Οι προκλήσεις της αστικοποίησης: κα. Λώρα Νικολάου

Καλεσμένη η Δρ. Εβελίνα Χαριδήμου, βιοχημικός με εξειδίκευση στον μεταβολισμό και το διαβήτη. Κάθε Νοέμβριο, στρέφουμε την προσοχή μας σε μια πάθηση που αγγίζει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, το διαβήτη. Ο μήνας ευαισθητοποίησης, μας υπενθυμίζει ότι πάνω από 500 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν με αυτή την πάθηση και πόσο σημαντική είναι η ενημέρωση, η πρόληψη και η έγκαιρη παρέμβαση. Στο σημερινό επεισόδιο, θα κατανοήσουμε τι ακριβώς είναι ο διαβήτης και πότε μπορεί να εμφανιστεί, ενώ θα εξετάσουμε τους τύπους του και τους τρόπους διάκρισής τους. Θα μιλήσουμε για τις αιτίες που τον προκαλούν, τα πρώιμα σημάδια που δεν πρέπει να αγνοούμε, τη σημασία της πρόληψης, αλλά και τις σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Υπάρχει όμως οριστική θεραπεία; Και ποιος είναι ο ρόλος της επιστήμης και της τεχνολογίας στην κατανόηση και αντιμετώπιση του;

Καλεσμένος ο κ. Δημήτρης Τζεφαλής, προπονητής, συγγραφέας και μαραθωνοδρόμος. 42 χιλιόμετρα και 195 μέτρα. Μια απόσταση που δοκιμάζει τα όρια του σώματος και φτάνει βαθιά μέσα στη ψυχή. Από τη θρυλική πορεία του Φειδιππίδη, μέχρι τις σημερινές πόλεις που γεμίζουν από χιλιάδες δρομείς, ο Μαραθώνιος ενώνει ανθρώπους κάθε ηλικίας, κάθε χώρας, κάθε ιστορίας. Αλλά δεν είναι μόνο αυτοί που τρέχουν. Είναι κι εκείνοι που στέκονται στο πλάι του δρόμου. Που φωνάζουν, χειροκροτούν, ενθαρρύνουν και μετατρέπουν την προσπάθεια σε γιορτή.Σήμερα, θα δούμε πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα του Μαραθωνίου, πώς εξελίχθηκε μέσα στους αιώνες και γιατί εξακολουθεί να συγκινεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Θα μιλήσουμε επίσης για το τι σημαίνει να προετοιμάζεσαι και να διανύεις 42 χιλιόμετρα, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.Αν θέλεις να εμβαθύνεις σε όσα συζητήσαμε σήμερα, τη διαδρομή, τη σκέψη, την προετοιμασία και τα μυστικά των μαραθωνοδρόμων, τα βιβλία του καλεσμένου μας, «Φέρνοντας κοντά τις μεγάλες αποστάσεις», «Που τρέχει ο λογισμός σου;» και «Στον δρόμο για το Καλλιμάρμαρο», είναι ο ιδανικός οδηγός. Διάβασέ τα, πάρε έμπνευση και άφησε τα βήματα σου να σε οδηγήσουν όχι μόνο στον δρόμο, αλλά και στην προσωπική σου υπέρβαση.

Καλεσμένος ο Δρ. Κωνσταντίνος Νικολάου, γεωλόγος πετρελαίων και ενεργειακός οικονομολόγος. Πριν από δεκατέσσερα χρόνια, ακούσαμε για ένα έργο που έμοιαζε ικανό να αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου. Τον Great Sea Interconnector ή αλλιώς, την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ. Ένα έργο που υποσχόταν να φέρει την Κύπρο πιο κοντά στην Ευρώπη, τερματίζοντας την ενεργειακή της απομόνωση. Να προσφέρει φθηνότερο ρεύμα, ασφάλεια εφοδιασμού και γεωπολιτική σταθερότητα. Όμως πίσω από τις τεχνικές λεπτομέρειες και τις πολιτικές δηλώσεις, κρύβονται δεκάδες ερωτήματα που παραμένουν ακόμη αναπάντητα. Σήμερα, το έργο παραμένει στα χαρτιά και οι υποσχέσεις του αμφισβητούνται ολοένα και περισσότερο. Στο σημερινό μας επεισόδιο, κοιτάζουμε τον Great Sea Interconnector από όλες του τις πλευρές. Από την τεχνική του διάσταση και την πορεία του μέχρι σήμερα, αν τα οφέλη που υπόσχεται είναι ρεαλιστικά και τι κρύβεται πίσω από τις γεωπολιτικές εντάσεις, τα οικονομικά ρίσκα και τις προειδοποιήσεις για το μέλλον του έργου.

Καλεσμένος ο κ. Δημήτρης Γαρόφαλλος, παραγωγός ελαιόλαδου και ιδρυτής της εταιρείας Marmaro Olive Oil. Ελαιόλαδο, ένα από τα πιο πολύτιμα αγαθά της Μεσογείου. Είναι βασικό στοιχείο της διατροφής, της κουλτούρας και της παράδοσής μας.Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πώς φτάνει το λάδι από τον ελαιώνα στο μπουκάλι μας; Πίσω από κάθε σταγόνα κρύβεται μια ολόκληρη διαδικασία. Γνωρίζετε τι σημαίνει «αγνό παρθένο» και «εξαιρετικά παρθένο» ελαιόλαδο; Πώς μπορούμε να το αποθηκεύουμε και να το χρησιμοποιούμε σωστά στην καθημερινή μας μαγειρική; Και τελικά, τι πρέπει να γνωρίζουμε για να ξεχωρίζουμε το πραγματικά καλό λάδι από το μέτριο;

Καλεσμένη η κα. Μαίρη Βενέτη, επενδυτική σύμβουλος και διαχειρίστρια και οικονομική συντάκτης στο Liberal. Η τιμή του χρυσού βρίσκεται κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία πέντε χρόνια και οι αναλυτές προβλέπουν ότι η αξία του θα συνεχίσει να αυξάνεται. Ένα μέταλλο που εδώ και χιλιάδες χρόνια συναρπάζει, συμβολίζει δύναμη και πλούτο, και παραμένει σημείο αναφοράς για οικονομίες και κοινωνίες. Ένα σύμβολο επιτυχίας, νίκης ακόμη κι εξουσίας.Γιατί όμως ο χρυσός παραμένει τόσο σημαντικός και θεωρείται το απόλυτο “ασφαλές καταφύγιο”; Ποιος είναι ο ρόλος του στην παγκόσμια οικονομία, στις κεντρικές τράπεζες και στις επενδύσεις; Πώς διαμορφώνεται η τιμή του και γιατί βρίσκεται σήμερα κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα;

Καλεσμένος ο Δρ. Κωνσταντίνος Λυκέτσος, καθηγητής Ψυχιατρικής και Επιστημών της Συμπεριφοράς στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη, των ΗΠΑ. Ο Σεπτέμβριος είναι ο παγκόσμιος μήνας ευαισθητοποίησης για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Καθώς όλοι ελπίζουν σε μια θεραπεία, έχουν σημειωθεί σημαντικές εξελίξεις. Το Αλτσχάιμερ είναι μια ασθένεια που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο και αφορά όχι μόνο όσους νοσούν, αλλά και αυτούς που τους φροντίζουν. Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνά, η ανάγκη για ενημέρωση, πρόληψη και αποτελεσματική φροντίδα γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ.Στο σημερινό επεισόδιο θα εξετάσουμε τι γνωρίζουμε σήμερα για το Αλτσχάιμερ, ποια είναι τα πρώιμα σημάδια του, γιατί η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική και ποιες είναι οι πιο πρόσφατες εξελίξεις στην έρευνα και τις θεραπευτικές προσεγγίσεις.

Καλεσμένος ο κ. Σάββας Χατζηχριστοφής, αντιπρύτανης έρευνας και καινοτομίας και καθηγητής τεχνητής νοημοσύνης του πανεπιστημίου Νεάπολις στην Πάφο. Η τεχνολογία, εδώ και καιρό αποτελεί μέρος της τάξης. Αρχικά με τους υπολογιστές και στη συνέχεια με τα tablets. Σήμερα όμως βρισκόμαστε στο κατώφλι μιας νέας εποχής: της τεχνητής νοημοσύνης. Τα τελευταία χρόνια, η τεχνητή νοημοσύνη έχει αρχίσει να αλλάζει πολλούς τομείς της ζωής μας. Από την υγεία, την εργασία, μέχρι και την καθημερινή μας επικοινωνία. Ένας όμως από τους πιο συναρπαστικούς, αλλά και πιο κρίσιμους χώρους εφαρμογής της, είναι η εκπαίδευση. Στο σημερινό επεισόδιο εξετάζουμε πως οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης διαμορφώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Ποιες είναι οι τεχνολογίες που ήδη εφαρμόζονται και ποιες αναμένονται στο άμεσο μέλλον. Ποια τα οφέλη τους και οι δυνατότητες τους, αλλά και ποιες οι προκλήσεις και τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν από αυτή την τεχνολογική ενσωμάτωση. 

Καλεσμένος ο Δρ. Αντώνιος Μιχαηλάκης, Ερευνητής-Εντομολόγος στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και Αν. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα. Μικρό, σχεδόν αόρατο… Ναι, το άκουσες. Εκείνο το λεπτό, εκνευριστικό βουητό δίπλα στο αυτί σου. Είναι… ένα κουνούπι. Ένα τόσο μικρό πλάσμα, που μπορεί να σε ξυπνήσει, να σε τσιμπήσει ακόμα και να σε αρρωστήσει… Αν σου έλεγα ότι το πιο επικίνδυνο ζώο στον κόσμο δεν είναι ο καρχαρίας, ούτε το φίδι, αλλά... το κουνούπι; Στο σημερινό επεισόδιο, μπαίνουμε στον κόσμο των κουνουπιών. Ανακαλύπτουμε γιατί μας τσιμπάνε και πώς επιλέγουν τα «θύματα» τους. Τι ρόλο παίζουν όχι μόνο στο καλοκαιρινό μας βράδυ, αλλά και στην παγκόσμια υγεία και πως μπορούμε να προστατευτούμε. 

Καλεσμένη η κα. Ελένη Καραγιάννη, εγγεγραμμένη κλινική ψυχολόγος και προϊστάμενη του Κέντρου Ψυχικής Υγείας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Το να «τρέχουμε» συνεχώς, στον σύγχρονο επαγγελματικό κόσμο, έχει γίνει κανόνας. Όμως, τι συμβαίνει όταν το σώμα και το μυαλό δεν μπορούν πια να ακολουθήσουν; Σήμερα, εστιάζουμε σε ένα φαινόμενο που επηρεάζει ολοένα και περισσότερους επαγγελματίες: το burnout, ή στα ελληνικά, επαγγελματική εξουθένωση.Το 2019, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πρόσθεσε το burnout στη Διεθνή Κατάταξη Ασθενειών και το χαρακτήρισε ως ένα σύνδρομο που συνδέεται με το επαγγελματικό περιβάλλον.Σε αυτό το επεισόδιο, αναζητούμε τις ρίζες της εξουθένωσης, τα σημάδια που δεν πρέπει να αγνοούμε και κυρίως τρόπους για να φροντίσουμε τον εαυτό μας, πριν φτάσουμε στα όρια μας. 

Καλεσμένη η κα. Λώρα Νικολάου, αρχιτέκτονας, πολεοδόμος και ακαδημαϊκός. Πάνω από το 55% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει πλέον σε πόλεις, σύμφωνα με τον ΟΗΕ και το ποσοστό αυτό συνεχίζει να αυξάνεται. Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι πρωτεύουσες και οι μεγάλες πόλεις, είχαν περίπου 300.000 με 500.000 κατοίκους. Σήμερα, υπάρχουν πόλεις που ξεπερνούν τα 20 εκατομμύρια κατοίκους.Σε αυτό το επεισόδιο, συζητάμε για το πώς και γιατί ο κόσμος μετακινείται μαζικά προς τα αστικά κέντρα, ποιες προκλήσεις φέρνει αυτή η μετάβαση, και πώς μπορούν οι πόλεις να είναι όχι απλώς λειτουργικές, αλλά ανθρώπινες.