telewizji publicznej podobne klimaty mamy od 6 lat – pod wodzą nowego „Krwawego Maćka” jest równie głośno, kolorowo i niezgodnie z prawdą. Łukasz Mieszkowski wraz z gościem, Jakubem Szumskim, daje się porwać propagandzie sukcesu pierwszej połowy lat 70., lecz nie ukrywają, jaką cenę Polacy zapłacili później za chaotyczny i niezrównoważony boom. Spod stereotypów, anegdot i faktów wyziera jednak refleksja. Czy epoka Gierka była pierwszym w historii Polski okresem masowej emancypacji społecznej, opartej na fundamencie ekonomicznym, a nie politycznym? Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.

Ponad 20 lat temu kierownictwu Państwowej Galerii Sztuki „Zachęta” w Warszawie udało się odeprzeć ataki uzbrojonego w szablę Daniela Olbrychskiego oraz dwójki dźwigających potężny głaz narodowych chrześcijan. W ostatnich latach do ofensywy, z całym swoim arsenałem, ruszył prawicowy rząd i „Zachęta”, ostatnia niezależna, publiczna galeria prezentująca sztukę współczesną, padła. W dotąd najbardziej publicystycznym – lub „sztucznohistorycznym” – odcinku Łukasz Mieszkowski wraz z Piotrem Rypsonem opisują proces, który cofnął państwowe instytucje wystawiennicze do czasów późnej komuny, a oficjalną działalność artystyczną ograniczył do wznoszenia kolejnych posągów Świętego Jana Pawła II Wielkiego. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.

Co łączyło mieszkających na warszawskim Ursynowie w latach osiemdziesiątych ratlerka Inusia i charta Agata z zapomnianą rewolucją, która po II wojnie światowej przeorała polską wieś i usunęła z niej klasę społeczną zamieszkującą ją od stuleci? O reformie rolnej, jej zwycięzcach i przegranych opowiada Anna Wylegała. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.

Pandemia jest fenomenem biologicznym i naukowym, zaraza – kulturowym. Sposób, w jaki polskie społeczeństwo funkcjonuje w czasach koronawirusa wskazuje, że nie przekroczyło jeszcze bardzo ważnego progu nowoczesności. Łukasz Mieszkowski przedstawia koncepcję „biopolityki” Michela Foucault w kontekście polskiego epizodu pandemii COVID-19. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.

Należący do jego babci telewizor kolorowy produkcji radzieckiej Rubin 714p stanął w płomieniach 7 listopada 1991 r. po południu, dokładnie w 74 rocznicę Rewolucji październikowej, dwa miesiące przed upadkiem ZSSR, pięć minut przed jego wyjściem na zajęcia do Pałacu Kultury. Za sprawą wydobywających się z politurowanej obudowy kłębów czarnego, trującego dymu, Łukasz pierwszy raz na własnej skórze przekonał się, jak toksyczne potrafią być efekty działań naszych wschodnich sąsiadów. Jednak Bartłomiej Gajos wskazuje, że Rosjanom, a nawet najgorszemu z nich – Stalinowi, zawdzięczamy więcej, niż się moglibyśmy się domyśla. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.

Kto ma rację? Minister Czarnek z KUL-u, oznajmiający, że marksizm to gender, czyli głupota w najczystszej postaci, czy profesorka Sheri Berman z Uniwersytetu Columbia w NY, sugerująca, w kontekście nadchodzącej katastrofy klimatycznej i kompromitacji modelu neoliberalnego, ideologią dającą najwięcej szans na przyszłość jest marksizm rozumiany w jego reformistycznej wersji – połączenie demokratycznej polityki z socjalistyczną ekonomią? Żeby na to odpowiedzieć akurat nie potrzeba eksperta, ale socjolog, badacz myśli politycznej i członek kooperatywy spożywczej Bartłomiej Błesznowski wyjaśnia wiele innych zawiłości najważniejszego światopoglądu XIX, XX, a wszystko wskazuje, że i XXI wieku.Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.

Z dystansu dekad sprawa wygląda różowo – gospodarcze i polityczne otwarcie kraju w latach 70. przyniosło jego mieszkańcom obyczajowe wynalazki zachodu: antykoncepcję, edukację seksualną, pornografię, wreszcie zagranicznego inżyniera w delegacji, z jego erotycznymi potrzebami i wypchanymi dolarami portfelem. Historyczka Anna Dobrowolska rozwiewa złudzenia – rewolucja seksualna w socjalistyczno-katolickiej Polsce była tylko dla wybranych, czego konsekwencje w formie reakcyjnego backlashu wróciły do nas po latach. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.

Widok, jaki gdzieś koło roku 1960 roztoczył się z tarasu Pałacu Kultury przed oczyma ojca Łukasza przeczył ogłoszonemu kilka lat wcześniej zakończeniu odbudowy miasta. Tam, gdzie dziś dominują drapacze zachodniego śródmieścia, wciąż rozciągało się rdzawe morze ruin. W takim razie kiedy, jeśli w ogóle, stolica ostatecznie podniosła się z gruzów, za jaką cenę, i kim byli główni – dosłownie i w przenośni – architekci tego przedsięwzięcia? Varsavianista Grzegorz Piątek opowiada o Warszawie, ale też i o innych miastach. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.