Rafał Hetman o książkach

Jak wygląda sytuacja wilków w Polsce? Czy da się spojrzeć na świat oczami wilków? Czy potrafimy wilki w pełni zrozumieć? O tym wszystkim rozmawiam z Anną Maziuk, autorką książki "Instynkt". Reporterka opowiada również o pracy nad swoim reportażem oraz magazynie "Kosmos dla dziewczynek" oraz "Kosmos dla dorosłych", gdzie publikuje swoje teksty.

Karolina Rogaska, reporterka, opowiada o tym, dlaczego uprawia reportaż wcieleniowy, czego doświadczyła, zatrudniając się w klubie ze striptizem i jak pandemia covid-19 przyczyniła się do wzrostu zainteresowania filmami porno w internecie.

Wiktoria Bieżuńska, autorka książki "Przechodząc przez próg, zagwiżdżę", opowiada opisaniu książki po godzinach pracy, pracy nad językiem swojej prozy, inspiracjach Gunterem Grassem, a przede wszystkim o demitologizacji czasu dzieciństwa, przestawianiu z kąta w kąt oraz o przywracaniu (po latach) podmiotowości dziecka i (auto)terapeutyczniej roli prozy.

Z Aleksandrą Pakiełą, autorką książki "Oto ciało moje", rozmawiam o tym, co czuje przed swoim pisarskim debiutem, czego się obawia i co może zrobić pisarz lub pisarka, żeby złapać dystans do swojego pisania i reakcji na nie. Oczywiście, rozmawiamy też o samej książce "Oto ciało moje", która jest powieścią w znacznym stopniu autobiograficzną.

O męskości wokół książki "Historia męskości" wydanej przez Wydawnictwo słowo/obraz terytoria rozmawiam z dr Ludmiłą Janion, członkinią Pracowni Gender/Sexuality w Ośrodku Studiów Amerykańskich UW oraz wykładowczynią na gender studies. Ten odcinek podcastu powstał z okazji Nocy Księgarń 2021. Wspólnie z wydawcami, blogerami i organizacjami pozarządowymi powstał specjalny cykl podcastów towarzyszący trzeciej edycji festiwalu organizowanego przez dystrybutora książek OSDW Azymut. Premiery rozmów o literaturze i księgarniach zaplanowano od 15 do 22 października 2021, a informacje kogo i gdzie można posłuchać znajdziecie na stronie: https://nocksiegarn.pl/dosluchania/ Zapraszam! To okazja do poznania nowych podcastów.

Czy "poniemieckie" i "ponazistowskie", to to samo? O tym, jak dziś traktujemy architekturę III Rzeszy pozostałą w Polsce i co możemy znaleźć w książce "Kłopotliwe dziedzictwo" wydanej niedawno przez Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie rozmawiam z prof. Ewą Sabiną Chojecką, współautorką książki. W odcinku pojawiają się też książki "Poniemiecki" Karoliny Kuszyk i "Kajś" Zbigniewa Rokity. Partnerem odcinka jest MCK w Krakowie. fot. M. Korta

Razem z Bartoszem Sadulskim, sekretarzem redakcji kwartalnika "Herito", opowiadamy o ciekawych, nieoczywistych i dobrych książkach autorów i autorek z Litwy. Są powieści, są książki non-fiction. Jest też Tomasz Mann i jego litewski dom, który pisarz wybudował za pieniądze z Nobla. Na koniec kilka słów o najnowszym numerze "Herito". Partnerem odcinka jest Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie.

O książce "Idea Galicji" Larrego Wolffa opowiada profesor Jacek Purchla: - W naszej narracji i w formowaniu świadomości historycznej młodych Polaków dominuje gloria victis, a więc kult przegranych bohaterów. Można się bardzo wiele dowiedzieć o romantycznym uniesieniu naszych ułanów pod Samosierrą, o Reducie Ordona. Mamy do czynienia z prawdziwą apologia katastrofalnych powstań. Ale o pracy organicznej Galicjan na przełomie XIX i XX wieku, przygotowujących nas, Polskę i Polaków, do niepodległości, cicho. Mamy też do czynienia z warszawocentryzmem. Można dziś powiedzieć, że Warszawa stała się fundamentem ideologii irredentyzmu, a więc pochwały powstań. Partnerem odcinka jest Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, które wydało książkę Larrego Wolffa. Książka "Idea Galicji" jest już dostępna w sprzedaży, możecie ją kupić tutaj: https://mck.krakow.pl/ksiegarnia/idea-galicji-historia-i-fantazja-w-kulturze-politycznej-habsburgow

- Zarażanie się traumą to jest zjawisko, które zostało opisane w literaturze. Coś w tym jest, że jeśli ktoś ma kontakt z mocnymi historiami, to one nie pozostają bez wpływu. (…) Na pewno wpływ na traumę powojenną ma też to, w jakich ramach narodowych, państwowych funkcjonujemy. W badaniach nad poziomem stresu pourazowego w populacji europejskiej wyniki były następujące. W Europie Zachodniej, która też była doświadczona wojną, ale w innej skali oraz z możliwością szybkiego „przegadania” tego, co się stało, poziom stresu pourazowego, czyli PTSD, był na poziomie kilku procent. Natomiast w Polsce to było powyżej trzydziestu procent. Więc nie mamy tu do czynienia z błędem statystycznym. To była rażąca różnica, dająca do myślenia. Wydaje mi się, że jedną z przyczyn może być fakt, że po traumie wojny nie było czasu na oddech i przepracowanie tego, co się wydarzyło. Pojawiły się kolejne traumy – więzienia polityczne, bieda, rodziny były często rozdzielone. To wszystko się na siebie nakładało i miało też wpływ na pokolenie naszych rodziców. „Pogłosy” to książka o doświadczeniach drugiego pokolenia – osób, których rodzice byli polskimi więźniami niemieckich obozów koncentracyjnych w czasie II wojny światowej. O tym, jak wojenne przeżycia rodziców odcisnęły piętno na życiu dzieci? Czy trauma może być przekazywana z pokolenia na pokolenie? Jak doświadczenia sprzed 70 lat mogą wpływać dziś na tożsamość jednostek i społeczeństwa? Książka oparta jest na badaniach nad międzygeneracyjną traumą i postpamięcią potomków więźniów obozów koncentracyjnych. Partnerem odcinka jest Dom Spotkań z Historią w Warszawie. 

O książce z tej serii jeszcze tu nie rozmawiałem. Łukasz Galusek z MCK w Krakowie opowiada o książce "Wynalezienie Europy Wschodniej" Larrego Wolffa, która ukazała się niedawno w serii Biblioteka Europy Środka wydawanej przez Międzynarodowe Centrum Kultury. To esej o tym, jak i kiedy powstało pojęcie "Europy Wschodniej" i jakie miało ono konsekwencje dla świata i Polski.  Więcej o książce znajdziecie na stronie MCK. Oto fragment rozmowy: - Już Milan Kundera zwrócił uwagę, że jak to jest możliwe, że Praga mentalnie jest kojarzona ze Wschodem, a Wiedeń z Zachodem. A przecież geograficznie to Praga jest bardziej na zachód od Wiednia. Więc mamy coś takiego, że mentalnie przesuwamy ten mur, który nas rozdziela, na wschód. A tak naprawdę powinniśmy chcieć ten mur zburzyć. Zastanawia mnie to, że nie potrafimy się wymknąć z tego schematu myślowego, bo nawet jak znajdziemy się po drugiej stronie, to po prostu wypychamy tę granicę jak najdalej. Ona na przykład po Majdanie już nie jest pomiędzy Polską a Ukrainą, tylko już wydaje się nam, że ona jest za Ukrainą, ale oddziela nas od autorytarnej, dzikiej, azjatyckiej Rosji. A tak naprawdę my powinniśmy chcieć ten mur unieważnić i wymyślić, wynaleźć jakiś nowy sposób opowiadania, a co za tym idzie, widzenia naszego kawałka świata. Partnerem odcinka jest Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie.