تاریخ علم و اندیشه

آیا ایدئولوژی علم‌دوستی در قرون سوم و چهارم هجری مستقیما در آیات و روایات اسلامی ریشه داشت یا عوامل سیاسی و اجتماعی در برساخت آن نقش داشت؟چگونه علوم یونانی که در محیط مذهبی بسیار متفاوتی با تمدن اسلامی پرورش یافته بود، در بستر این تمدن ریشه دواند و بهترین بستر برای جذب و توسعه‌اش را در این محیط پیدا کرد؟مطالعۀ بیشترکتاب اندیشۀ یونانی، فرهنگ اسلامی. نوشتۀ دیمیتری گوتاس. نشر فرزان روزhttp://farzanpublishers.com/index.php/search/product/view/5/150میزگرد مرکز علم و الهیات دانشگاه شهید بهشتی با عنوان:✔️نقش دین در تکوین علم دوره طلایی تمدن اسلامی اعضای میزگرد:🎙دکتر امیر احسان کرباسی زاده (گروه فلسفه دانشگاه اصفهان )؛🎙دکتر امیر محمد گمینی (پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران)؛🎙دکتر ابوتراب یغمایی:مدیر جلسه (پژوهشکده مطالعات بنیادین علم وفناوری دانشگاه شهیدبهشتی ).#پژوهشکدهمطالعاتبنیادینعلمو_فناوری؛

سادگی یکی از معیارهای دانشمندان برای انتخاب میان نظریه‌ها است. گالیله و اینشتین نظریات خود را در فیزیک ساده‌ می‌دانستند. در تاریخ نجوم می‌بینیم که از زمان بطلمیوس و سپس آثار منجمان دوران اسلامی صراحتا به این معیار توجه داشتند. در مدلهای غیربطلمیوسی با اینکه تعداد افلاک بیشتر می شود ولی به ظرافت مدلها توجه داشتند.سخنرانی امیرمحمد گمینی با همکاری محمدمهدی صدرفراتیدر موسسه حکمت و فلسفه ایرانآبان 1400با تشکر از دکتر حسن امیری‌آراویدئوhttps://www.aparat.com/v/EU6AQمقالهhttps://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0039368121001916

استیون هاوکینگ چند سال پیش اظهار نظر کرد که فلسفه مرده است. ولی آیا واقعا چنین است؟ در این قسمت علی هادیان درباره تز مرگ فلسفه با امیرمحمد گمینی گفتگو می‌کند. پاسخ دکتر بیژن عبدالکریمی را از کانال علم برای عموم @Ali_Hadyan بشنوید.

آیا گالیله سوسیالیست بود؟آیا اختلاف گالیله با کلیسا بر سر ایمان و عقلانیت بود؟آیا گالیله نظریه خورشید مرکزی را اثبات کرده بود؟آیا رصدهای گالیله نجوم بطلمیوسی را به طور قطع مردود کرده بود؟(اصلاحیه: خانم منجم یونانی در قرن چهارم میلادی هوپاتیا نام داشت.)محمدمهدی موسوی به بهانۀ بازخوانی نمایشنامۀ «زندگی گالیله» اثر برتولت برشت در گفتگو با امیرمحمد گمینی به سراغ تاریخ علم در قرن هفدهم و روابط گالیله و کلیسا می رود و این نمایشنامه را از منظر تاریخی و فلسفی نقد و بررسی می‌کند.https://www.instagram.com/vega_astronomy/نسخۀ ویدئویی:https://aparat.com/v/Srt65پیشنهاد می‌شود پیش از شنیدن این قسمت کتاب زندگی گالیله را مطالعه کنیدhttps://fidibo.com/book/1226-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87یا نمایشنامه صوتی آن را بشنوید:https://www.navaar.ir/audiobook/5003/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B5%D9%88%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%A8%D8%B1%D8%B4%D8%AAیا فیلم آن را ببینید:https://www.youtube.com/watch?v=F_mI1CEDlBkمقالۀ کوهن در نقد بررسی شیوه تاریخ نگاری برشت در این نمایشنامهhttps://www.jstor.org/stable/1207507

گالیله تجربه‌گرا بود یا عقل‌گرا؟چگونه دیدگاه‌های ایدئولوژیک سنت‌گرا یا نوگرا باعث تحریف تاریخ علممی‌شوند.یک جلسۀ مستقل از کلاس روش‌تحقیق دانشجویان تاریخ علم دانشگاه تهرانبر اساس فصل یازدهم کتاب مقدمه‌ای بر تاریخ‌نگاری علمنوشتۀ هلگه کراگ، انتشارات سمتhttps://www.adinehbook.com/gp/product/600020342X

نصیرالدین طوسی مهندس نبود. ولی چرا در ایران روز هندسه‌دان، ریاضیدان، فیزیکدان، مورخ و جامعه‌شناس نداریم؟ مصاحبه با برنامه هفت اقلیم به مناسبت روز مهندس #میرزاخانی جامعهٔ صنعت‌زدهٔ ایران و ذهنیت صنعت‌گرای مسئولان آن برخلاف ادعاها نشان‌دهندهٔ تسلط سود و فایده بر گفتمان ایرانی است.

دیدگاه‌های پروفسور رشدی راشد دربارۀ جایگاه و اهمیت تاریخ علم دوران اسلامی در فهم تاریخ علم جهانیاز افراط و تفریط در جایگاه علم دوران اسلامی بپرهیزیم. نه زیادی بزرگش کنیم و نه زیادی بی اهمیت جلوه‌اش دهیم. پروفسور رشدی راشد از دانشگاه پاریس 7 در طول فعالیت پژوهشی خود نشان داد که چرا ما برای فهم نوآوری‌های دکارت و فرما لازم است آثار خیام و طوسی را در ریاضیات درک کرده باشیم.متن پادکستhttps://rtis2.ut.ac.ir/media/?f_name=paper_upload&path=uploads/articles/papers/Gamini-Khedmat_Khianat.pdf&activity_id=98841959معرفی کتاب«تاریخ و فلسفۀ علم: مقالاتی از رشدی راشد و درباره‌ او»حسین معصومی همدانیhttps://www.hermespub.ir/product/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%88-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85/باتشکر ویژه از آرش رسولیان به خاطر ضبط، تدوین، و انتخاب موسیقیاز پادکست amusicتاریخ موسیقیhttps://castbox.fm/app/castbox/player/id1409959

چگونه تأکید در ریاضی‌سازی و زبان ریاضی طبیعت به انقلاب علمی قرن هفدهم منجر شد؟آیا ریاضی‌گرایی مختص قرن هفدهم بود یا برگرفته از علوم یونانی و دوران اسلامی بود؟آیا انقلابیان قرن هفدهم به دنبال تقدس‌زدایی از طبیعت بودند یا تقدس بخشیدن به آن؟آیا بدون فهم ریشه‌های باستانی انقلاب علمی می‌توان فهم دقیقی از آن پیدا کرد؟جلسۀ پرسش و پاسخ حلقۀ مطالعاتی تمنا با امیرمحمد گمینی دربارۀ کتاب «مبادی مابعدالمطبیعی علوم نوین» نوشتۀ آرتور برت.t.me/tamanacircleیازده دی ماه سال 1399 

آیا بیرونی به حرکت زمین اعتقاد داشت؟آیا ابوسعید سجزی نظریۀ حرکت زمین را مطرح کرده بود؟سخنرانی امیرمحمد گمینی در موسسۀ شهر کتابشهریور 99لینک ویدیوhttps://www.instagram.com/tv/CEoeQCMpyYV/?igshid=ljsfjj8yzcu2

آیا بناهای باستانی چون برج رادکان و کعبه زرتشت رصدخانه بوده‌اند؟ تفاوت ابزارهای رصدی با ساعت آفتابی و تقویم خورشیدی چیست؟ مصاحبه احمد کریمی از مرکز نجومی گنبد مینا با امیرمحمد گمینی مردادماه ۱۳۹۹ تماشای مصاحبه https://www.instagram.com/tv/CDejI_VJcTz/?igshid=4avlnzg2dpp خواندن مقالات و دیدن تصاویر برای اطلاعات دقیق‌تر بررسی کابرد نجومی بنای کعبه زرتشت https://article.tebyan.net/99970 برج رادکان https://rtis2.ut.ac.ir/media/?f_name=paper_upload&path=uploads/articles/papers/Pages_from_Miras_elmi_7.pdf&activity_id=97650277